Toekomst van de volksgezondheid in een veranderende wereld
De Europese volksgezondheid heeft geen goede COVID gehad. In heel Europa is de reactie van de volksgezondheid op een pandemie grotendeels onsuccesvol geweest. Dit ondanks een enorme hoeveelheid zeer hard werk in volksgezondheidsdiensten in de hele EU. Dit weerspiegelt een zwakte binnen de beroepsgroep, die tot uiting kwam in het merkwaardige verschijnsel van dubbele adviezen op het gebied van de volksgezondheid, officieel en onofficieel, in verscheidene EU-landen. Politici werden hierdoor in een onmogelijke positie geplaatst. Dit moet openlijk en constructief onder ogen worden gezien. Over het algemeen heeft de volksgezondheid slechts een beperkte invloed gehad op de opzet en uitvoering van een kernbeleid inzake volksgezondheid.
Dus. De wereld van de volksgezondheid verandert, maar veel kernpunten blijven dezelfde. Een belangrijk onderdeel is vast te houden aan datgene waar we waarde aan hechten, en daarop voort te bouwen, en van daaruit uit te breiden, om tegemoet te komen aan nieuwe en dringende behoeften. Een focus op waar we staan en waar we heen willen, kan nuttig zijn om dit te verduidelijken. Het relevante woord is ’toekomst’, en niet ’toekomst’. We verwachten een nog diversere volksgezondheid, met gezondheidswerkers die op nieuwe en meer traditionele terreinen actief zijn.
De toekomst van de volksgezondheid in een veranderende wereld
‘Tijden veranderen, en wij veranderen mee’, zoals een 16e-eeuwse uitdrukking luidt. De volksgezondheid is de laatste dertig jaar sterk veranderd. Hele subdisciplines, bijvoorbeeld gezondheidsinformatica en genetische volksgezondheid, zijn in die tijd tot ontwikkeling gekomen. Is de kernpraktijk van de volksgezondheid veranderd? Is dat nodig? Zou dat moeten?
Zo ja, dan moeten wij de veranderingen leiden en vormgeven. We moeten de toekomst van onze discipline bepalen, en uitzoeken hoe we daar kunnen komen. Als wij het niet doen, doen anderen het wel, en dat is niet noodzakelijk in het voordeel van onze praktijk, onze beoefenaars, of het publiek. Als we meer willen zijn dan goed opgeleide technici (wat op zich geen geringe prestatie is), moeten we misschien duidelijker maken wie we zijn, waarom we dat zijn en waarom we relevant zijn?
Public health praxis, training and workforces for the future
Wat is het dat ons onderscheidt? Wat is het dat wij goed doen, dat anderen niet doen? In de volksgezondheid van de toekomst zullen, net als nu, mensen veel taken hebben: communicatie, beleidsontwikkeling en -evaluatie, planning, monitoring en levering van diensten, gezondheidsgegevens, gezondheidsbescherming, milieugezondheid, bewijsanalyse, enzovoort. Op al deze gebieden werken we samen met mensen met verschillende achtergronden. Welke waarde hebben wij? Wie zijn wij? Welke vaardigheden hebben we nodig voor nu en voor de toekomst?
Communicatie en volksgezondheid
Communicatie is altijd een belangrijk onderdeel van de volksgezondheid geweest, vooral wanneer we het raadzaam vonden dat mensen hun werk moesten veranderen. De communicatie over de voordelen en de veiligheid van vaccins gaat terug tot het eerste georganiseerde verzet tegen de vaccinatie van Jenner in 1805. Communicatie over belangrijke boodschappen op het gebied van de volksgezondheid leidde in de 19e eeuw tot de bouw van systemen om schoon water te brengen en rioolwater uit onze steden te verwijderen. Florence Nightingale revolutioneerde zowel de verpleging als de volksgezondheid grotendeels door doelgerichte communicatie en een scherp besef van de waarde van haar persoonlijke merk. De volksgezondheid moet teruggrijpen op een aantal van de instrumenten die onze stichters gebruikten, en deze naar een nieuwe mediamarkt brengen, geleid door sociale media, maar nog steeds afhankelijk van hoogwaardige journalistiek.
Digitale gezondheidszorg – de mens centraal?
Digitale gezondheidszorg heeft een transformatie van het gezondheidssysteem beloofd, maar is er in het algemeen niet in geslaagd om deze waar te maken. Daar zijn veel redenen voor, maar een van de belangrijkste is dat de gegevens meestal gericht zijn op de organisatie en niet op de persoon. Een reeks uitdagingen, waaronder de belangen van veel huidige leveranciers, hebben dit verhinderd. Een combinatie van slimmer gebruik van standaarden, open api’s en GDPR-regels heeft het potentieel om dit allemaal te veranderen.
Klimaatverandering en volksgezondheid – een dubbele rol
COVID19 is een uitdaging voor de volksgezondheid. Klimaatverandering is een existentiële bedreiging voor onze beschaving, en mogelijk onze soort. Heeft de volksgezondheid een rol te spelen bij de aanpak van de uitdagingen van de klimaatverandering, en zo ja welke? Bestaat er een volksgezondheidsbeleid van informatie en leugens? Zou die er moeten zijn? Hoe kunnen we de instrumenten en methoden van de volksgezondheid gebruiken om de toekomst te verkennen?
Leren van de pandemie en ons voorbereiden op de volgende
In veel opzichten heeft de wereld geluk gehad met SARS-CoV-2. Veel pandemieplanning was gericht op een dodelijker en besmettelijker ziekteverwekker, die nog zou kunnen landen. Hoewel bepaalde kenmerken van SARS-CoV-2 het tot een ernstig volksgezondheidsprobleem maakten, met name de hoge prevalentie van besmette mensen met weinig of geen symptomen, had het veel erger kunnen zijn.
Een redelijke waarnemer kan echter niet beweren dat Europa hier goed mee is omgegaan. Regeringen van zeer uiteenlopende niveaus en met een groot deel van het politieke spectrum, slaagden er niet in doeltreffend op de pandemie te reageren, zoals blijkt uit de tweede besmettingsgolf in het grootste deel van Europa. Wat kunnen we leren van wat goed ging, en van onze mislukkingen?
Openbare gezondheidszorg, rechtvaardigheid en billijkheid, teruggaan in de tijd om vooruit te komen
Openbare gezondheidszorg is een van de oudere medische specialismen. Het heeft zich in verschillende landen op zeer verschillende manieren ontwikkeld, maar er is altijd een spanningsveld geweest tussen een meer gerichte visie op gezondheid, op de praktijk van de volksgezondheid binnen staats- en gezondheidszorgorganisaties, en een bredere visie die kijkt naar de manieren waarop samenlevingen, en de machtsverhoudingen binnen samenlevingen, gezondheid construeren. Beide perspectieven zijn waardevol. Is er een manier om ze te integreren en te komen tot een verfriste visie op een nieuwe toekomst voor de volksgezondheid? Ongelijkheid op het gebied van gezondheid en sociale ongelijkheid binnen samenlevingen en tussen landen, heeft tot enorme extra kosten geleid. De volksgezondheid heeft een lange traditie, die teruggaat tot de tijd van Engels en Chadwick, van het ondervragen van de manier waarop onze samenlevingen zijn gestructureerd, en zowel de winnaars als de verliezers daarvan. Bij de aanpak van de complexe uitdagingen van COVID19 en de klimaatverandering zal het meer dan ooit van belang zijn hoe we onze samenlevingen willen structureren.