Toneelstukken
De data van Sophocles’ zeven bekende toneelstukken zijn niet allemaal zeker. In Ajax (447 v. Chr. ) wordt de held, die als tweede na Achilles wordt beschreven, door Agamemnon en Menelaos vernederd (verlaagd tot een lagere positie in de ogen van anderen) wanneer zij de wapens van Achilles aan Odysseus toekennen. Ajax zweert wraak op zowel de Griekse bevelhebbers als op Odysseus. Maar de godin Athena laat hem geloven dat hij de Grieken aanvalt, terwijl hij in werkelijkheid schapen aanvalt. Als hij zich realiseert wat hij heeft gedaan, is hij zo van streek dat hij
Heruitgegeven met toestemming van
zelfmoord. Hij krijgt pas een fatsoenlijke begrafenis nadat Odysseus bijspringt om het mogelijk te maken.
Het titelpersonage in Antigone (442-441 v. Chr. ) is een jonge prinses wier oom, koning Creon, haar heeft verboden haar broer Polyneices te begraven. Haar broer, die probeerde de troon van zijn broer Eteocles te grijpen, doodde Eteocles in een gevecht en stierf ook zelf. Antigone is geïnterpreteerd als een toonbeeld van het conflict tussen toewijding aan de familie en toewijding aan de staat. In Trachiniae (437-432 v. Chr.) maakt Herakles’ vrouw, Deianira, zich zorgen over de vijftien maanden durende afwezigheid van haar man. Deianira stuurt hem een vergiftigd gewaad waarvan zij gelooft dat het magische krachten heeft om verloren liefde te herstellen. Haar zoon, Hyllus, en haar man veroordelen haar voor haar dood, en zij pleegt zelfmoord. Sophocles beschrijft in dit stuk de moeilijke situatie van de persoon die, zonder het te willen, degene kwetst van wie hij of zij houdt.
Oedipus Rex (429 v. Chr. ), door velen beschouwd als het grootste toneelstuk aller tijden, gaat niet over seks of moord, maar over het vermogen van de mens om bijna ondraaglijk lijden te overleven. Oedipus overkomt het ergste van alles: hij doodt onbewust zijn eigen vader, Laius, en krijgt zijn eigen moeder, Jocasta, ten huwelijk nadat hij de Sfinx heeft gedood. Wanneer een plaag (een door bacteriën veroorzaakte ziekte die zich snel verspreidt en de dood tot gevolg kan hebben) in Thebe hem dwingt een orakel te raadplegen (een persoon door wie een god geacht wordt te spreken), ontdekt hij dat hij zelf de oorzaak van de plaag is. Sophocles stelt de vraag naar rechtvaardigheid – waarom is er kwaad in de wereld, en waarom lijdt de man die in principe goed is? Het antwoord wordt gevonden in het idee van dijk – evenwicht, orde, rechtvaardigheid. De wereld is ordelijk en volgt natuurlijke wetten. Hoe goed of hoe goedbedoelend de mens ook moge zijn, als hij een natuurwet overtreedt, zal hij gestraft worden en zal hij lijden.