Doelstellingen stellen is een activiteit die veel coaches met hun teams ondernemen om te proberen voor individuen en het team een punt aan de horizon te bepalen om naartoe te werken. Het stellen van doelen kan, mits goed uitgevoerd, leiden tot betere prestaties en de mogelijkheid om een programma op een aantal verschillende niveaus te controleren en te evalueren.
Bij het uitvoeren van dit soort oefeningen is het belangrijk om te beseffen dat er drie categorieën doelen, targets of Kep Performance Indicators (KPI’s) zijn die kunnen worden gebruikt. Dit zijn korte-, middellange- en langetermijndoelstellingen. De precieze duur van elk doel hangt af van de totale duur van een programma. Bijvoorbeeld, als een programma zes maanden loopt, dan zouden de lange-termijn doelstellingen worden opgebouwd rond een periode van zes maanden. Doelstellingen voor de middellange termijn kunnen maximaal een maand lang zijn, terwijl doelstellingen voor de korte termijn gebaseerd zijn op wekelijkse fasen.
Doelstellingen stellen helpt het potentieel van uw spelers en team te ontsluiten (Foto Bron: Brenda-Starr)
Doelstellingen voor de korte termijn of KPI’s dienen op te bouwen tot het bereiken van wat de gewenste doelstellingen voor de middellange termijn zijn. Deze doelstellingen op middellange termijn moeten dan, eenmaal gecumuleerd, de doelstellingen op lange termijn bereiken. Door de ambities van een individu of een team op deze manier te structureren, zullen ze met elkaar in verband worden gebracht en zullen vaak gecompliceerde of aanzienlijk grotere doelstellingen beter beheersbaar worden en gemakkelijker te plannen zijn om ze te bereiken.
Een ander belangrijk aspect is dat doelstellingen het SMART-principe moeten volgen om ze betekenis te geven. Het SMART-principe luidt:
Specifiek
Maatbaar
Haalbaar/Acievabel
Realistisch/Reëel
Tijdgebonden
Het SMART-principe vormt een zeer belangrijke reeks overwegingen bij het ontwerpen van doelen, omdat het ertoe bijdraagt dat de eindinhoud van een doel zinvoller wordt en beter op het individu wordt afgestemd. Een doel waarop het SMART-principe niet is toegepast, kan er bijvoorbeeld als volgt uitzien:
De spelers zullen elke week tijd vrijmaken om buiten de training om een aantal schoten te lossen
Als we hetzelfde onderwerp van het doel nemen en het SMART-principe toepassen, is het resultaat als volgt:
Bill zal voor de rest van het seizoen elke week vijfhonderd schoten schieten buiten de teamtrainingen
Het verschil is dat er in het tweede doel een duidelijke en zeer specifieke taak is die binnen een vastgestelde tijdslijn moet worden voltooid.
Kortetermijndoelen moeten worden ontwikkeld met een eindige hoeveelheid tijd in gedachten. Deze doelstellingen moeten het gemakkelijkst te verwezenlijken zijn in verband met de minimale tijd die aan de taak wordt besteed. Dit kan bijvoorbeeld een individuele speler zijn die ernaar streeft zijn tijd op de weg over drie kilometer elke week met vijf seconden te verbeteren. Dit doel kan dan tijdens de seizoenscompetitie elke week worden nagestreefd en binnen deze tijd worden bereikt.
Middellangetermijndoelen moeten het resultaat zijn van een individu/team dat een taak bereikt of voltooit omdat het consequent voldoet aan de eisen van zijn kortetermijndoelen. Een voorbeeld van een middellangetermijndoelstelling voor het individu in ons eerder genoemde hardloopscenario zou kunnen zijn dat de speler de afstand vergroot tot vier kilometer aan het einde van de eerste maand training.
Net zoals het cumulatieve effect van de kortetermijndoelstellingen leidt tot de voltooiing van een middellangetermijndoelstelling, zo moet ook wanneer een reeks middellangetermijndoelstellingen is voltooid, een langetermijndoelstelling zijn bereikt. Om door te gaan op ons voorbeeld van de hardloopinspanningen van de spelers: tegen het einde van het seizoen zal de speler ernaar streven een totale afstand van acht kilometer te lopen.
Het stellen van doelen is een waardevol hulpmiddel als het eenmaal op de juiste manier en met een doel wordt geïmplementeerd. Door het stellen van doelen in te bouwen in de activiteiten van je team, zullen spelers beter in staat zijn om te bepalen wat er van hen verwacht wordt in het team. Daarnaast kunt u als coach spelers of teams herinneren aan hun verantwoordelijkheid en inzet voor de teamdoelen en het individu/team hierop aanspreken.