BEREIK
x 1000 km2
Maanoppervlak
Tijdens het maken ervan, stuurde ik het naar een paar vrienden voor wat feedback, maar voor ik het wist had Stephen Fry het getweet en binnen enkele dagen waren er tienduizenden reblogs over de hele wereld, een kleine virale meme…
Zoeken op die exacte zin leverde in 2010 meer dan een half miljoen reacties op:
Aan de rechterkant zie je de vijf belangrijkste landen, opgeslokt door de landmassa van Afrika, één voor één om het duidelijker te maken…
En daaronder zie je een exacte lijst van een andere reeks landen per oppervlakte, die samen ook minder dan Afrika vormen…
Het hele punt dat werd gemaakt, was dat we allemaal aardrijkskunde hebben geleerd dat hoofdzakelijk is gebaseerd op de Mercator-projectie – als achtergrond in het dagelijkse televisiejournaal, de omslag van mijn schoolatlas, in het algemeen de alomtegenwoordige afbeelding van de planeet.
Maar het basisfeit is dat een driedimensionale bol die wordt weergegeven als een enkel tweedimensionaal plat beeld altijd onderhevig zal zijn aan omzettingsverlies: er moet iets wijken…
De reden waarom Mercator zo’n belangrijke vooruitgang was is simpel: men kan er rechte lijnen op trekken om reisroutes te verantwoorden – in de dagen van de gigantische koopvaardijvloten en zeeslagen een immens waardevol attribuut.
Maar dat vermogen om lijnen te gebruiken in plaats van krommen kwam tegen een prijs: gebieden bij de polen zouden sterk overdreven worden. Groenland ziet er bijvoorbeeld bedrieglijk uit alsof het even groot is als heel Zuid-Amerika…
Met andere woorden: als de dingen bij de evenaar normaal zijn, is alles wat verder noordwaarts en zuidwaarts ligt ons bekend in een uitgerekte en uitvergrote versie, die steeds verder van de juiste grootte afdwaalt. En omgekeerd: als we de vormen zouden houden zoals we ze nu intuïtief kennen, zou Afrika enorm veel groter moeten worden uitgerekt om het in de juiste verhouding te houden.
Hieruit volgt het feit dat Afrika in het dagelijks denken vrijwel altijd enorm wordt onderschat – zelfs door academici, met een factor 2 of 3.
De tabel rechts toont de VS inclusief Alaska en Hawaii, btw. En hoewel Oost-Europa (donkerblauw op de kaart) er niet in is opgenomen, voegt het vele andere toe die niet op de kaart staan: Mexico, Peru, Nieuw-Guinea, Nieuw-Zeeland, Nepal en Bangladesh!
Dit alles werd het voer voor het oude cliché:
“Kom je naar bed, schat?”
“Nee nog niet – er is iemand verkeerd op het internet!”
Een ware shitstorm van reacties werd losgelaten op het kleinste van de kleinste details. Mensen klaagden “je miste Ibiza”, “hoe kon je België dezelfde kleur geven als Nederland” “en ga zo maar door…
Enige anderen waren er dood zeker van dat ze de grote fout hadden opgemerkt “het Verenigd Koninkrijk is niet even groot als Madagascar – deze kerel zit er ZO naast!”… en nou DUH… dat is PRECISIES het punt dat ik maakte, in actie: Madagascar is veel groter!
Als ik de dingen had uitgerekt om dat echt goed te laten zien, dan zou de hele vorm van Afrika er erg onhandig langgerekt hebben uitgezien. Ik heb ervoor gekozen het verhaal van het passen van de puzzelstukjes te vertellen met behulp van de bekende vormen.
Beide samen is niet te doen – maar je zou waarschijnlijk veel mooier werk kunnen doen met een exacte lijst van de ingrediënten en dan een bijna exacte passing van de stukjes – of misschien de pixels zeer nauwkeurig in verhouding “gieten” in de omtrekvorm van Afrika als het vat waarin ze allemaal passen – maar daarna is elk land niet meer dan een laagje kleur – ik gaf de voorkeur aan de omtreklijnen, ook al zijn die nogal ruw en symbolisch.
Hooplijk zal iemand het verbeteren – want de mijne was bij lange na niet de eerste en zou ook niet de laatste poging moeten zijn om het verhaal te vertellen 🙂
Maar velen hebben het enige grote punt totaal gemist: NEE – dit was helemaal geen poging om “een nauwkeurige kaart” te maken, het was slechts een eenvoudige grafische weergave van de verklaring: Afrika is gewoon immens – veel, veel groter dan jij of ik dachten. Kijk ernaar, realiseer je dat, en glimlach – want je zult het nooit meer vergeten 🙂
En: op Afrika dat de status krijgt die het verdient…