Zelfs als je niet veel Arabisch kent is het je waarschijnlijk opgevallen dat veel Arabische namen de woorden “Al” bevatten. Zelfs veel niet-Arabische moslims hebben deze twee letters in hun naam. Wat betekent dit woord, dat blijkbaar in elke Arabische naam voorkomt?
Al als bepaald lidwoord
Het is verre van het equivalent van “Joe” of “Smith”, maar het is in feite geen eigennaam, maar een partikel dat een bepaalde betekenis aangeeft. “Al” (ال) betekent letterlijk “de”, het is het bepaalde lidwoord in het Arabisch. Bijvoorbeeld, kitaab (كتاب) betekent boek en al kitaab (الكتاب) betekent “het boek”. Het kan ook “van de” betekenen: bijvoorbeeld gaz al kitaab (لون الكتاب) betekent “de kleur van het boek”.
In namen wordt Al meestal gebruikt om de herkomst, het beroep of de karaktereigenschap van de drager van de naam of zijn familie aan te duiden.
Zo zou bijvoorbeeld Ahmed Al Masri (أحمد المصري) vertaald worden als “Ahmed de Egyptenaar” (“Masri” betekent Egyptisch), terwijl Ahmed Al Yemeni (أحمد اليمني) Ahmed de Jemeniet zou zijn.
Het beroep van een persoon of dat van zijn vader of grootvader wordt ook vaak gebruikt als achternaam, zoals Yakoub Al Jarrah – Jacob de Chirurg.
Occasioneel wordt Al gebruikt met karaktereigenschappen om een achternaam te vormen. Bijvoorbeeld, Salim Al Dhaki (سليم الذكي) zou betekenen Salim de slimme.
Soms maakt Al ook deel uit van de voornaam van een persoon. Zo wordt de beroemde Arabier Saladin in het Arabisch gespeld als Salah Al Din (صلاح الدين), wat “gerechtigheid van het geloof” betekent, waarbij de al staat voor “van de”, Salah voor “gerechtigheid” en Din voor geloof of godsdienst. Andere voorbeelden zijn Abdulrahim (dat kan worden getranslitereerd als Abd Al Rahim), dat “dienaar van de Barmhartige” betekent (waarbij “de Barmhartige” een van de namen van God is in de Islam).
“El” wordt soms gebruikt in plaats van “Al”. Het heeft dezelfde betekenis en het Arabische schrift is in feite hetzelfde. Het verschil in schrijfwijze in het Engels is alleen te wijten aan het feit dat Arabischtaligen bepaalde klanken soms net iets anders uitspreken dan elkaar. El is overwegend de uitspraak van dit woord in Egypte en sommige andere Noord-Afrikaanse landen, terwijl Al meestal wordt gebruikt in de Levant en de Golfregio. Frustrerend is dat men soms “La” aantreft als alternatieve uitspraak voor “al” in de Maghreb-regio (Tunesië, Algerije en Marokko).
Al als “familie, stam of clan”
Verwarrend genoeg betekent de Al in Arabische namen vaak helemaal niet “de”, maar verwijst het naar een heel ander woord, dat in het Arabisch anders gespeld wordt met een teken dat de letter “a” verlengt (آل), maar in het Engels op dezelfde manier getranscribeerd wordt. Deze tweede Al wordt uitgesproken met een lange “a”-klank, dus ik zal het hier als Aal transcriberen om verwarring te voorkomen, ook al zul je het meestal gewoon als Al getranscribeerd vinden.
Abdelaziz Aal Saud
Wat betekent Aal nu eigenlijk? Nou, het betekent “familie”, “clan” of “stam”. De stichter van het moderne Saoedi-Arabië heet Abdelaziz Aal Saud (عبدالعزيز آل سعود), waaruit blijkt dat hij van de Saud-stam is. Toevallig is de voornaam Abdelaziz een voorbeeld van het eerste type van “Al”, dat dienaar van de Machtige (d.w.z. God) betekent: Abd Al Aziz.
Andere voorbeelden: de vroegere Emir van Qatar Hamad Aal Thani is van de Thani-stam. Het derde hoofdstuk in de Koran heet Al Omran, wat “familie/stam van Omran” betekent.