Ontrouw is niet goed voor je huwelijk, maar vreemdgaan zelf is zelden de oorzaak van echtscheiding. Sterker nog, studies suggereren dat gelukkig getrouwde mensen die vreemdgaan (uit opportunisme, en niet als gevolg van onderliggende huwelijksproblemen) niet typisch uit elkaar gaan. “Ik denk dat het idee dat ontrouw de hoofdoorzaak van echtscheiding is, overdreven is,” vertelde Bente Træen, een professor in de psychologie aan de Universiteit van Oslo in Noorwegen, aan Fatherly. “Het is eerder een breuk in de communicatie en verlies van liefde.”
Het bedriegen is in het verleden een sterke en consistente voorspeller voor echtscheiding geweest, en studies tonen niet verrassend een hogere incidentie van ontrouw onder gescheiden individuen in vergelijking met gehuwden. Maar hoewel een groot aantal onderzoeken een correlatie tussen ontrouw en echtscheiding bevestigt, hebben zorgvuldiger analyses aangetoond dat deze correlatie waarschijnlijk niet gelijk is aan een oorzakelijk verband. Na meer dan 1000 interviews te hebben geanalyseerd, heeft Træen vastgesteld dat de belangrijkste redenen waarom mensen onder de 50 jaar overwogen hun relatie te beëindigen ruzie en een slecht seksleven waren – niet vreemdgaan.
“Seks op zich is niet de belangrijkste reden om uit elkaar te gaan, maar seks in combinatie met het ontwikkelen van liefde en intimiteit voor de nieuwe partner kan dat wel zijn,” zegt ze.
Waarom melden dan zoveel stellen dat ontrouw de reden was waarom ze hun huwelijk beëindigden? Paul Amato, een gepensioneerd hoogleraar sociologie aan de Pennsylvania State University, vermoedt dat dit komt omdat het afgewezen lid van de relatie de neiging heeft ontrouw te melden als de oorzaak van de echtscheiding, terwijl degene die vreemdging erkent dat zijn of haar affaire slechts de doodsteek was voor een reeds tanend huwelijk. Uit een onderzoek bleek zelfs dat 42 procent van de pas gescheiden respondenten zei dat hun echtgenoot buitenechtelijke seks had gehad, terwijl slechts 15 procent van de pas gescheiden respondenten aangaf buitenechtelijke affaires te hebben gehad. Het is mogelijk dat mensen die bedrogen zijn de onderliggende problemen niet zien die de ontrouw in de hand hebben gewerkt. “Dus de perspectieven van de twee echtgenoten verschillen”, zegt Amato, die opmerkt dat slechts zelden beide partijen vreemdgaan.
Amato voerde een van de grootste studies over dit onderwerp uit, waarin de huwelijken van 1.475 mensen in de loop van 17 jaar werden gevolgd. Verrassend aan de resultaten was wat zeer gelukkige en zeer ongelukkige huwelijken gemeen hadden – mensen gingen zelden vreemd. “Mensen in absoluut verschrikkelijke huwelijken doen ook niet aan ontrouw. Ze hoeven geen nieuwe partners te zoeken. Het gaat zo slecht dat ze er snel uit zijn,” zegt hij. “Het slechte huwelijk zelf is de push-factor.”
Gewoonlijk hebben koppels die in langdurige, matig ongelukkige huwelijken zijn blijven aanmodderen, een andere persoon nodig om hun weddenschappen op vertrek af te dekken. Als één persoon dit vindt, valt de rest van de relatie snel uit elkaar. “De nieuwe partner is de aantrekkende factor,” zegt Amato. “Het is allemaal onderdeel van een pakket slechte dingen dat onmogelijk te verstrikken is. In de meeste huwelijken kun je de schuld niet bij één ding leggen.”
Als het gaat om mensen die vreemdgaan en in hun getrouwde willen blijven, is er enige hoop. Omdat vreemdgaan zelf meestal niet de oorzaak is van een echtscheiding, kan een gezond huwelijk zich herstellen van het verlies van vertrouwen. De belangrijkste barrière hiervoor is volgens huwelijks- en gezinstherapeut Carrie Krawiec het sociale stigma om de schuldige partij terug te pakken. “Ik merk dat mensen echt worstelen met dit lang gekoesterde geloof dat ze moeten vertrekken, of dat mensen hen zullen veroordelen als ze niet vertrekken,” zegt Krawiec.
“Maar de waarheid is dat veel mensen blijven.”