FC Barcelona

Basisfeiten

Opgericht: 1899
Land: Spanje
Stad: Barcelona

Terrein

Carretera d’Horta terrein (1905-1909)
Carrer de Muntaner terrein (1901-1905)
Camp del Carrer Indústria (1909-1922)
Camp de Les Corts (1922-1957)
Camp Nou (1957-)

Mainste trofeeën

La Liga: 26
Copa del Rey: 30
Europese Beker/Champions League: 5
UEFA Cup Winners’ Cup: 4

Teamfoto van FC Barcelona in 1903.

Geschiedenis

In 1899 besloot voetbalpionier Joan Gamper dat hij een voetbalclub wilde oprichten. Nadat elf andere enthousiastelingen op zijn advertentie in de krant hadden gereageerd, werd de droom werkelijkheid en werd Barcelona geboren.
De nieuwe club begon succesvol aan zijn reis; nadat ze in 1902 in de finale van de eerste Copa del Rey hadden verloren van Bizcaya, keerde Barcelona in stijl terug door de competitie tussen toen en 1928 acht keer te winnen (ze deden het ook goed in de regionale Campionat de Catalunya). Het jaar daarop wonnen ze de inaugurele La Liga voordat ze een periode van verval ingingen als gevolg van de voortdurende politieke conflicten in het land, die uiteindelijk zo groot werden dat ze resulteerden in het uitbreken van de Spaanse Burgeroorlog en het begin van Franco’s regime.
Gamper’s tijd in Barcelona eindigde abrupt nadat hij uit Spanje werd gedeporteerd om politieke redenen. Een paar jaar later pleegde hij zelfmoord. Josep Sunyol was de nieuwe directeur van FC Barcelona geworden. Hij was een links politicus en dit zou uiteindelijk leiden tot zijn dood, hij werd geëxecuteerd door het Francoïstische regime in 1938.

FC Barcelona in 1953.

Hoewel het leven onder Franco vanuit politiek oogpunt lastig bleek (de club werd in feite gedwongen haar naam te veranderen in het minder Catalaans en Anglisch klinkende Barcelona Club de Futbol en de Catalaanse kleuren werden van het wapen verwijderd), waren de volgende twee decennia redelijk succesvol voor de club. In de periode van 1942 tot 1957 behaalde Barcelona vijf La Liga titels en vijf Copa del Rey trofeeën. Na hun verhuizing naar het nieuw gebouwde Camp Nou, besloten de officials van de club om een nieuwe bladzijde om te slaan en Helenio Herrera als nieuwe manager aan te stellen. Onder leiding van Herrera – en met een Ballon d’Or winnaar Luis Suárez (niet de Uruguayaanse voetballer) als de leider van het team op het veld – won Barcelona twee opeenvolgende La Liga’s en een Copa del Rey in de volgende drie jaar.
Ondanks dat Barcelona de geschiedenisboeken haalde door het eerste team te worden dat Real Madrid versloeg in de Europa Cup, waren de jaren ’60 als geheel een teleurstellende tijd voor de supporters van de club. Met Di Stefano in zijn beste jaren was Real Madrid simpelweg een te sterke tegenstander en moest Barcelona genoegen nemen met twee Copa del Rey trofeeën in dit decennium. Ironisch genoeg zou dit een rode draad blijken te zijn in de komende jaren.
In 1973 kwam de Nederlandse ster Johan Cruyff bij de club en hij was een van de redenen dat het team in 1974 voor het eerst in tien jaar weer een La Liga-titel wist te veroveren. Het wachten op de volgende competitiewinst zou weer meer dan tien jaar duren totdat het team met Terry Venables als manager weer een overwinning kon behalen. Dit tijdperk was echter niet alleen maar kommer en kwel voor Barcelona, en de verzameling trofeeën zou snel blijven toenemen, aangezien Barça veel succesvoller was in de bekercompetities. In deze periode won Barcelona vier Copa del Reys en twee Cup Winners’ Cups.

FC Barcelona in 1978.

De invloed van Cruyff

In 1979 kwam Cruyff met het idee om een voetbalacademie op te richten die volgens dezelfde principes zou werken als de befaamde Ajax Jeugd Academie. Zijn voorstel werd uiteindelijk aangenomen, en een oud landhuis genaamd La Masia werd omgebouwd tot het hoofdkwartier van de academie. In de jaren die volgden werd La Masia de meest gerespecteerde voetbalacademie ter wereld, zowel bekend om zijn onberispelijke top-down organisatie als om de vele spelers die er doorliepen en sterren werden. De lijst van La Masia-gekweekte jongeren omvat Josep “Pep” Guardiola, Cesc Fàbregas, Gerard Piqué en Lionel Messi.
Het jaar 1988 staat in het teken van Cruyffs terugkeer naar Barcelona, ditmaal in een positie als manager. Hij toonde meteen zijn oog voor talent door een zogenaamd “Dream Team” samen te stellen, waarin spelers van eigen bodem als Josep “Pep” Guardiola en Txiki Begiristain werden gecombineerd met internationale sterren als Michael Laudrup, Romário en Hristo Stoichkov. Misschien nog belangrijker, de voetbalfilosofie die Cruyff met zich meebracht naar de club diende als een opstapje naar wat later het tiki-taka systeem zou worden. Onder Cruyff behaalde Barcelona vier opeenvolgende La Liga titels, twee Copa del Rey trofeeën, een Cup Winners Cup, alsmede hun eerste Europa Cup trofee.
Naast al zijn prestaties bij Barcelona, opende Cruyff de deur van de club voor andere gevierde Nederlandse internationals. Barcelona’s “Dutch connection” was het meest prominent tijdens de jaren 90 en begin jaren 00, met Ronald Koeman, Patrick Kluivert en Giovanni van Bronckhorst in het bijzonder die een grote stempel op de club drukten. De Nederlandse invloed hield ook niet op bij hun spelers; kort na het vertrek van Cruyff bij de club in 1996 nam Louis van Gaal het roer over als manager en zette een reeks goede resultaten voort door Barcelona naar twee La Liga’s, twee Copa del Reys en een Cup Winners’ Cup te leiden, allemaal voor de eeuwwisseling.

Het imposante Camp Nou stadion.

Een nieuw tijdperk van overheersing

Het verlies van Luís Figo – tot dan toe één van de helden van de club – aan Real Madrid’s “Los Galacticos” in 2000 bleek een harde klap voor Barça en hun ambities te zijn. De vroege jaren ’00 zagen veel personele veranderingen bij de club, maar de zaken keerden niet ten goede tot de komst van een andere Nederlander in 2005 – Frank Rijkaard. Net als zijn landgenoten Cruyff en Van Gaal voor hem, formeerde Rijkaard een team vol sterren door dure internationale aanwinsten als Ronaldinho te combineren met een basis van opkomende Spaanse spelers als Carles Puyol, Xavi en Andrés Iniesta. Met Rijkaard aan het roer won Barcelona twee La Liga’s en één Champions League.
In 2008 nam Pep Guardiola het roer over als manager van de club, nadat hij eerder het B-elftal van Barcelona had gecoacht. Guardiola was zelf een product van La Masia en begreep het belang van de academie en de mogelijkheden ervan. Zijn coaching methodes waren vooral gericht op de nu beroemde tiki-taka, een speelstijl die Cruyff’s voorliefde voor snelle passes en constante beweging combineerde met het ten koste van alles in bezit houden van de bal. Bovendien gaf deze tactiek de voorkeur aan zonale markering boven het traditionele, op formatie gebaseerde systeem. Al snel veranderde tiki-taka in een conceptuele revolutie in zijn eigen recht, waardoor Barcelona in een geweldige positie kwam om ervan te profiteren.
Tijdens zijn vier jaar aan het roer, maakte Guardiola van Barcelona de meest dominante club ter wereld. Onder leiding van La Masia’s nieuwste wonderkind, Lionel Messi, decimeerde Barcelona alle tegenstanders op hun pad en won drie La Liga’s, twee Copa del Reys en twee Champions Leagues van 2008 tot 2012. Zelfs na Guardiola’s vertrek, zou Barcelona vasthouden aan de succesvolle formule; in de jaren die volgden, eisten ze nog eens twee La Liga’s, een Copa del Rey en de 2015 Champions League op.

Sponsorcontroverse

Barcelona’s blaugrana-shirt was lange tijd vrij van sponsorlogo’s (de uitzondering was UNICEF, wat geen typische sponsordeal was). Maar in 2010 was een deal met de Qatar Foundation die 30 miljoen euro zou opleveren (voor een contract tussen 2011 en 2015) blijkbaar te veel om nee tegen te zeggen. Om vele redenen was dit een controversieel besluit. Naast het feit dat het T-shirt niet langer “schoon” was (het UNICEF-logo stond er al enkele jaren, maar het was een heel ander ding), was het een deal met een bedrijf uit een land met een dictator regime. Hoewel de leden (FC Barcelona is eigendom van haar eigen leden) ja zeiden, hebben veel Barça fans hun twijfels over de deal geuit.

Door Martin Wahl

https://en.wikipedia.org/wiki/FC_Barcelona
http://barcelona.de/en/fc-barcelona-Barca.html
Club Voetbal 101: The Essential Guide to the Stars, Stats, and Stories of 101 of the Greatest Teams in the World door Luke Dempsey
http://outsideoftheboot.com/2015/11/12/academy-series-10-best-barcelona-products-xavi-iniesta-messi/
Simon Kuper en Stefan Szymanski, Soccernomics (2014)
https://www.theguardian.com/football/2010/dec/10/barcelona-25m-shirt-sponsorship-qatar-foundation
https://www.fcbarcelona.com/club/identity/card/the-crest
Afbeeldingsbronnen:
Nationaal Archief, Den Haag, Rijksfotoarchief: Fotocollectie Algemeen Nederlands Fotopersbureau (ANEFO), 1945-1989 – negatiefstroken zwart/wit, nummer toegang 2.24.01.05, bestanddeelnummer 929-6484
Geschiedenis van het voetbal: The Beautiful Game – Episode 2
Mark Freeman