De superstaten van Nineteen Eighty-Four zijn herkenbaar gebaseerd op de wereld die Orwell en zijn tijdgenoten kenden, terwijl ze worden vervormd tot een dystopie. Oceanië bijvoorbeeld, betoogt de criticus Alok Rai, “is een bekend land”, want hoewel het een totalitair regime is dat zich afspeelt in een alternatieve werkelijkheid, is die werkelijkheid nog steeds herkenbaar voor de lezer. De toestand van Oceanië bestaat uit concepten, zinsneden en houdingen die sinds de publicatie van het boek zijn gerecycled – “eindeloos zijn gebruikt”. Ze zijn het product, zegt Fabio Parascoli, van “de dwaasheid en het gebrek aan visie van de mensheid”. Maar het zijn ook, betoogt criticus Craig L. Carr, plaatsen waar “dingen gruwelijk en onherstelbaar mis zijn gegaan”.
Elke staat is zelfvoorzienend en zelf-ingesloten: emigratie en immigratie zijn verboden, net als internationale handel en het leren van vreemde talen. Winston vermoedt ook dat de oorlog er is omwille van de Partij, en vraagt zich af of hij überhaupt wel plaatsvindt, en dat de bommen die dagelijks op Londen vielen wel eens door de Partij zelf gelanceerd zouden kunnen zijn “alleen maar om de mensen bang te houden”, meent hij.
De lezer krijgt via Winston te horen dat de wereld niet altijd zo is geweest, en ooit zelfs veel beter was; bij een gelegenheid met Julia laat zij een reep ouderwetse chocolade zien – wat de Partij uitgaf smaakte “als de rook van een vuilnisvuur” – en het bracht jeugdherinneringen terug van vóór Oceania’s oprichting.
Craig Carr betoogt dat Orwell met de creatie van Oceanië en de andere oorlogvoerende staten niet de toekomst voorspelde, maar waarschuwde voor een mogelijke toekomst als de dingen zo door zouden gaan. Met andere woorden, het was ook iets dat vermeden kon worden. Carr vervolgt
Het is al bij al gemakkelijk om vandaag de dag Nineteen Eighty-Four op te pakken, te constateren dat het jaar dat het verhaal is gaan symboliseren allang voorbij is, te beseffen dat Oceanië niet meer onder ons is, en Orwells waarschuwing triomfantelijk te beantwoorden met de woorden: ‘Dat hebben we niet gedaan!’ Het is met andere woorden gemakkelijk om te veronderstellen dat de dreiging die Orwell zich voorstelde en het politieke gevaar dat hij voorzag, voorbij zijn.
Hedendaagse interpretatiesEdit
De econoom Christopher Dent heeft betoogd dat Orwells visie op Oceanië, Eurazië en Oostazië “slechts gedeeltelijk waar bleek te zijn. Veel van de naoorlogse totalitaire staten zijn ten val gekomen, maar een tripolaire verdeling van de economische en politieke wereldmacht is zeker zichtbaar”. Deze is, zo suggereert hij, verdeeld tussen Europa, de Verenigde Staten en Japan. De wetenschapper Christopher Behrends heeft opgemerkt dat de toename van het aantal Amerikaanse vliegbases in Groot-Brittannië in de jaren tachtig een echo is van Orwells classificatie van het land als een luchtmachtbasis in het Europese theater. De groei van supranationale organisaties zoals de Organisatie van Amerikaanse Staten, betoogt de rechtsgeleerde Wolfgang Friedmann, “komt overeen met de superstaten van Orwells 1984… verandering zou zijn van de machtsverhoudingen tussen talrijke grote en kleine nationale staten naar het massalere en potentieel destructievere machtsevenwicht tussen twee of drie machtsblokken van supermachten”. Evenzo stelde de Europese toetsingscommissie van het Britse Lagerhuis in 2007 dat de doelstelling van de Europese Commissie om van Europa een “wereldpartner” te maken, gelezen moet worden als “Europa als wereldmacht!”, en vergeleek zij het met Orwells Eurazië. De commissie suggereerde ook dat de kiem van Orwells superstaten reeds te vinden is in organisaties als de EU, maar ook de ASEAN en de FTAA. Verder suggereerde het comité dat de lange oorlogen die toen door Amerikaanse strijdkrachten werden gevoerd tegen vijanden die zij oorspronkelijk hadden helpen creëren, zoals in Baluchistan, ook tekenen waren van een kiem van een 1984-achtige superstaat. Lynskey schrijft hoe in 1949, toen Orwell ziek was maar Nineteen Eighty-Four voltooid, “de na-oorlogse orde vorm kreeg. In april vormden een dozijn westerse naties de NAVO. In augustus bracht Rusland met succes zijn eerste atoombom tot ontploffing in de Kazachse steppe. In oktober stichtte Mao Zedong de Volksrepubliek China… Oceanië, Eurazië, Oostazië.”
De onderzoeken in het naoorlogse Amerika naar binnenlands communisme, bekend als McCarthyisme, zijn vergeleken met het proces waarbij de staten van Nineteen Eighty-Four hun geschiedenis herschrijven in een proces dat door de politieke filosoof Joseph Gabel als “tijdmeesterschap” werd bestempeld. Evenzo zijn de pogingen van Winston en Julia om contact te leggen met, en te wachten op contact door, leden van de geheime organisatie die de Broederschap wordt genoemd, vergeleken met de politieke strategie van Kremlinologie, waarbij Westerse mogendheden minieme veranderingen in de Russische regering bestuderen in een poging gebeurtenissen te voorzien. De permanente oorlog op laag niveau van de staten lijkt, volgens de geleerde Ian Slater, op die in Vietnam, behalve dat in Orwells verbeelding de oorlog nooit ophoudt. Oceanië, suggereert Rai, was in zijn labyrintische bureaucratie vergelijkbaar met de naoorlogse Labourregering, die de controle kreeg over wat hij noemt het “uitgebreide apparaat van economische sturing en controle” dat aan het begin van de Tweede Wereldoorlog was opgezet om de bevoorrading te reguleren. Ook Londen, zoals Winston het beschrijft, past volgens Rai perfect bij de naoorlogse stad:
Hij probeerde er een jeugdherinnering uit te persen die hem moest vertellen of Londen altijd al zo was geweest. Waren er altijd van die verrotte negentiende-eeuwse huizen geweest, met houten balken aan de zijkanten, ramen van karton, daken van golfplaten, tuinmuren die aan alle kanten doorzakten? En de gebombardeerde plaatsen waar het gipsstof in de lucht dwarrelde en het wilgenkruid over de hopen puin struikelde; en de plaatsen waar de bommen een groter gebied hadden vrijgemaakt en daar waren smerige kolonies van houten woningen als kippenhokken ontsproten.
In een recensie van het boek in 1950 merkt Symons op dat de grimmige, ongemakkelijke wereld van Oceanië direct herkenbaar was voor Orwells lezers: het voedsel, de thee zonder melk en de harde alcohol waren de hoofdbestanddelen van de rantsoenering in oorlogstijd, die in veel gevallen na de oorlog was voortgezet. Criticus Irving Howe stelt dat andere gebeurtenissen en landen, zoals Noord-Korea, sindsdien hebben aangetoond hoe dichtbij Oceanië kan liggen. Oceanië is volgens hem “zowel onwerkelijk als onontkoombaar, een schepping gebaseerd op wat we kennen, maar niet helemaal herkenbaar”. Lynskey suggereert dat het volkslied van Oceanië, Oceania, Tis For Thee, een directe verwijzing is naar de Verenigde Staten (uit “America (My Country, ‘Tis of Thee)”), net als, zo stelt hij, het gebruik van het dollarteken als de noemer van de Oceanische munteenheid.