Hoewel het risico klein is, zijn tsunami’s mogelijk aan de oostkust van de Verenigde Staten van een verscheidenheid van bronnen, volgens nieuw onderzoek.
En zoals orkaan Sandy aantoonde, is de regio volledig onvoorbereid op een grote toevloed van water, zei U.S. Geological Survey-onderzoeker Uri ten Brink.
De meest waarschijnlijke bron voor een tsunami aan de oostkust zou een onderwaterlawine langs de continentale helling zijn, volgens onderzoek dat eerder deze maand door ten Brink en anderen werd gepresenteerd op de jaarlijkse bijeenkomst van de Geological Society of America in Charlotte, N.C. Ten Brink schetste ook verschillende andere mogelijke bronnen van tsunami’s, waaronder aardbevingen en zelfs instortende vulkanen.
Onderwaterlawines
Een offshore aardbeving van magnitude 4,5 of hoger zou onderzeese lawines kunnen veroorzaken en gevaarlijke tsunami’s kunnen veroorzaken met golven hoger dan 26 voet (8 meter), vertelde ten Brink aan OurAmazingPlanet. Onderwater canyons en baaien kunnen deze golven concentreren en ze nog groter maken.
Een aardbeving met een kracht van 7,2 voor de zuidkust van Newfoundland in 1929 veroorzaakte een grote aardverschuiving onder water, waardoor een grote golf ontstond die aan land spoelde en 28 mensen op het eiland doodde, aldus ten Brink. De golven waren tot 26 voet hoog totdat sommige smalle inhammen bereikten, waar ze aangroeiden tot 43 voet (13 m), zei hij.
Terwijl de tsunami catastrofaal was voor Newfoundland, creëerde het slechts kleine golven voor het grootste deel van de Amerikaanse kust en veroorzaakte daar geen dodelijke slachtoffers. Dat is typisch voor tsunami’s van onderzeese aardverschuivingen: Ze hebben de neiging om groot te zijn voor nabijgelegen gebieden, maar snel af te nemen, zei ten Brink.
Hoewel dit het enige voorbeeld is van een tsunami in de buurt van de oostkust in de geregistreerde geschiedenis, zijn er tal van gebieden langs de continentale helling – waar het Noord-Amerikaanse continent eindigt en in het Atlantische Oceaanbekken valt – die risico lopen op deze aardverschuivingen, zei ten Brink.
Ten Brink en zijn collega’s nemen momenteel sedimentkernmonsters van de onderzeese ravijnen langs de continentale helling, om bewijzen te vinden voor aardverschuivingen in het verleden en hoe vaak aardverschuivingen voorkomen, zei hij. Zijn team werkt al meer dan vijf jaar aan het in kaart brengen van deze onderzeese ravijnen met sonar om gebieden te markeren die het meeste risico lopen op aardverschuivingen, voegde hij eraan toe.
De geul van Puerto Rico
De beweging van tektonische platen onder de oceaan kan golven veroorzaken die veel verder reizen dan die veroorzaakt door onderzeese aardverschuivingen, omdat ze de beweging van een veel groter volume water met zich meebrengen, met langere golven die niet snel vervliegen, zei ten Brink. De gevaarlijkste aardbevingen zijn die bij subductiezones, waar de ene plaat onder de andere duikt.
Hoewel de beruchtste subductiezones te vinden zijn rond de Pacific Ring of Fire – zoals de zone die de enorme tsunami van 2011 in Japan veroorzaakte – is er wel degelijk een subductiezone die tsunami’s kan veroorzaken in de buurt van de oostkust. In het noordoosten van het Caribisch gebied bevindt zich een subductiezone in het gebied dat de geul van Puerto Rico wordt genoemd.
Toen de tsunami van 2004 in de Indische Oceaan toesloeg, kreeg de groep van ten Brinks financiering van de Amerikaanse regering om het tsunamipotentieel van de geul van Puerto Rico te bestuderen. Hoewel het werk nog steeds aan de gang is, heeft zijn groep ontdekt dat een groot deel van de breuk niet in staat lijkt om een aardbeving en tsunami te veroorzaken die groot genoeg zijn om grote problemen te veroorzaken voor de oostkust. Maar een tsunami die daar ontstaat, kan aanzienlijke verwoesting aanrichten in het Caribisch gebied.
Universiteit van Puerto Rico-onderzoeker Zamara Fuentes, die niet betrokken is bij het onderzoek van ten Brinks, zei dat één beving in deze regio in 1918 een tsunami veroorzaakte die 116 mensen op Puerto Rico doodde. Fuentes bestudeert sedimentkernen in het Caribisch gebied om te zoeken naar bewijzen van tsunami’s in het verleden. Op basis van historische gegevens zegt de USGS dat 27 tsunami’s in het Caribisch gebied sinds de 16e eeuw dodelijke slachtoffers hebben gemaakt en grote schade hebben aangericht.
Risico’s aan de overkant van de Atlantische Oceaan
Een andere mogelijke bron voor tsunami’s aan de oostkust is de Azoren-Gibraltar Transform Fault, voor de kust van Portugal. Een zware aardbeving langs deze breuk in 1755 verwoestte het grootste deel van Lissabon en veroorzaakte een tsunami die tot in Brazilië werd geregistreerd. Aan de oostkust werd hij echter nauwelijks opgemerkt, aldus ten Brink. Zijn groep heeft computermodellen gemaakt die suggereren dat onderzeese bergen ten westen van Portugal hebben geholpen de gevolgen van deze tsunami te beperken door de golven af te remmen en hun beweging te verstoren – en ze zouden in de toekomst hetzelfde kunnen doen.
De nabijgelegen Canarische Eilanden, voor de kust van Marokko, vormen ook een mogelijk gevaar. Een grote vulkaan op het eiland La Palma, Cumbre Vieja genaamd, kan uitbarsten, instorten en een grote tsunami veroorzaken die de oostkust kan bereiken. Een studie uit 2001 suggereerde dat deze reeks gebeurtenissen een golf van 21 meter naar de Oostkust zou kunnen sturen. Maar ten Brink zei dat die studie geen stand heeft gehouden bij latere beoordelingen en dat de golf waarschijnlijk niet hoger zou zijn dan enkele meters tegen de tijd dat hij Noord-Amerika zou bereiken. “Ik zie het niet als een geloofwaardige dreiging,” zei hij.
De laatste mogelijke tsunamibron is een langzaam bewegende breuk ten noorden van Cuba, die in het verleden aardbevingen heeft veroorzaakt en mogelijk een tsunami zou kunnen veroorzaken die Florida en de Golfkust zou treffen. Vanwege de huidige politieke situatie kunnen noch Cubaanse noch Amerikaanse onderzoekers onderzoek doen in het gebied, zei hij.
Om een goed idee te krijgen van hoe vaak tsunami’s van deze of een andere bron de Oostkust in de toekomst waarschijnlijk zullen treffen, proberen ten Brink en anderen terug in de tijd te turen – maar er moet nog veel worden ontdekt. “Er zijn op dit moment meer vragen dan antwoorden,” zei ten Brink.
Reach Douglas Main op [email protected]. Volg hem op Twitter @Douglas_Main. Volg OurAmazingPlanet op Twitter @OAPlanet. We zijn ook te vinden op Facebook en Google+.
Recent news