Ook al zijn de geruchten niet waar dat Lewis Carroll Alice’s Adventures in Wonderland tijdens een hallucinogene trip heeft geschreven, toch blijft het boek een fascinerende studie van de werkelijkheid, terwijl het een uitstekend voorbeeld is van het onzinnige fantasiegenre.
Omdat iets onzin is, wil nog niet zeggen dat je er niets van kunt leren, en je hoeft geen literatuurdiploma te hebben om op te merken dat de roman bol staat van de symboliek. Hoewel zowel het boek als de Disney-verfilming oppervlakkig gezien een beetje gek zijn, zal iedereen die goed oplet in beide de welig tierende symboliek opmerken: volwassenheid.
Alice in Wonderland, illustratie door Gertrude A. Kay, 1923
Het hoofdpersonage, Alice, is een klein meisje van onbepaalde leeftijd (hoewel ze in het vervolg beweert dat ze zeven en een half is, dus we kunnen aannemen dat ze minstens zeven jaar oud is) dat jaren van fysieke en mentale verandering voor de boeg heeft.
De avonturen in Wonderland beginnen met de jonge Alice die in een tuin zit. Idyllisch en mooi, deze groene ruimte trekt parallellen met de Tuin van Eden. Maar in plaats van een verboden appel te plukken, geeft Alice toe aan haar verlangen en kruipt in de boom.
Alice in Wonderland, illustratie van John Tenniel, 1865
Deze terugtrekking uit de werkelijkheid weerspiegelt het verlangen van Alice om kind te blijven in plaats van het voortschrijdende zand van de tijd onder ogen te zien. Dit is echter niet Peter Pan, en haar reis van zelfonderzoek heeft beangstigende thema’s van veroudering en seksualiteit als ze verder afglijdt naar puberteit en adolescentie.
Eenmaal in Wonderland, is haar avontuur beladen met complicaties en kent ze niet langer een onschuldig of vreedzaam leven. Door een aantal bizarre gebeurtenissen wordt Alice’s lichaam onevenredig groot en klein, vaak zonder goede reden, en ze is niet in staat te begrijpen waarom. Hoewel zeven een beetje jong is om zulke drastische veranderingen te ondergaan, is dit zonder twijfel een toespeling op de puberteit.
Alice probeert croquet te spelen met een flamingo
Tijdens haar avonturen wordt Alice herhaaldelijk gevraagd te bewijzen wat ze weet en vaak reciteert ze de lessen die ze heeft geleerd aan anderen die ze onderweg ontmoet. Tijdens het Victoriaanse tijdperk was experimentele taal een rage en Carroll maakte er uitgebreid gebruik van.
Hier zijn enkele hilarische Victoriaanse vulgariteiten die mensen zouden moeten weten:
Er zijn echter verschillende personages die haar tegenspreken, en Alice twijfelt aan haar eigen verstand. Deze interacties zijn ongetwijfeld herkenbaar voor elk kind dat ooit moeite heeft gehad om geloofwaardigheid te krijgen, laat staan een welwillend oor, van een volwassene.
Jessie Willcox Smiths illustratie van Alice omringd door de personages van Wonderland, 1923
Haar kennismaking met de rups leidt tot een merkwaardige gebeurtenis waarin Alice een mysterieuze paddenstoel te lijf moet gaan om haar steeds veranderende grootte te behouden.
Dit kan op twee manieren worden geïnterpreteerd: staat de paddestoel voor verleiding in de vorm van drugsgebruik, zoals volgens sommigen tieners illegale activiteiten zien als de enige manier om hun eigen leven in de hand te houden in een door ouders gecontroleerde omgeving? Of is het een fallisch symbool, dat verleiding voorstelt en de voorlaatste horde op weg naar vrouwelijkheid?
Kleurplaat uit de uitgave van 1907 van ‘Alice’s Adventures in Wonderland’: Hoofdstuk 7 – Een waanzinnig theekransje
De mythe over de relatie tussen LSD en Carroll is gemakkelijk te ontkrachten, aangezien de drug pas in de jaren dertig officieel werd aangekondigd, maar het valt niet te ontkennen dat de magische paddenstoel trippy effecten heeft.
Het zou ook vergezocht zijn om een ongepaste relatie met de rups te suggereren, aangezien hij vertrekt voordat Alice van de paddenstoel heeft geproefd. In een minder gewaagde analyse zou de paddenstoel gewoon kunnen staan voor het jonge meisje dat leert beslissingen te nemen, problemen op te lossen om tot een oplossing te komen (in het geval van Alice, haar normale grootte behouden).
The Pool of Tears door Milo Winter
Op een afstand van ranzige thema’s is verwarring een centraal element in het hele verhaal en een veel voorkomende factor bij het opgroeien. Niets wat Alice doet of ziet lijkt zinnig.
Er zijn overal raadsels, of het nu de Caucus-race is, de raadsels van de Gekke Hoedenmaker, of het croquetspel waarin Alice het moet opnemen tegen de Hartenkoningin. Geen van deze gebeurtenissen heeft een definitieve uitkomst, en Alice lijkt niet te kunnen achterhalen hoe of waarom ze plaatsvinden. Iedereen die al volwassen is, kan beamen dat verwarring een vrij normaal gevoel is.
Het Witte Konijn
Hoe fantastisch de reis van een jong meisje ook mag lijken, Alice’s Adventures in Wonderland draagt een onderliggende boodschap met zich mee die het onvermijdelijke verlies van de kindertijd omvat.
Lees een ander verhaal van ons: The Original Story Of Pinocchio is Scary as Hell
De Disney-bewerking verhult misschien dit depressieve besef, maar deze analyse zal duidelijk zijn voor iedereen die de oorspronkelijke tekst leest.