Great Sphinx of Giza, kolossaal kalkstenen beeld van een liggende sfinx in Gizeh, Egypte, dat waarschijnlijk dateert uit de regeerperiode van koning Khafre (ca. 2575-c. 2465 v. Chr.) en zijn gezicht afbeeldt. Het is een van de beroemdste bezienswaardigheden van Egypte en waarschijnlijk het bekendste voorbeeld van sfinxkunst.
© vinzo/iStock.com
De Grote Sfinx behoort tot de grootste beeldhouwwerken ter wereld, met een lengte van zo’n 73 meter en een hoogte van 20 meter. Het bestaat uit een leeuwenlichaam en een mensenhoofd, getooid met een koninklijke hoofdtooi. Het beeld werd uit één enkel stuk kalksteen gehouwen, en resten pigment suggereren dat de hele Grote Sfinx werd beschilderd. Volgens sommige schattingen zouden 100 arbeiders er ongeveer drie jaar over hebben gedaan om het beeld met stenen hamers en koperen beitels te voltooien.
© Maksym Gorpenyuk/.com
De meeste geleerden dateren de Grote Sfinx in de 4e dynastie en kennen hem toe aan Khafre. Sommigen menen echter dat hij werd gebouwd door Khafre’s oudere broer Redjedef (Djedefre) ter herinnering aan hun vader, Khufu, wiens piramide te Gizeh bekend staat als de Grote Piramide. Deze theoretici beweren dat het gezicht van de Grote Sfinx meer gelijkenis vertoont met Khufu dan met Khafre, en die waarneming heeft ook geleid tot speculaties dat Khufu zelf het beeld heeft gebouwd.
© Maksym Gorpenyuk/Fotolia
E. Streichan/Shostal Associates
Contunico © ZDF Enterprises GmbH, MainzZie alle video’s bij dit artikel
De Grote Sfinx is in de loop der jaren sterk achteruitgegaan, en sinds de oudheid – vermoedelijk vanaf de regering van Thoetmosis IV (1400-1390 v.Chr.) – zijn er verschillende pogingen ondernomen om het beeld te conserveren. Terwijl het lichaam het meest te lijden heeft gehad van erosie, is ook het gezicht beschadigd, en met name de neus ontbreekt. Volgens sommigen is de schade veroorzaakt door de troepen van Napoleon, die de neus er met een kanon hebben afgeschoten. Op afbeeldingen van vóór Napoleon is echter een neusloze sfinx te zien. Volgens een andere theorie zou Mohammed Saʾim al-Dahr, een soefi-moslim, het beeld in de 14e eeuw hebben verminkt uit protest tegen afgoderij.