Cel: Złośliwe zapalenie ucha zewnętrznego jest ciężką infekcją przewodu słuchowego zewnętrznego i podstawy czaszki, która najczęściej dotyka pacjentów w podeszłym wieku z cukrzycą. Choroba ta jest nadal poważnym schorzeniem związanym z powikłaniami ze strony nerwów czaszkowych i wysokim wskaźnikiem zachorowalności i śmiertelności. Złośliwe zapalenie ucha zewnętrznego wymaga pilnej diagnostyki i leczenia. Najskuteczniejszym leczeniem jest wyrównanie cukrzycy i zwalczanie zakażenia za pomocą odpowiedniego antybiotyku oraz usunięcie martwiczych tkanek; niekiedy stosuje się agresywne postępowanie chirurgiczne. Przedstawiamy nasze 5-letnie doświadczenie instytucjonalne w leczeniu tego schorzenia. Celem pracy było przedstawienie naszych doświadczeń w zakresie postępowania w złośliwym zapaleniu ucha zewnętrznego.
Metody: Zebrano i przeanalizowano dokumentację wszystkich pacjentów ze złośliwym zapaleniem ucha zewnętrznego w ciągu ostatnich 5 lat (2007-2012). U wszystkich pacjentów zbadano profil cukrzycy, wskaźnik sedymentacji erytrocytów, pobrano wymaz z ucha w celu określenia kultury i czułości, wykonano tomografię komputerową oraz scyntygrafię z użyciem technetu 99 i galu 67.
Wyniki: W ciągu ostatnich 5 lat (2007-2012) w naszej klinice przyjęto do badania i leczenia 10 pacjentów z rozpoznaniem złośliwego zapalenia ucha zewnętrznego. Było to 7 mężczyzn i 3 kobiety, wszyscy w wieku od 64 do 83 lat, z ciężkim uporczywym bólem ucha, ropnym wyciekiem z ucha, tkanką ziarninową w przewodzie słuchowym zewnętrznym i rozlanym zapaleniem ucha zewnętrznego, a także 4 pacjentów z porażeniem nerwu twarzowego. U 9 pacjentów potwierdzono cukrzycę, a 4 z tych 9 przypadków miało właśnie przewlekłą niewydolność nerek i było dializowanych; pozostały 1 przypadek nie miał cukrzycy, ale miał przewlekłą niewydolność nerek dializowanych. Wymazy z ucha w celu wykonania posiewu i oznaczenia wrażliwości zwykle ujawniały Pseudomonas aeruginosa. Do opanowania choroby wystarczało miejscowe usunięcie zmian oraz miejscowa i ogólnoustrojowa antybiotykoterapia. W przypadku porażenia nerwu twarzowego wykonywano dekompresję nerwu twarzowego. W przypadku porażenia nerwu twarzowego stosowano tlenoterapię hiperbaryczną.
Wnioski: Złośliwe zapalenie ucha zewnętrznego jest nadal poważną chorobą związaną z powikłaniami ze strony nerwów czaszkowych i wysokim wskaźnikiem zachorowalności i śmiertelności. Najskuteczniejszym leczeniem jest wyrównanie cukrzycy i zwalczanie zakażenia za pomocą odpowiedniego antybiotyku, usunięcie martwiczych tkanek, a niekiedy agresywne postępowanie chirurgiczne. Monitorowanie odpowiedzi na leczenie odbywa się poprzez normalizację wskaźnika sedymentacji erytrocytów, kontrolę cukrzycy oraz poprawę wyników tomografii komputerowej i badań radioizotopowych.