Auteurs: Mr Richard McIntyre*
Prof Stacy Goergen *
Wat is magnetische resonantie beeldvorming (MRI)?
Magnetische resonantie beeldvorming (MRI) is een scanprocedure die gebruik maakt van sterke magneten en radiofrequente pulsen om signalen van het lichaam te genereren. Deze signalen worden gedetecteerd door een radioantenne en verwerkt door een computer om beelden (of foto’s) van de binnenkant van uw lichaam te maken.
De MRI-scanner heeft over het algemeen de vorm van een grote, overdekte doos met een tunnel die er doorheen loopt. Een tafel, waarop u ligt, schuift in de tunnel. Beide uiteinden van de scanner zijn open en gaan niet dicht. In de tunnel is licht en soms een spiegel. Sommige MRI-scanners hebben bredere tunnels of zijn gedeeltelijk open (meer als een ‘C’, dan als een ‘O’).
Waarom zou mijn arts mij doorverwijzen voor een MRI?
Er zijn veel beeldvormende procedures die artsen helpen bij het zoeken naar en beoordelen van medische aandoeningen. Verschillende procedures leveren verschillende gespecialiseerde informatie op. Soms kan meer dan één soort beeldvorming worden gebruikt om informatie over een probleem te laten zien.
MRI kan de beste manier zijn om bepaalde problemen aan te tonen, zoals bij een knieblessure, de hersenen of de wervelkolom. MRI wordt ook vaak gebruikt om aanvullende informatie te geven bij andere onderzoeken, zoals röntgenfoto’s of echografie.
Er zijn veel verschillende technieken of soorten MRI-scans die kunnen worden uitgevoerd. Elk daarvan biedt de radioloog (gespecialiseerde arts) specifieke informatie, om zo goed mogelijk aan te tonen wat het probleem zou kunnen zijn. De informatie die met behulp van MRI wordt verkregen, moet helpen bij de diagnose van de medische aandoening die u mogelijk heeft.
Hoe bereid ik me voor op een MRI?
Veiligheid in de MRI-scanner is van vitaal belang. De sterke magnetische velden kunnen metalen voorwerpen die u in of op u heeft (waaronder elektronische en magnetische apparaten) aantrekken en ermee interfereren. Sommige van deze interacties kunnen letsel of de dood tot gevolg hebben (zie het gedeelte over de risico’s van MRI hieronder).
Om er zeker van te zijn dat het veilig voor u is om een MRI te ondergaan, zal u gevraagd worden een veiligheidsvragenlijst in te vullen. Soms krijgt u per post een vragenlijst toegestuurd die u moet invullen en meenemen naar de afspraak. Als een vriend of familielid bij u in de scanruimte is, moet ook hij of zij een veiligheidsvragenlijst invullen.
Als u een pacemaker of andere implantaten heeft, is het belangrijk dat u dit aan de radiologiepraktijk vertelt voordat u de scan ondergaat. Het is mogelijk dat een alternatief onderzoek moet worden geregeld.
Voorwerpen in uw lichaam die bijzondere schade kunnen veroorzaken of beschadigd kunnen raken, zijn onder meer: pacemakers, aneurysmaclips, hartklepvervangingen, neurostimulatoren, cochleaire implantaten, metalen fragmenten in het oog, metalen vreemde voorwerpen, magnetische tandheelkundige implantaten en infuuspompen voor geneesmiddelen. Sommige van deze implantaten, met name recentere apparaten, kunnen veilig in de MRI-scanner worden geplaatst, maar moeten nauwkeurig worden geïdentificeerd voordat de scan kan worden uitgevoerd.
U moet alle documenten over uw implantaten meenemen naar de afspraak. Deze kunnen helpen bij het correct identificeren van het type implantaat om te beoordelen of het veilig voor u is om de MRI te ondergaan.
Het is belangrijk dat u geen make-up of haarlak draagt, omdat veel van deze producten kleine metaaldeeltjes bevatten die de scan kunnen verstoren en de kwaliteit van de beelden kunnen verminderen. Ze kunnen het gebied verhitten en, in zeldzame gevallen, uw huid verbranden.
U kunt niets meenemen in de scanruimte, en er zijn meestal kluisjes beschikbaar. Het is gemakkelijker als u voorwerpen zoals horloges, sieraden, mobiele telefoons, riemen, veiligheidsspelden, haarspelden en creditcards thuis laat.
Als u zwanger bent, bespreek dit dan met uw arts en vertel het aan de radiologiepraktijk voordat u de scan ondergaat.
Als u claustrofobisch bent (een angst voor kleine of afgesloten ruimten) en denkt dat u de scan misschien niet zult kunnen ondergaan, licht dan uw arts of de MRI-faciliteit in bij het maken van uw afspraak. Er kunnen kalmerende medicijnen worden gegeven. In dat geval kunt u de MRI-instelling pas verlaten als u volledig wakker bent en moet iemand u naar huis brengen.
Sommige MRI-instellingen hebben stereo’s of cd- en dvd-spelers aan de MRI-scanner gekoppeld. U kunt cd’s of dvd’s meenemen om naar te luisteren of te kijken terwijl u de scan ondergaat.
Vasten (zonder eten) voor een MRI-ingreep kan in sommige gevallen nodig zijn. Bij het maken van uw MRI-afspraak wordt u op de hoogte gebracht van eventuele vastenvoorschriften.
Geef al uw normale medicijnen in, tenzij u anders wordt geadviseerd bij het maken van de afspraak voor uw MRI-scan.
Breng eventuele eerdere röntgen-, computertomografie- of echografie-films mee. De radioloog wil misschien de oudere onderzoeken bekijken of nagaan of uw toestand veranderd is sinds uw laatste scan.
Wat gebeurt er tijdens een MRI?
De MRI-procedure zal grondig aan u worden uitgelegd en uw veiligheidsvragenlijst zal worden doorgenomen en besproken voordat u de scanruimte binnengaat. Als u vragen hebt, stel ze dan aan de radiograaf (technoloog medische beeldvorming), die de MRI-scanner bedient, want het is belangrijk dat u zich op uw gemak voelt en weet wat er zal gebeuren. De radiograaf kan u tijdens de scan vanuit de controlekamer zien.
U wordt meestal gevraagd zich om te kleden in een ochtendjas. Dit verhoogt de veiligheid, omdat voorwerpen in uw zakken niet per ongeluk in de scanruimte kunnen worden meegenomen.
U wordt gevraagd op de scantafel te gaan liggen en u krijgt een zoemer om vast te houden. Als u erin knijpt, gaat er een alarm af in de controlekamer en kunt u met de radiograaf praten.
De MRI-scanner maakt veel lawaai tijdens de scans. Het geluidsniveau is zo hoog dat het uw gehoor kan beschadigen. U krijgt oordopjes of een koptelefoon om het lawaai tot een veilig niveau te beperken.
Afhankelijk van het type MRI dat u ondergaat en uw specifieke situatie, kan het zijn dat u op dit moment:
- afleidingen op uw borstkas geplaatst om uw hartslag te controleren als u een hartscan krijgt;
- een klein plastic buisje (pulsoximeter) op uw vinger geplakt om uw ademhaling en hartslag te controleren als u kalmeringsmedicatie krijgt; en/of
- een naald in een ader in uw arm ingebracht als er tijdens de scan medicatie nodig is.
Als u claustrofobisch bent en vindt dat u niet verder kunt met de scan, kan een kalmerend middel worden ingespoten. De radiologiefaciliteit heeft speciale procedures voor mensen met claustrofobie en zal u adviseren wat u moet doen als dit op u van toepassing is.
De meest gebruikelijke medicatie die wordt ingespoten is een contrastmiddel of ‘kleurstof’ genaamd gadolinium contrastmiddel. Dit brengt het te scannen lichaamsdeel in beeld, wat meer informatie kan geven aan de radioloog die uw probleem beoordeelt.
Overige medicatie kan worden ingespoten, bijvoorbeeld om uw darmbewegingen te vertragen als u een MRI van het rectum krijgt.
Het te scannen lichaamsdeel wordt zorgvuldig gepositioneerd en voorzichtig vastgezet, zodat u zich op uw gemak voelt en eerder stil zult blijven liggen. Rond dit lichaamsdeel worden speciale antennes (spoelen) geplaatst om signalen van uw lichaam op te vangen die de computer gebruikt om beelden te maken. De spoelen zijn meestal omhuld door een plastic plaatje of frame. Afhankelijk van het lichaamsdeel dat wordt gescand, kunnen ze rond uw schouder worden gewikkeld of op uw buik liggen. Een frame met de spoelen kan worden gebruikt; bijvoorbeeld rond uw knie of pols, en ook voor uw hoofd en bovenhals. Sommige spoelen zitten in het matras van het scanbed, dat wordt gebruikt wanneer uw rug wordt gescand.
De scantafel schuift dan in het midden van het apparaat. Uw hoofd kan zich binnen of buiten de scanner bevinden, afhankelijk van het lichaamsdeel dat wordt gescand.
Als de scan begint, hoort u een kloppend geluid dat tijdens elke scan aanhoudt. Het scannen is niet continu, en elke scan varieert in lengte van ongeveer 1 tot enkele minuten, met een pauze ertussen. Tussen de scans door kunt u met de radioloog praten en op de zoemer drukken als u zich niet op uw gemak voelt of als u op een bepaald moment uit het apparaat wilt komen.
Het scannen is pijnloos. U kunt het warm krijgen tijdens het scannen. Als u iets voelt, is het belangrijk dat u dit vertelt aan de radioloog die de scan uitvoert.
U moet stil liggen en uw positie behouden tijdens de scan. In het algemeen kunt u normaal ademhalen. Soms moet u tijdens sommige MRI-onderzoeken uw adem inhouden. Ademhaling en beweging kunnen de beelden wazig maken en de beoordeling van uw probleem bemoeilijken.
Zijn er na-effecten van een MRI?
Er zijn geen na-effecten van de MRI zelf. Na afloop van het onderzoek kunt u uw dag gewoon voortzetten.
Als u voor de scan verdoofd moet worden, geeft de MRI-instelling duidelijke instructies over wat u voor en na de scan moet doen. U kunt pas vertrekken als u volledig wakker bent en iemand moet u naar huis rijden.
Als u tijdens de scan medicijnen krijgt toegediend, kunt u last krijgen van nawerkingen. Deze worden beschreven in afzonderlijke artikelen op deze website (zoals MRI van de Rectum). Het personeel dat u verzorgt, zal eventuele nawerkingen met u bespreken en u helpen als deze zich voordoen.
Hoe lang duurt een MRI-scan?
Het kan 10 minuten tot meer dan een uur duren om de scan te maken. Dit hangt af van het deel van het lichaam dat wordt afgebeeld en welk type MRI nodig is om de informatie weer te geven. Voordat de scan begint, zal de radioloog u vertellen hoe lang de scan duurt, zodat u weet wat u kunt verwachten. Soms moet u terugkomen voor een vertraagde scan, meestal na 1 of 2 uur, meestal bij scans van de lever.
Als u kalmeringsmedicijnen heeft gekregen, zal dit de tijd verlengen die u in de MRI-instelling moet blijven.
Wat zijn de risico’s van een MRI?
Er zijn geen bijwerkingen van een MRI bekend, mits u geen implantaten of voorwerpen heeft die niet in de scanner mogen.
Het gevaar van de MRI is te wijten aan de wisselwerking van voorwerpen met magnetische velden. Metalen voorwerpen kunnen bewegen, maar ook heet worden, en er kunnen elektrische stromen ontstaan die leiden tot storingen in een apparaat. Een sterke magneet kan informatie van andere magnetische apparaten veranderen of wissen. Sommige van deze interacties kunnen schade of de dood tot gevolg hebben.
Sommige implantaten, zoals pacemakers, defibrillators, gehoorapparaten en geneesmiddelenpompen, maken het onveilig voor iemand om een scan te ondergaan. Het is belangrijk dat u de veiligheidsvragenlijst volledig invult en contact opneemt met de instelling waar u de MRI laat maken als u vragen hebt over de implantaten die u hebt. De radiografen beschikken over literatuur over de meeste implantaten. Zij kunnen u of uw arts om meer informatie vragen over de implantaten die u heeft, en zullen nagaan of het veilig voor u is om in de scanner te gaan.
Metalen voorwerpen die door magneten worden aangetrokken (ferromagnetische voorwerpen genoemd), zoals emmers, stoelen of voorwerpen in uw zak, kunnen snel, als een raket, in het MRI-apparaat worden getrokken. Deze kunnen het apparaat beschadigen en iedereen verwonden die in de weg staat. Er zijn mensen overleden aan verwondingen die hierdoor werden veroorzaakt.
Andere metalen in uw lichaam kunnen bewegen als ze niet goed worden gefixeerd. Dit zijn bijvoorbeeld metaalfragmenten in uw ogen, die het gezichtsvermogen kunnen belemmeren als ze in de MRI bewegen. De meeste implantaten (heupprothesen bijvoorbeeld) zitten goed vast en zijn meestal gemaakt van niet-magnetisch of zwak magnetisch materiaal en vormen geen probleem. Clips in de hersenen die worden gebruikt voor een aneurysma (verwijd bloedvat of uitstulping van een bloedvat) moeten niet-magnetisch zijn, anders kunnen ze niet worden gescand.
Warmte van metaal kan brandwonden veroorzaken, bijvoorbeeld van halskettingen, en deze zullen vóór de scan worden verwijderd. Sommige katheters (fijne buisjes die meestal in uw bloedvaten zitten) kunnen smelten als ze een draad bevatten.
Elektronische apparaten kunnen beschadigd raken en niet werken – door beweging in het lichaam, verhitting en ook door abnormale elektrische stromen. Een pacemaker is een veel voorkomend apparaat dat u kan uitsluiten van een MRI-scan.
Magnetische tandheelkundige implantaten blijven niet langer vastzitten als ze in de sterke magnetische velden van de MRI-scanner worden geplaatst. Magnetische strips, zoals op creditcards, kunnen ook beschadigd raken.
Als u zwanger bent, bespreek de scan dan met uw arts en vertel het de MRI-faciliteit vóór uw procedure. Dit hoeft u er niet van te weerhouden de scan te ondergaan. Er zijn geen effecten van een MRI-scan op het ongeboren kind gemeld, maar tijdens de zwangerschap is voorzichtigheid geboden.
Als u een injectie met gadoliniumcontrastmiddel moet krijgen, bestaat er een zeer klein risico op een allergische reactie. Gadolinium contrastvloeistof is over het algemeen zeer veilig, maar zoals bij alle geneesmiddelen kunnen allergische reacties optreden. Lichte reacties (zoals galbulten of jeukende ogen) kunnen bij ongeveer 1 op de 1000 mensen optreden. Meer ernstige reacties (ademhalingsmoeilijkheden of instorting) kunnen voorkomen bij 1 op de 10.000 mensen. De radiologieafdeling van het ziekenhuis of de radiologiepraktijk waar u de scan ondergaat, zal u behandelen als u een allergische reactie krijgt. Er bestaat een klein risico op een allergische reactie op een van de geneesmiddelen die tijdens een MRI-scan kunnen worden toegediend.
Als u in het verleden een nierziekte hebt gehad, moet u vóór de scan een bloedonderzoek laten doen om er zeker van te zijn dat het contrastmiddel veilig kan worden toegediend. Nefrogene systemische fibrose is een zeldzame, maar ernstige complicatie na een injectie met gadoliniumchelaat (zie Gadoliniumcontrastmiddel (MRI-contrastmiddelen)) bij mensen met een zeer slechte nierfunctie.
De kans op een allergische reactie op het contrastmiddel is zeer klein, maar vraag de MRI-radioloog naar de injectie voor meer informatie.
Wat zijn de voordelen van MRI?
MRI heeft geen bekende schadelijke effecten op lange termijn, mits de veiligheidsvoorzorgen worden opgevolgd. Bij MRI wordt geen gebruik gemaakt van ioniserende straling. Het vermijden van de noodzaak van blootstelling aan ioniserende straling (röntgenstraling) is van groot voordeel voor jongere mensen en kinderen, en MRI kan ook veilig worden gebruikt tijdens de zwangerschap, indien nodig.
MRI kan uw arts een breed scala aan informatie geven over uw lichaam en bepaalde ziekten of aandoeningen die u zou kunnen hebben. Het kan bepaalde aandoeningen aantonen die andere tests niet kunnen aantonen. De voordelen van MRI zijn afhankelijk van het deel van het lichaam dat wordt afgebeeld, en specifieke voordelen worden behandeld in afzonderlijke items op deze website (zie MRI van de borst of MRI van het rectum, bijvoorbeeld).
MRI kan de meeste delen van het lichaam in elke richting afbeelden om maximale informatie te verkrijgen en levert deze informatie in beelden van hoge kwaliteit. Deze beelden geven nauwkeurige details over bepaalde processen of structuren in het lichaam en kunnen ook informatie verschaffen in de vorm van gegevens of grafieken.
Wie doet MRI?
Een radiograaf (medische beeldvormingstechnoloog), die speciaal is opgeleid voor MRI, is verantwoordelijk voor uw verzorging op de ziekenhuisafdeling of in de particuliere radiologiepraktijk, en voor het maken van de scans. De scans worden vervolgens doorgegeven aan een radioloog (een gespecialiseerde arts), die ze interpreteert en een schriftelijk verslag uitbrengt aan de arts die u voor de scan heeft doorverwezen.
Waar wordt een MRI gemaakt?
De meeste particuliere en openbare ziekenhuizen en particuliere radiologiepraktijken hebben MRI-scanners. U kunt contact opnemen met uw plaatselijke ziekenhuis, radiologiepraktijk of uw doorverwijzende arts voor een lijst van plaatsen die een MRI-scanner hebben.
Wanneer kan ik de resultaten van mijn MRI verwachten?
De tijd die uw arts nodig heeft om een schriftelijk verslag te ontvangen van het onderzoek of de procedure die u hebt ondergaan, varieert, afhankelijk van:
- de urgentie waarmee de uitslag nodig is;
- de complexiteit van het onderzoek;
- of er meer informatie van uw arts nodig is voordat het onderzoek door de radioloog geïnterpreteerd kan worden;
- of u eerder röntgenfoto’s of andere medische beeldvorming hebt gehad die met dit nieuwe onderzoek of deze nieuwe procedure moeten worden vergeleken (dit is meestal het geval als u een ziekte of aandoening hebt die wordt gevolgd om uw vooruitgang te beoordelen);
- hoe het verslag van de praktijk of het ziekenhuis aan uw arts wordt overgebracht (d.w.z.
Vraagt u gerust aan de privé-praktijk, de kliniek of het ziekenhuis waar u uw test of ingreep ondergaat wanneer uw arts het schriftelijke verslag waarschijnlijk in zijn bezit zal hebben.
Het is belangrijk dat u de resultaten bespreekt met de arts die u heeft doorverwezen, persoonlijk of telefonisch, zodat hij/zij kan uitleggen wat de resultaten voor u betekenen.
*De auteur heeft geen belangenconflict met dit onderwerp.
Pagina voor het laatst gewijzigd op 31/10/2018.