Sommige mensen lijken geen respect te hebben voor anderen en kunnen hen schade berokkenen zonder enige spijt of schuldgevoelens. Wanneer dit gedrag alomtegenwoordig is, kan een persoon een chronische psychische aandoening hebben die bekend staat als antisociale persoonlijkheidsstoornis. Soms worden mensen met een antisociale persoonlijkheidsstoornis “sociopaten” genoemd.”
Wat is een sociopaat? Mensen met een antisociale persoonlijkheidsstoornis zijn bereid om misleiding of manipulatie te gebruiken om te krijgen wat ze willen, zoals macht of geld. Ze kunnen mensen oplichten en een alias gebruiken, en ze kunnen stelen of agressief gedrag gebruiken om hun verlangens te bereiken. Zelfs als ze betrapt worden, tonen ze geen spijt of schuldgevoel. Ze hebben geen empathisch vermogen en kunnen niet zonder hulp rekening houden met de gevoelens van anderen. Ze hebben ook de neiging om impulsief te handelen, wat kan leiden tot arrestaties en tijd in de gevangenis.
Er is een veel voorkomende mythe in de populaire cultuur dat “sociopaten” meestal succesvolle, charismatische mensen zijn die machtsposities bekleden. Het is waar dat er hoog functionerende sociopaten zijn, maar zij zijn niet de norm. Hoewel sociopaat-eigenschappen overtuigingskracht of charme kunnen omvatten, zullen de meeste mensen met de stoornis worstelen met onverantwoordelijkheid. Ze maken minder vaak gebruik van kansen op de arbeidsmarkt, betalen rekeningen minder vaak op tijd, en lopen een hoog risico om opgesloten te worden vanwege impulsief gedrag. Ze hebben waarschijnlijk ook een kortere levensverwachting als gevolg van impulsief gedrag zoals middelenmisbruik en criminele activiteiten.
Oorzaken van Antisociale Persoonlijkheidsstoornis
Wat veroorzaakt antisociale persoonlijkheidsstoornis? Onderzoekers denken dat genetica een rol speelt, omdat het hebben van een ouder met de stoornis iemand meer risico laat lopen. Onderzoek naar geadopteerde kinderen van ouders met de stoornis geeft aan dat omgeving ook een factor kan zijn, zoals wanneer kinderen slechte discipline krijgen, negatieve rolmodellen hebben, of niet wordt geleerd de rechten van anderen te respecteren. Kinderen van een alcoholistische ouder lopen ook een verhoogd risico.
Kinderen die voor hun tiende jaar een gedragsstoornis of aandachtstekortstoornis/hyperactiviteitstoornis hebben, lopen als volwassenen een verhoogd risico op een antisociale persoonlijkheidsstoornis. Dit geldt met name voor kinderen met een gedragsstoornis die zijn misbruikt of verwaarloosd. Onderzoekers schatten dat 25% van de meisjes en 40% van de jongens met een gedragsstoornis als volwassene een antisociale persoonlijkheidsstoornis zal hebben.
Antisociale persoonlijkheidsstoornis komt voor bij ruwweg 3% van de bevolking van de VS. De stoornis komt 6 keer zo vaak voor bij mannen als bij vrouwen. 80% van de mensen met de stoornis zal symptomen hebben ontwikkeld tegen de leeftijd van 11.
Ben je bang dat jij of een geliefde een sociopaat is?
Doe onze 2-minuten Antisociale Persoonlijkheidsstoornis quiz om te zien of je baat zou kunnen hebben bij verdere diagnose en behandeling.
Doe de Sociopaat-quiz
Symptomen van Antisociale Persoonlijkheidsstoornis
De meest voorkomende tekenen van antisociale persoonlijkheidsstoornis zijn een gebrek aan achting voor de rechten van anderen en een uitgebreid patroon van het schenden van deze rechten.
Om een diagnose van antisociale persoonlijkheidsstoornis te krijgen, moet een persoon ten minste drie van de volgende symptomen vertonen:
- Het herhaaldelijk verrichten van onwettige handelingen
- Logen of oplichten van anderen voor winst of plezier
- Impulsief handelen
- Herhaaldelijke fysieke gevechten of aanrandingen
- Disregardie voor de veiligheid van zichzelf of anderen
- Verantwoordelijkheid op het werk of in financiële verplichtingen
- Geen berouw bij het mishandelen van anderen
Op welke leeftijd kan de diagnose Antisociale Persoonlijkheidsstoornis worden gesteld?
Een persoon moet minstens 18 jaar oud zijn om de diagnose antisociale persoonlijkheidsstoornis te krijgen. Er moet ook bewijs zijn dat zij in aanmerking kwamen voor een diagnose van gedragsstoornis vóór de leeftijd van 15 jaar, omdat veel van de symptomen van de twee stoornissen vergelijkbaar zijn. Een diagnose van antisociale persoonlijkheidsstoornis zal ook niet worden gegeven als het gedrag optreedt als gevolg van de symptomen van schizofrenie of bipolaire stoornis.
Behandeling voor antisociale persoonlijkheidsstoornis
Behandeling voor antisociale persoonlijkheidsstoornis kan een uitdaging blijken. Omdat de symptomen van de stoornis een piek vertonen in iemands vroege twintiger jaren, kunnen mensen merken dat de symptomen vanzelf verbeteren als een persoon hun veertigste verjaardag bereikt en daarna.
Psychotherapie, of gesprekstherapie, is meestal de behandeling die wordt aanbevolen voor antisociale persoonlijkheidsstoornis. Een therapeut kan iemand helpen negatieve gedragingen te beheersen en interpersoonlijke vaardigheden op te bouwen die hij of zij misschien mist. Vaak is het eerste doel gewoon het verminderen van impulsief gedrag dat kan leiden tot arrestatie of lichamelijke schade. Gezinstherapie kan een nuttige optie zijn om familieleden op te voeden en de communicatie te verbeteren, en groepstherapie kan ook helpen wanneer deze beperkt blijft tot mensen met de stoornis.
Er zijn geen medicijnen goedgekeurd door de Amerikaanse Food and Drug Administration om antisociale persoonlijkheidsstoornis te behandelen. Medicatie kan soms worden voorgeschreven om agressief of impulsief gedrag te helpen verminderen. Medicatie kan bestaan uit stemmingsstabilisatoren of antidepressiva.
Behandeling moet ook gericht zijn op eventuele samen voorkomende stoornissen, waaronder vaak aandachtstekortstoornis/hyperactiviteitstoornis, borderline persoonlijkheidsstoornis, en impulscontrolestoornissen zoals gokstoornis of seksuele stoornissen. Omdat een meerderheid van de mensen met een antisociale persoonlijkheidsstoornis ook een stoornis in het middelengebruik zal hebben, moet een persoon mogelijk ontgiften als eerste stap van de behandeling, waarbij het middelenmisbruik en de persoonlijkheidsstoornis vervolgens gelijktijdig worden behandeld.
Coping When a Loved One Has Antisocial Personality Disorder
Als je een geliefde met een antisociale persoonlijkheid hebt, is het normaal om je ontmoedigd te voelen. Bedenken dat gebrek aan berouw of empathie een symptoom van de aandoening is, kan u helpen realistische verwachtingen te stellen over hoe uw dierbare kan verbeteren. Met behandeling leren sommige mensen met een antisociale persoonlijkheidsstoornis om positieve relaties aan te gaan, verantwoordelijker te zijn en de grenzen van anderen te respecteren. Anderen zullen dat niet doen, en familieleden zullen moeten overwegen hoe zij op deze uitdaging willen reageren. Een interessant feit is dat mensen met een antisociale persoonlijkheidsstoornis die getrouwd zijn de neiging hebben om na verloop van tijd te verbeteren in vergelijking met alleenstaanden.
Als je een geliefde met een antisociale persoonlijkheidsstoornis hebt, zorg er dan voor dat je ook je eigen gezondheid en veiligheid prioriteit geeft – familieleden vinden het vaak nuttig om zelf deel te nemen aan individuele counseling om emoties te helpen beheersen en te leren passende grenzen te stellen met het familielid.