Longyearbyen jest jednym z najbardziej fascynujących miejsc do życia na świecie. Każdy może się tam przeprowadzić, ale jest tylko jeden problem…
Ten artykuł został po raz pierwszy opublikowany na Forbes.com
Na 78 stopniu północy, Longyearbyen jest najbardziej na północ wysuniętą stale zamieszkaną społecznością na świecie. Nie jest to raczej odosobniony przyczółek, ale miasto liczące nieco ponad 2000 mieszkańców jest zaskakująco normalne, z supermarketem, barami, kościołem, kinem, szkołą, a nawet miejskim basenem.
Założone jako miasto górnicze, Longyearbyen od około dziesięciu lat przechodzi transformację gospodarczą. Dawniej zależne od wydobycia węgla, miasto ma teraz dwa inne filary gospodarcze: badania naukowe i turystykę. Podczas gdy jedna kopalnia węgla pozostaje, pozostałe dwa filary zyskują na znaczeniu.
Czytaj dalej: Życie na Svalbardzie
Wraz z większą liczbą naukowców i studentów przybywających do Centrum Uniwersyteckiego w Svalbardzie (UNIS) oraz rosnącą z roku na rok turystyką, miasto staje w obliczu kryzysu mieszkaniowego. Nowi przybysze są zmuszani do dzielenia mieszkań przeznaczonych dla jednej osoby. Kilku pracowników sezonowych mówiło nawet o konieczności spania na tymczasowych łóżkach w pomieszczeniach magazynowych.
Zagrożenie lawinowe zmniejsza liczbę mieszkań
Zmiany klimatyczne potęgują problem. Hilde Kristin Røsvik, redaktor najbardziej wysuniętej na północ gazety świata Svalbardposten, twierdzi, że temperatury przekraczają średnią historyczną przez 96 kolejnych miesięcy.
„Lód topnieje, lodowce się kurczą, jest więcej deszczu i więcej wiatru. Svalbard to arktyczna pustynia, a więc większa wilgotność zwiększyła zagrożenie i dotkliwość lawin, ponieważ śnieg i skały mogą łatwiej się osuwać. W 2015 r. lawina zniszczyła jedenaście domów, a w 2017 r. lawina zagroziła wielu innym”, mówi.
Mimo zainstalowania ogrodzeń chroniących przed lawinami na górach powyżej osady, domy najbardziej zagrożone są burzone. Ale budowa zastępczych domów nie jest prosta.
Czytaj dalej: The Remarkable Winter Wildlife of Svalbard
Większość mieszkań w osadzie jest własnością firmy górniczej Store Norske lub Statsbygg, skrzydła własności rządu norweskiego. Jest bardzo mało własności prywatnej, ponieważ Longyearbyen jest miastem firmowym. Każdy, kto chce budować, musi złożyć wniosek do lokalnych administratorów i trzymać się ścisłego systemu podziału na strefy.
Mimo to, dwa nowe projekty budowlane są w trakcie realizacji. Jeden z nich zapewni nowe zakwaterowanie dla studentów i naukowców w UNIS, a drugi jest budowany przez Statsbygg. Jednak te mieszkania są budowane w celu zastąpienia tych utraconych w lawinie, więc to nie będzie dużo różnicy, jeśli w ogóle, do dostępnej pojemności.
W czasie pisania Finn.no, największy norweski rynek nieruchomości, wymienia tylko jeden dom na Svalbardzie. Obecnie sprzedany dom z trzema sypialniami o powierzchni 81 m² został wymieniony za 3,35 mln koron norweskich, czyli około 383 000 USD.
Brak odpowiedzialności za mieszkalnictwo
Wielu postronnych obserwatorów bez wątpienia będzie się zastanawiać, co władze lokalne robią z tym problemem. Ale ze względu na wyjątkowy sposób zarządzania Svalbardem, odpowiedź brzmi: nie bardzo. Mówiąc prościej, to nie jest ich odpowiedzialność. Podczas gdy Longyearbyen może mieć wiele wspólnego z każdym innym małym norweskim miasteczkiem, istnieją pewne krytyczne różnice.
Czytaj dalej: Fascinating Facts About Svalbard
Ale pod suwerennością Norwegii, Traktat Svalbardzki pozwala każdemu z 46 sygnatariuszy równe prawa do działalności komercyjnej. Każdy na świecie może tam mieszkać, ponieważ nie ma żadnych pozwoleń na pracę ani wiz. Nie można tam jednak rodzić dzieci ani umierać, nie ma państwowej opieki społecznej, a odpowiedzialność za znalezienie pracy i domu spoczywa na jednostce.
„Jeśli przyjeżdżasz na Svalbard, musisz być samowystarczalny i umieć zadbać o siebie albo musisz wyjechać. Tutejsze władze lokalne nie ponoszą żadnej odpowiedzialności poza odpowiedzialnością wobec swoich pracowników”, wyjaśnia długoletnia mieszkanka Anna Lena Ekeblad, właścicielka Barents Expeditions.
„Struktura społeczeństwa jest nadal pod wieloma względami miastem zakładowym, gdzie w większości przypadków pracodawcy zapewniają mieszkania. Nowszy przemysł turystyczny nie wziął na siebie tego rodzaju odpowiedzialności, aby ponieść duże koszty i kupić lub zbudować mieszkania.”
Z powodu ścisłego podziału na strefy i systemu planowania, istnieje bardzo ograniczona przestrzeń, na której można budować. Nawet z pozwoleniem, jest to bardzo kosztowne, biorąc pod uwagę konieczność importu siły roboczej i transportu materiałów budowlanych statkami. „Jest wiele małych firm turystycznych, które nie mogą sobie pozwolić na zakup lub budowę mieszkań”, wyjaśnia Ekeblad.
Znalezienie równowagi
Co gorsza, rozwój przemysłu turystycznego nie jest czymś, co niektórzy z miejscowych są zbyt entuzjastycznie nastawieni, co może stwarzać problemy dla potencjalnych projektów mieszkaniowych.
Mieszkańcy ze zrozumiałych względów narzekają, gdy statek wycieczkowy rozładowuje swoich pasażerów – nawet do 4000 – w maleńkiej osadzie. Coraz częściej słyszy się o tym, że turyści wyjeżdżają w dzicz na skuterach śnieżnych i straszą dzikie zwierzęta, naruszają zabytki kultury lub po prostu zostawiają za sobą śmieci.
Podatek ekologiczny od przyjeżdżających turystów przynosi ponad 1 mln dolarów rocznie, które przeznaczane są na projekty środowiskowe na wyspach. Wielu miejscowych domaga się ograniczenia liczby odwiedzających, ale może się okazać, że brak mieszkań dla ludzi, którzy obsługują tych turystów, doprowadzi do powstania takiego ograniczenia.
.