Een sabbat is een dag gereserveerd voor rust of gebed, meestal elke week. Het woord sabbat komt van het Hebreeuwse woord sjabbat (שַׁבָּת). Dit woord is opgebouwd uit de Hebreeuwse wortel Sh-B-T, wat rust betekent.
In de Hebreeuwse Bijbel, of Tenach, wordt de wortel Sh-B-T gebruikt om God te beschrijven die rust op de zevende dag. Dit is de dag nadat Hij klaar was met het scheppen van het universum. In de Bijbel begint daar het idee van Shabbat, of Sabbat, als een heilige rustdag.
Het gedenken en houden van de Sabbat is ook een van de Tien Geboden. Daaruit volgt dat de Abrahamitische godsdiensten (jodendom, christendom en islam) alle een traditie hebben van een heilige rust- of gebedsdag die elke week wordt ingesteld. Deze dagen verschillen nu sterk van elkaar, onder meer op welke dag van de week zij vallen.
- De joden houden op zaterdag Sjabbat of Shabbath.
- De sabbat in het christendom wordt gewoonlijk op zondag gehouden, maar enkele christelijke denominaties nemen hem op zaterdag in acht (b.v. Zevende-dags Adventisten Kerk).
- In de islam houden moslims elke vrijdag vlak na het middaguur een gemeenschappelijk gebed, bekend als Jumu’ah.