Normatieve Economie

Wat is Normatieve Economie?

Normatieve economie is een perspectief op economie dat normatieve, of ideologisch voorschrijvende oordelen over economische ontwikkeling, investeringsprojecten, uitspraken en scenario’s weerspiegelt.

In tegenstelling tot positieve economie, die op objectieve gegevensanalyse berust, houdt normatieve economie zich veel meer bezig met waardeoordelen en uitspraken over “wat zou moeten zijn” dan met feiten op basis van oorzaak-en-gevolgverklaringen. Zij geeft ideologische oordelen over wat kan resulteren in economische activiteit indien het overheidsbeleid wordt gewijzigd. Normatieve economische verklaringen kunnen niet worden geverifieerd of getest.

Positieve en normatieve economie

Inzicht in normatieve economie

Normatieve economie heeft tot doel de wenselijkheid of het gebrek daaraan van mensen ten aanzien van verschillende economische programma’s, situaties en omstandigheden te bepalen door te vragen wat er zou moeten gebeuren of wat er zou moeten zijn. Daarom presenteren normatieve verklaringen gewoonlijk een op meningen gebaseerde analyse in termen van wat wenselijk wordt geacht. Bijvoorbeeld, stellen dat de overheid zou moeten streven naar een economische groei van x% of een inflatie van y% zou als normatief kunnen worden gezien.

Gedragseconomie is er ook van beschuldigd normatief te zijn in de zin dat cognitieve psychologie wordt gebruikt om mensen te sturen (“nudge”) om wenselijke beslissingen te nemen door hun keuzearchitectuur te ontwerpen.

Zoals positieve economie economische programma’s, situaties en omstandigheden beschrijft zoals ze bestaan, heeft normatieve economie tot doel oplossingen voor te schrijven. Normatieve economische verklaringen worden gebruikt om manieren te bepalen en aan te bevelen om economisch beleid te veranderen of om economische beslissingen te beïnvloeden.

Normatieve economie versus positieve economie

Normatieve economie kan nuttig zijn bij het vaststellen en genereren van nieuwe ideeën vanuit verschillende perspectieven, maar het kan niet de enige basis zijn voor het nemen van beslissingen over belangrijke economische kwesties, omdat het geen objectieve invalshoek kiest die zich concentreert op feiten en oorzaken en gevolgen.

Economische verklaringen die afkomstig zijn uit de positieve economische invalshoek kunnen worden opgesplitst in vaststelbare en waarneembare feiten die kunnen worden onderzocht en getest. Vanwege dit kenmerk oefenen economen en analisten hun beroep vaak uit onder de positieve economische invalshoek. Positieve economie, het meetbare perspectief, helpt beleidsmakers en andere overheids- en bedrijfsautoriteiten bij het nemen van beslissingen over belangrijke zaken die van invloed zijn op bepaald beleid onder begeleiding van op feiten gebaseerde bevindingen.

Beleidsmakers, bedrijfseigenaren en andere organisatorische autoriteiten kijken echter ook typisch naar wat wenselijk is en wat niet voor hun respectieve kiezers, waardoor normatieve economie een belangrijk onderdeel is van de vergelijking bij het nemen van beslissingen over belangrijke economische zaken. In combinatie met positieve economie kan normatieve economie zich vertakken in vele op meningen gebaseerde oplossingen die weerspiegelen hoe een individu of een hele gemeenschap bepaalde economische projecten ziet. Dit soort opvattingen zijn vooral belangrijk voor beleidsmakers of nationale leiders.

Voorbeelden van normatieve economie

Een voorbeeld van normatieve economie zou zijn: “We moeten de belastingen halveren om het besteedbare inkomensniveau te verhogen.” Een positieve of objectieve economische observatie zou daarentegen zijn: “Op basis van gegevens uit het verleden zouden veel mensen gebaat zijn bij grote belastingverlagingen, maar de budgettaire beperkingen van de overheid maken die optie onhaalbaar.” Het gegeven voorbeeld is een normatieve economische verklaring omdat het waardeoordelen weerspiegelt. Dit specifieke oordeel gaat ervan uit dat het besteedbare inkomensniveau moet worden verhoogd.

Economische uitspraken die normatief van aard zijn, kunnen niet worden getest of bewezen op feitelijke waarden of legitieme oorzaak en gevolg. Voorbeelden van normatieve economische uitspraken zijn “Vrouwen moeten hogere schoolleningen krijgen dan mannen”, “Arbeiders moeten een groter deel van de kapitalistische winsten ontvangen” en “Werkende burgers moeten niet betalen voor ziekenhuiszorg”. Normatieve economische uitspraken bevatten meestal sleutelwoorden als “zouden” en “zouden moeten”.