Executive Summary
In 2019 werden 396 natuurrampen geregistreerd in EM-DAT met 11.755 doden, 95 miljoen getroffen mensen en 103 miljard US$1 aan economische verliezen over de hele wereld. De last werd niet gelijk verdeeld omdat Azië de grootste impact had en goed was voor 40% van de rampengebeurtenissen, 45% van de doden en 74% van het totaal aantal getroffenen. India werd het hardst getroffen en registreerde bijna 20% van het totale aantal doden en 24,5% van het totale aantal getroffenen. Overstromingen waren met 43,5% van de dodelijke slachtoffers de dodelijkste soort ramp, gevolgd door extreme temperaturen met 25% (voornamelijk als gevolg van hittegolven in Europa) en stormen met 21,5%. Stormen troffen het grootste aantal mensen, goed voor 35% van het totaal aantal getroffenen, gevolgd door overstromingen met 33% en droogte met 31%.
In vergelijking met het voorgaande decennium (2009-2018) waren er in 2019 meer rampen in vergelijking met het jaargemiddelde van 343 gebeurtenissen, minder doden in vergelijking met het jaargemiddelde van 45.212, minder getroffenen in vergelijking met het jaargemiddelde van 184,7 miljoen mensen, en lagere economische verliezen in vergelijking met het jaargemiddelde van 176 miljard dollar. Deze afname van de impact is te wijten aan de afwezigheid van massale rampen zoals de aardbeving in Haïti in 2010 (222.500 doden); de droogte in India in 2015 /2016 (330 miljoen mensen getroffen); en de aardbeving en tsunami in Japan in 2011 (210 miljard dollar schade).
De dodelijkste gebeurtenissen die in 2019 werden geregistreerd, waren de zomerse hittegolven die Europa troffen, meer specifiek Frankrijk,
België en Nederland, met meer dan 2500 doden.2 De National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) rangschikte 2019 als het op één na warmste jaar ooit.
Temperatuurrecords werden ook verbrijzeld op individueel landenniveau: voor het eerst registreerden België en Nederland temperaturen van meer dan 40°C. In het algemeen wordt het effect van hittegolven nog steeds sterk onderschat. Dit is vooral te wijten aan onderrapportage in ontwikkelingslanden, waar de temperaturen vaak ruim boven de Europese waarden liggen en de plaatselijke bevolking beperkte mogelijkheden heeft om zich tegen blootstelling aan hittegolven te beschermen.
De op een na dodelijkste gebeurtenis was de overstroming in India als gevolg van de zware moessonregens, die duurde van juli tot oktober en 13 deelstaten (vooral in het noorden) trof en bijna 2000 doden veroorzaakte. Twee stormen waren de op een na dodelijkste: de cycloon Idai trof centraal Mozambique en Zimbabwe (maart) met meer dan 1200 doden / vermisten; en de storm Dorian trof de Verenigde Staten en de Bahamas in september met ten minste 358 doden / vermisten. Dit jaar werden meer dan dubbel zoveel overstromingen (194) als stormen (91) geregistreerd; beide types troffen wereldwijd bijna 64 miljoen mensen. Het Afrikaanse continent werd in 2019 bijzonder getroffen door stormen: 11 geregistreerde gebeurtenissen waren goed voor een totaal van 1300 doden en troffen meer dan 4,5 miljoen mensen. Een maand na de cycloon Idai werd Mozambique getroffen door een andere cycloon in het noorden, Kenneth, die wordt beschouwd als de sterkste cycloon die ooit het Afrikaanse continent heeft getroffen.
Het officiële dodental van cycloon Kenneth was gelukkig veel lager dan dat van Idai, met slechts 45 gemelde dodelijke slachtoffers.
Niettemin liet de cycloon bijna 400.000 mensen achter die humanitaire hulp nodig hadden in een land dat nog steeds worstelt van de vorige ramp.
De dodelijkste geofysische gebeurtenis was de aardbeving die Albanië in november trof en waarbij 51 mensen omkwamen.
Er was slechts één vulkaanuitbarsting met dodelijke gevolgen in 2019, namelijk de uitbarsting van White Island in Nieuw-Zeeland in december. Deze gebeurtenis werd breed uitgemeten door de media.
Het jaar werd ook gekenmerkt door grote natuurbranden over de hele wereld die de aandacht van het publiek trokken. De totale schade en economische kosten zouden in 2019 oplopen tot 30 miljard US$.
Deze raming zal in de toekomst waarschijnlijk veranderen zodra er meer precies inzicht is in de precieze impact. In 2019 zijn ten minste 14 natuurbranden begonnen, waarvan de belangrijkste waren:
– Californië/VS (Kincade, Saddleridge en Sandalwood branden, oktober) met een lage gerapporteerde menselijke impact, maar met een totale schade die wordt geschat op 1,3 miljard US$;
– Gebeurtenis in meerdere landen in Zuid-Amerika/Amazonia waarvoor het vrij moeilijk is om realistische cijfers te hebben over de menselijke impact en de oorzakelijke factoren (zowel menselijk als natuurlijk).
– Australië (september 2019 tot februari 2020): bij deze langdurige bosbranden vielen 32 doden, brandde meer dan 6 miljoen hectare bos en bush af, doodden bijna 500 miljoen dieren, verwoestten duizenden huizen en dwongen honderdduizenden mensen te evacueren.
Over het geheel genomen waren de meest opvallende kenmerken van het jaar: grote, ernstige en langdurige bosbranden die internationale aandacht trokken en dramatische gevolgen hadden voor het milieu, ook al was de menselijke impact minder ernstig dan in voorgaande jaren, en meerdere hittegolven tijdens de zomer met recordtemperaturen in verschillende Europese landen.