Richard Branson, voluit Sir Richard Charles Nicholas Branson, (geboren 18 juli 1950, Shamley Green, Surrey, Engeland), Brits ondernemer en avonturier, hoofd van Virgin Group Ltd., bekend om zijn publiciteitsstunts en ook voor het vestigen van records in motorbootraces en heteluchtballonvaren.
Branson, die van school was gegaan, begon zijn eerste succesvolle zakelijke onderneming als tiener met het tijdschrift Student. Toen het tijdschrift eind jaren zestig geld begon te verliezen, richtte hij Virgin Mail Order Records op (zo genoemd omdat Branson zichzelf beschouwde als onervaren in zaken) om fondsen te werven, en in 1971 opende hij de eerste Britse discount platenzaak. In 1973 hielp hij Virgin Records oprichten, dat al snel wereldwijd het belangrijkste label werd voor punk en new wave. In 1984 werd hij de meerderheidsaandeelhouder van de luchtvaartmaatschappij die hij omdoopte tot Virgin Atlantic Airways. Beginnend met een enkel vliegtuig, slaagde de maatschappij ondanks felle tegenstand van gevestigde luchtvaartmaatschappijen, en in 1992 verkocht Branson Virgin Records om extra geld voor Virgin Atlantic bijeen te krijgen.
Tegen de jaren ’90 bestond het Virgin conglomeraat, dat tot de grootste particuliere bedrijven in het Verenigd Koninkrijk behoorde, uit zo’n 100 bedrijven, waaronder Virgin Megastores. In 2004 richtte Branson Virgin Galactic op, een bedrijf voor ruimtetoerisme dat streefde naar het aanbieden van commerciële suborbitale passagiersvluchten. In 2006 verkocht Branson Virgin Mobile, een draadloze telefoondienst, hoewel hij de grootste aandeelhouder bleef van het bedrijf, dat later werd omgedoopt tot Virgin Media, Inc. Datzelfde jaar vormde hij de samenwerkende entertainmentbedrijven Virgin Comics LLC en Virgin Animation Private Limited.
In 1986 maakte Branson deel uit van een team van twee personen dat een record vestigde voor een oversteek van de Atlantische Oceaan met een motorboot. In het luchtballonvaren werden hij en de Zweedse aëronaut Per Lindstrand in 1987 het eerste team dat de Atlantische Oceaan overstak in een luchtballon en in 1991 het eerste team dat de Stille Oceaan overstak. Branson maakte ook deel uit van teams die aan het eind van de jaren negentig drie mislukte pogingen deden om rond de wereld te vliegen in een ballon. Bij de derde poging, in december 1998, werd het paar vergezeld door de Amerikaanse avonturier Steve Fossett, en zij reisden ongeveer 8.200 mijl (13.200 km), en werden de eersten die over geheel Azië vlogen in een heteluchtballon, alvorens bij Hawaï te worden gedwongen neer te gaan. Branson hielp later Fossetts recordvlucht in 2005 te financieren, waarbij hij als eerste solo non-stop de wereld rondvloog in een vliegtuig.
Bransons talrijke liefdadigheidsinitiatieven omvatten onder meer de toezegging van naar schatting 3 miljard dollar in 2006 voor de financiering van onderzoek naar milieuvriendelijke brandstoffen. In 2007 ontving Branson de Citizen of the Year Award van de United Nations Correspondents Association (UNCA) ter ere van zijn voortdurende steun aan humanitaire en milieudoelen. Hij publiceerde een autobiografie, Losing My Virginity: How I’ve Survived, Had Fun, and Made a Fortune Doing Business My Way (1998, geactualiseerde ed. 2011), en zette zijn bedrijfsfilosofie uiteen in The Virgin Way: Everything I Know About Leadership (2014). Branson werd geridderd in 1999.