Wanneer u boodschappen doet, kijkt u op de etiketten om te zien of de verpakking kan worden gerecycled. Als het woord ‘biologisch afbreekbaar’ opduikt, bent u er misschien nog zekerder van dat u helpt de hoeveelheid vervuiling die ons milieu binnenkomt, te verminderen. Maar biologisch afbreekbaar kan een misleidende term zijn, en het kan zelfs schadelijk zijn voor de planeet.
Is biologisch afbreekbaar goed voor het milieu?
Ja – en nee. Biologisch afbreekbaar betekent in wezen dat een voorwerp door bacteriën, schimmels of microben in steeds kleinere stukjes kan worden afgebroken om vervolgens weer door het omringende milieu te worden opgenomen, idealiter zonder enige verontreiniging te veroorzaken. Sommige zaken zijn van nature biologisch afbreekbaar, zoals voedsel en planten, terwijl andere zaken kunnen afbreken tot schadelijke chemicaliën of gassen.
Het probleem is dat alles wat we gebruiken of maken biologisch afbreekbaar kan worden genoemd, omdat uiteindelijk alles zal worden afgebroken – van organisch afval en houten bestek tot plastic verpakkingen of stalen machines. Het kan alleen heel, heel lang duren. Dus, het woord ‘biologisch afbreekbaar’ op voedseletiketten zetten is niet erg nuttig voor iedereen die probeert groenere winkelkeuzes te maken.
Zijn natuurlijke producten dan beter?
Opnieuw, er is geen eenvoudig antwoord. Dat iets op natuurlijke wijze kan worden afgebroken, wil nog niet zeggen dat het beter voor het milieu is.
Wanneer biologisch afbreekbare producten worden gestort, waaronder biologisch afbreekbaar plastic en zaken als grasmaaisel of kranten, breken ze af in twee broeikasgassen: methaan en kooldioxide.
Volgens een Amerikaans onderzoek uit 2011 genereert biologisch afbreekbaar plastic op de gemiddelde stortplaats de meeste methaan, gevolgd door kantoorpapier, voedselafval en vervolgens krantenpapier.
Nu kunnen sommige stortplaatsen methaan opvangen en gebruiken voor energie. Maar de onderzoekers ontdekten dat veel stortplaatsen moeite hebben om al het vrijkomende gas op te vangen – omdat verschillende voorwerpen in een verschillend tempo worden afgebroken. Dit betekent dat methaan in de atmosfeer kan ontsnappen en in plaats daarvan kan bijdragen aan de opwarming van de aarde.
Aan de andere kant van de schaal, als biologisch afbreekbare voorwerpen volledig worden begraven op stortplaatsen zonder blootstelling aan bacteriën, warmte, zuurstof, vocht of licht, kan het zijn dat ze helemaal niet vergaan. Het resultaat is dat ze niet beter zijn dan plastic voor eenmalig gebruik en dat stortplaatsen gewoon sneller vol raken.
Moet ik biologisch afbreekbaar plastic vermijden?
Biologisch afbreekbaar plastic werd geïntroduceerd als een milieuvriendelijker alternatief voor conventioneel plastic, maar het is niet de groene oplossing waarop oorspronkelijk werd gehoopt. Uit een recente studie van de University of Plymouth’s internationale onderzoekseenheid voor zwerfvuil op zee bleek dat biologisch afbreekbare plastic zakken grotendeels onbeschadigd waren en nog steeds in staat waren om boodschappen te vervoeren drie jaar nadat ze in de bodem waren begraven of in zeewater waren achtergelaten.
Een beter alternatief zijn wellicht “composteerbare” of bioplastics. Deze worden vaak gemaakt van plantaardige materialen, zoals zetmeel, in plaats van fossiele brandstoffen en doen precies wat er op het blikje staat – afbreken in materialen zoals water, zuurstof en compost. Composteerbare kunststoffen kunnen het best worden gebruikt voor voedselverpakkingen, zoals boterhamzakjes of compostbakzakken; het maakt niet uit of ze worden gemengd met voedselafval, omdat alles samen kan worden weggegooid.
Echter zijn er zorgen over het gebruik ervan. Dat komt omdat slechts een kleine minderheid van composteerbare kunststoffen thuis op de composthoop kan worden gegooid; voor het merendeel zijn industriële of gemeentelijke composteerinstallaties nodig. Deze bereiken de hogere temperaturen en vochtigheid die nodig zijn om bioplastics goed af te breken.
En als composteerbare kunststoffen vermengd raken met de rest van uw recycling, kunnen ze de boel verontreinigen. Het is dus belangrijk om ze uit de plasticbak te houden.
Is er niets dat ik kan doen?
Ja, er is heel veel! Allereerst moet u ervoor zorgen dat u alles doet wat in uw vermogen ligt om een betere recycler te zijn. Als u een thuiscomposteringssysteem hebt, controleer dan of alles wat u toevoegt bedoeld is voor compostering en niet voor industriële compostering. Zoek uit of uw gemeente composteerbare artikelen inzamelt en vergeet niet om ze in een aparte bak te bewaren, gescheiden van andere plastics.
Meer dan alles, vermijd het kopen van alles wat wordt geleverd in plastic voor eenmalig gebruik, zoals plastic waterflessen of kant-en-klaarmaaltijdbakjes, en blijf bij vers, onverpakt voedsel – dit zijn misschien de enige dingen waarvan echt kan worden gezegd dat ze biologisch afbreekbaar zijn.
Meer over duurzaamheid
10 manieren om uw koolstofvoetafdruk te verkleinen
De feiten over voedselkilometers
6 verpakkingen die u moet vermijden
10 manieren om duurzaam uit eten te gaan
Hoe u voedselverspilling kunt verminderen
Is een veganistisch dieet beter voor het milieu?
Hoe u thuis voedsel composteert
8 manieren om een betere recycler te worden
Wat zijn broeikasgassen?
Hubpagina over duurzaamheid