HOOGTE MATTERS: Waarom het de groten van de zeer goeden scheidt & Djokovic’s fysiologische X-factor – Manyfold musings

Een opmerkelijke uitzondering die niet op de lijst staat, is Rod Laver (1,70 m), die professioneel speelde van 1963-1976, maar een aantal van zijn jaren waren voor het begin van het Open Tijdperk, en zijn tegenstanders waren gemiddeld aanzienlijk korter. Jimmy Connors (5’10) is de kortste speler op de lijst met een indrukwekkende 8 Slams, maar tijdens veel van zijn topjaren speelde hij tegen spelers die ongeveer even lang waren als hij of een centimeter groter (bv. McEnroe, Borg). John McEnroe’s voornaamste rivalen waren Connor, Borg en Lendl. Interessant is dat hij gelijkspeelde met Borg in Major ontmoetingen (7-7) en beiden waren 1.80 meter lang, maar toen hij het opnam tegen Lendl (1.90 meter) won hij slechts 3 van de 10 ontmoetingen in Slams. Hoogtevoordeel voor Lendl.
De meest succesvolle multi-Slam winnaar die het meest duidelijke lengtevoordeel had tegen zijn belangrijkste rivalen was misschien wel Andre Agassi. Agassi was 1,80 m, en wist 8 Slams te winnen tegen anderen die meestal 2, 3 of 4 inches groter waren dan hij, zoals Sampras, Becker, Edberg en Courier. Agassi had nog vele andere onderscheidingen, zoals een Hall of Fame return of serve, indrukwekkende comebacks na blessures, 20 jaar op de tour en het winnen van een Slam op 33-jarige leeftijd. Agassi trotseert, meer dan welke andere speler ook, de harde ATP realiteit dat hij korter is. Hij was beter dan zijn leeftijdsgenoten in staat zijn tekortkomingen te overwinnen. Gelukkig voor hem was hij geen 1.90 meter, want twee centimeter korter zou zijn uitstekende carrière alledaags hebben doen lijken.
Becker (6’3) was de langste van de meervoudige Slam winnaars met 6 Slams. Boom-boom Becker maximaliseerde zijn vaardigheden beter dan de meeste ‘lange’ spelers, ook al was hij slechts 1 inch langer dan rivalen Lendl en Edberg (beiden 6’2) die respectievelijk 8 en 6 Slams wonnen. Becker was een van de beste serveerders en volleyballers van zijn tijd, en ongewoon behendig en atletisch voor zijn grotere gestalte, beroemd duikend om passerende slagen te blokkeren op zowel gras, gravel als hardcourt. Becker maakte optimaal gebruik van de snellere banen in de jaren ’80 en ’90 en liet geen centimeter van zijn blonde hoofd afbreuk doen aan zijn talenten. Hij was een zeldzaam ras van een grotere speler met een superieure reikwijdte en behendigheid.
Kijkend naar de huidige “Golden age” van actieve spelers die meerdere Slams hebben gewonnen, is het opmerkelijk dat drie van de grootste spelers van het moderne tijdperk, Roger Federer (6’1), Rafael Nadal (6’1), en Novak Djokovic (6’2) worden gescheiden door slechts een centimeter. Ja, ruwweg 2,5 centimeter is de foutmarge om zakken vol kampioenschappen te winnen. Het lijkt erop dat zelfs als Wawrinka (6’0) en Andy Murray (6’3) aan elke kant van de vergelijking een centimeter kleiner zijn, ze elk slechts 2 slams winnen. Oké, misschien zijn het haarkloverij of centimeters, maar de statistieken liegen er niet om. Dat wil niet zeggen dat een 6’3 of 6’4 of 6’5 speler op een dag geen 10 of 15 of 20 Slams zal winnen, want tennis zoals elke sport evolueert en past zich aan met veranderingen in dieet, voeding, fitness, maar zolang de afmetingen van een baan 78 ft lang en 27 ft breed zijn, zou ik mijn weddenschap erop inzetten dat toekomstige sterren de 6’2 of 6’3 grens niet zullen overschrijden.
Met de huidige lichting jonge talenten in het mannentennis, zoals Borna Coric (6’1), Dominic Thiem (6’1), Alex Zverev (6’6), Thanasi Kokkinakis (6’5), hebben Coric en Thiem hogere plafonds in termen van het vervullen van potentieel, en niet alleen vanwege hun superieure all court spel, maar omdat hun lengte dit mogelijk maakt. Kokkinakis kan waarschijnlijk streven naar 1 of 2 Slams in zijn carrière, en nogmaals het is geen afkeuring van zijn hart of verlangen of zijn vaardigheden, maar omdat de marges van hoogte om te winnen in tennis zo klein zijn. Voor elke Djokovic, Nadal en Federer zijn er talloze andere mannen op de ATP-tour die 1 meter 68 of 2 meter 68 zijn, die waarschijnlijk een superfit lichaam hebben en bovengemiddelde atletische vaardigheden, en toch kunnen slechts enkelen kampioen van de sport worden. Hier komen andere X-factoren van unieke tennisvaardigheden en mentale voorbereiding om de hoek kijken. Laten we daar zo meteen op terugkomen.
Ruwweg 1 meter 80 lang zijn in tennis betekent natuurlijk niet dat je ook in andere takken van sport kampioen wordt. De gemiddelde lengte in de NBA is 1 meter 80. Drie van de grootste spelers van de afgelopen generaties zijn Michael Jordan (6’6), Kobe Bryant (6’6) en Lebron James (6’8). Als het overkoepelende doel van basketbal is om je tegenstander te overtreffen door de bal in een tien voet hoepel te schieten of te slaan, dan loont het om langer te zijn, en springen als een maki kan ook geen kwaad. Lang zijn op zich is niet fool proof, want snelheid, vaardigheid, behendigheid en atletisch vermogen spelen allemaal een grote rol. Veel teamsporten zoals basketbal, voetbal, hockey, honkbal en voetbal zijn echter op maat gemaakt om gespecialiseerde vaardigheden voor bepaalde posities in te bouwen, en dus ook verschillende hoogtes. Zo kon John Stockton op 1.90 m guard spelen en gedijen in een omgeving met mannen die gemiddeld 5 cm langer waren dan hij, omdat zijn specialiteit het passen naar grotere spelers was die een scorend spel konden afmaken.
In het voetbal is er een grote variatie van talent op basis van lengte. Ongetwijfeld de twee beste spelers van vandaag en misschien wel van de afgelopen tien jaar zijn Cristiano Ronaldo, die 1,90 m is, en Lionel Messi, die 1,70 m is. Andere toppers zijn Gareth Bale (1.90 m), Luis Suarez (1.80 m) en Neymar (1.80 m). Misschien wel de meest begaafde lange speler in de sport is Zlatan Ibrahimovic (6’5) die de kansen trotseerde van een sport die typisch spelers met een lager zwaartepunt bevoordeelt. Maradona (5’5) en Messi (5’7), door velen beschouwd als een van de grootste aller tijden, hebben gedomineerd als kleine robuuste, snelle atleten met superieure dribbelvaardigheden, snelheid en intelligentie. Over het algemeen zijn mensen langer dan 1 meter 80 in de minderheid; voetbal is over het algemeen een spel voor kortere mannen, met een voorkeur voor atleten die door de kleine ruimtes op het veld kunnen navigeren en iets uit het niets kunnen creëren door pure visie en het veranderen van het tempo van een wedstrijd. Hockey is ook een sport met zeer gespecialiseerde posities die elite spelers van verschillende lichaamstypes en lengtes omvatten, maar over het algemeen zweven veel van de grootheden van de sport rond de 6’0 plateau.
NOVAK DJOKOVIC: EEN ZELDZAME FYSISCHE SPECIMEN
Voor de huidige generatie tennissers is Novak Djokovic’s 6’2 frame ideaal om de hoogten van het spel te bereiken (woordspeling bedoeld). Doordat hij meer dan 40 keer tegen de twee beste spelers van zijn generatie, Federer en Nadal, heeft gespeeld, is hij gedwongen te groeien, zich aan te passen en zijn talenten aan te scherpen om zijn rivalen te verslaan en vaak te verslaan. De uitmuntende Serviër gaat er prat op dat hij een van de fitste spelers op de tour is, zo niet de fitste, door elk voordeel dat hij kan vinden in dieet, voeding, trainingsschema’s, coaching en planning te vinden. Zijn speelstijl staat erom bekend dat hij weinig tot geen zwakte vertoont en een verstikkende verdediging die in een oogwenk overgaat in een snelle aanval. In feite is Djokovic’s spel meestal een gekmakend geduldig spel, als een voetbalteam dat zijn tegenstander graag meer balbezit en offensieve tijd gunt, om vervolgens de bal naar believen weg te kapen, de tegenstander verdedigend tekort te doen en in de tegenaanval te scoren.
En toch, voor al Djokovic’s strategisch schotwerk, waarbij hij zijn tegenstander steeds verder uit positie brengt, zou zijn uitzonderlijke verdediging niet mogelijk zijn zonder zijn yogische flexibiliteit, die de grenzen van blessures voor de meesten overschrijdt. Djokovic’s X-factor die hem zoveel beter maakt dan zijn leeftijdsgenoten is zijn evenwicht en flexibiliteit. Zijn reflexen, zijn consistente backhand, zijn schoten die vaak voor de voeten van zijn tegenstander belanden als hij terug serveert, zijn het resultaat van een superieure balans en flexibiliteit. Hoe komt hij daaraan? Misschien zijn het pure genen, een dieet dat zijn gewrichten goed geolied houdt, of al die yoga en skiën die hij opgroeide. En toch is het meer dan balans en flexibiliteit – het is het resultaat of effect van deze twee fundamentele kwaliteiten: namelijk Djokovic’s onzichtbare harnas dat hem als een jojo op tijd naar het midden van de baseline trekt om het volgende schot te slaan. Geen speler herstelt zich beter dan de Serviër nadat hij in defensief compromitterende posities is gekomen. Hij is als een planeet die rond het midden van het veld cirkelt, de zwaartekracht trekt hem terug en weer terug. Het is een wonder dat hij geen chronische enkelproblemen heeft van al dat intensieve glijden. Moet Djokovic zijn gelukssterren bedanken of zichzelf feliciteren met het voorkomen van blessures door discipline en hard werken? Misschien een beetje van beide.
BLACK TENNIS PLAYERS: THE GREAT UNKNOWN?
Tot nu toe heb ik betoogd dat je niet te lang of te kort kunt zijn om goed te kunnen tennissen. Maar de waarheid is dat er maar heel weinig spelers van Afrikaanse afkomst proftennis spelen en dat laat een merkbaar gat achter in de potentiële talentenpool van atleten die op een dag de gelederen van de tennisiconografie zouden kunnen beklimmen. Zeker, zwarte atleten kunnen tennissen, maar er zijn er niet genoeg om de grenzen te verleggen. De twee populairste en succesvolste van vandaag zijn misschien wel Gael Monfils en Jo-Wilfred Tsonga. Beiden hebben matig succes gehad, maar geen van beiden heeft een Slam gewonnen. Arthur Ashe heeft waarschijnlijk veel Afrikaanse landgenoten geïnspireerd om ook te gaan tennissen, maar hij ging in 1980 met pensioen en het Amerikaanse sportlandschap is gecompliceerd: ten eerste kiezen de meeste zwarte jongeren voor goedkopere en populairdere sporten als basketbal, voetbal en honkbal, terwijl tennis meestal meer wordt gezien als een sport van elitarisme en aanspraak.
Maar kijk niet verder dan Serena en Venus Williams om stereotypen en veronderstellingen over een overwegend blanke vrouwensport omver te werpen. Serena is misschien wel de beste vrouwelijke tennisspeelster aller tijden, en haar populariteit heeft andere vrouwen, zoals Madison Keys en Sloane Stephens, aangemoedigd om haar voorbeeld te volgen. Golf is, net als tennis, een sport voor de overwegend welgestelde blanke, en wie heeft het moderne golf gedefinieerd en is er meer in geslaagd dan wie ook van zijn tijd: Tiger Woods. Serena (1,80 m) en Tiger (1,80 m) waren geen lange atleten, maar ze waren dominant in hun sport, wat de vraag oproept: zou er een Tiger Woods (1,90 m) of een Michael Jordan (1,65 m) of Lebron James (1,80 m) van het tennis op de loer liggen in de straten van Parijs, Johannesburg, Sydney, Chicago of Rome, als hij in de juiste omgeving wordt opgevoed? Hockey heeft tot voor kort altijd een cultuur van blanken aangetrokken, en sommige mensen vroegen zich ongetwijfeld af of zwarten wel konden schaatsen, laat staan hockey spelen, maar pas twee jaar geleden won een zwarte Canadees, P.K. Subban, de Norris trofee voor beste verdediger in de competitie. Natuurlijk kun je de legendes van een sport alleen beoordelen op de prestaties die ze leveren, niet op degenen die het spel nooit hebben gespeeld. Toch zou tennis gebaat zijn bij meer diversiteit, en misschien is dat de reden waarom het mannenspel meer wordt gepromoot in Azië, want er zijn maar weinig spelers uit de twee grootste landen die de top 100 van de ATP hebben gehaald: China en India en verder. En wie weet? Misschien krijgen we op een dag wel tennis Slam-winnaars met twee cijfers die de geschiedenis van de lengte tarten: een superster van 1,80 m en een legende van 1,80 m en allebei uit Afrika en Azië. Dat zou wat zijn, nietwaar?