Een savanne is een glooiend grasland verspreid met struiken en geïsoleerde bomen, dat gevonden kan worden tussen een tropisch regenwoud en woestijn biome. Er valt niet genoeg regen op een savanne om bossen te ondersteunen. Savannes worden ook wel tropische graslanden genoemd. Zij worden gevonden in een brede band aan weerszijden van de evenaar aan de randen van tropische regenwouden.
Savannes hebben het hele jaar door warme temperaturen. Er zijn eigenlijk twee zeer verschillende seizoenen in een savanne; een zeer lang droog seizoen (winter), en een zeer nat seizoen (zomer). In het droge seizoen valt gemiddeld slechts een centimeter regen. Tussen december en februari valt er helemaal geen regen. Vreemd genoeg is het tijdens dit droge seizoen zelfs iets koeler. Maar verwacht geen truienweer; het is nog steeds rond de 70° F.
In de zomer valt er veel regen. In Afrika beginnen de moessonregens in mei. Een gemiddelde van 15 tot 25 inches regen valt gedurende deze tijd. Het wordt heet en erg vochtig tijdens het regenseizoen. Elke dag stijgt de hete, vochtige lucht op van de grond en botst met koelere lucht erboven en verandert in regen. In de namiddag op de zomersavanne regent het urenlang. De Afrikaanse savannen hebben grote kuddes grazende en snuffelende hoefdieren. Elk dier heeft een gespecialiseerde eetgewoonte die de competitie voor voedsel vermindert.
Er zijn verschillende soorten savannes over de hele wereld. De savannes waarmee we het meest vertrouwd zijn, zijn de Oost-Afrikaanse savannes bedekt met acaciabomen. De Serengeti-vlakten van Tanzania zijn een van de bekendste. Hier grazen en jagen dieren als leeuwen, zebra’s, olifanten, giraffen en vele soorten hoefdieren (dieren met hoeven). Veel grote grasetende zoogdieren (herbivoren) kunnen hier overleven omdat ze zich kunnen verplaatsen en de overvloedige grassen kunnen eten. Er zijn ook veel carnivoren (vleeseters) die hen op hun beurt opeten.
Zuid-Amerika heeft ook savannes, maar er zijn maar weinig soorten die alleen op deze savanne voorkomen. In Brazilië, Colombia en Venezuela beslaan de savannes ongeveer 2,5 miljoen vierkante kilometer, een gebied dat ongeveer een kwart zo groot is als Canada. Dieren van de naburige biomen komen als het ware in deze savanne terecht. De Llanos van het Orinoco bekken van Venezuela en Columbia wordt jaarlijks overstroomd door de Orinoco rivier. Planten hebben zich aangepast aan het groeien voor lange periodes in stilstaand water. De capibara en het moerashert hebben zich aangepast aan een semi-aquatisch leven.
Brazilië’s cerrado is een open bosgebied van kort gedraaide bomen. De diversiteit aan dieren is hier zeer groot, met verschillende planten en dieren die nergens anders op aarde voorkomen.
Er is ook een savanne in het noorden van Australië. Eucalyptusbomen nemen de plaats in van acacia’s in de Australische savanne. Er zijn veel soorten kangoeroes in deze savanne, maar niet al te veel diversiteit aan verschillende dieren.
Lanten van de savannes zijn zeer gespecialiseerd om in deze omgeving van lange perioden van droogte te groeien. Ze hebben lange penwortels die de diepe grondwaterspiegel kunnen bereiken, dikke schors om jaarlijkse branden te weerstaan, stammen die water kunnen opslaan, en bladeren die in de winter afvallen om water te sparen. De grassen hebben aanpassingen die dieren ontmoedigen om ze te begrazen; sommige grassen zijn voor sommige dieren te scherp of te bitter om te eten, maar voor andere niet. Het nevenvoordeel hiervan is dat elke diersoort iets te eten heeft. Verschillende diersoorten zullen ook verschillende delen van het gras eten. Veel grassen groeien van onder naar boven, zodat het groeipapier niet beschadigd wordt door grazers. Veel savanneplanten hebben ook opslagorganen zoals bollen en knollen om het droge seizoen door te komen.
De meeste dieren op de savanne hebben lange poten of vleugels om lange trektochten te kunnen maken. Velen graven zich onder de grond om de hitte te vermijden of hun jongen groot te brengen. De savanne is een perfecte plek voor roofvogels als haviken en buizerds. De brede, open vlakte biedt hen een duidelijk zicht op hun prooi, opwaartse hete luchtstromen houden hen in de lucht, en er is af en toe een boom om tegen te rusten of in te nestelen. Dieren zweten niet om hun lichaamswarmte kwijt te raken, dus verliezen ze die door te hijgen of door grote gebieden van blootgestelde huid, of oren, zoals die van de olifant.
De savanne heeft een groot scala van zeer gespecialiseerde planten en dieren. Ze zijn allemaal afhankelijk van elkaar om het milieu in balans te houden. Er zijn meer dan 40 verschillende soorten hoefdieren die op de savannes van Afrika leven. Tot 16 verschillende soorten snuffelaars (zij die bladeren van bomen eten) en grazers kunnen in één gebied naast elkaar bestaan. Ze doen dit door hun eigen voedselvoorkeur te hebben, op verschillende hoogten te grazen, op verschillende tijdstippen van de dag of het jaar een bepaald gebied te gebruiken, en verschillende plaatsen te kiezen tijdens het droge seizoen.
Deze verschillende herbivoren leveren een breed scala aan voedsel voor carnivoren, zoals leeuwen, luipaarden, cheetahs, jakhalzen en hyena’s. Elke soort heeft zijn eigen voorkeur, waardoor het mogelijk is om naast elkaar te leven en niet te concurreren om voedsel.
In veel delen van de savannes van Afrika zijn mensen het gaan gebruiken om hun vee en geiten te laten grazen. Ze bewegen niet en al snel zijn de grassen helemaal opgevreten. Zonder vegetatie verandert de savanne in een woestijn. Elk jaar gaan enorme stukken savanne verloren aan de Sahara woestijn door overbegrazing en landbouw.