Malformaties van de basis van de wervelkolom en het bekken komen veel voor, met variaties te talrijk om te beschrijven. Deze structurele afwijkingen zijn de zetel van de beweging van de wervelkolom en beïnvloeden op subtiele wijze de vloeiende functie van de wervelkolom in zijn geheel. De twee belangrijkste aangeboren afwijkingen worden lumbarisatie en sacralisatie genoemd.
In het “moderne” menselijke skelet is het heiligbeen een massieve benige massa van 5 vergroeide wervels aan de achterkant van het bekken waarop de rechtopstaande wervelkolom rust. In vroegere evolutionaire vormen waren de segmenten van het heiligbeen echter niet vergroeid. Zij waren vrij om te bewegen – als een staart – en namen deel als een verlengstuk van de wervelkolom bij normale activiteit.
wat is lumbarisatie?
Lumbarisatie is wanneer het eerste sacrale segment – ten minste gedeeltelijk – mobiel is in plaats van deel uit te maken van de vergroeide massa van het sacrum. Het is een “extra” lendenwervel, vaak L6 genoemd,
Lumbarisatie is wanneer het bovenste segment van het heiligbeen niet vergroeid is. In plaats daarvan is het vrij om te bewegen en neemt het, samen met de aangrenzende lendenwervels, deel aan de spinale activiteit. Men zegt dat het eerste segment van het heiligbeen gelumbariseerd is.
Bij lumbarisering zijn anatomici en clinici dit extra beweeglijke lendensegment een “extra” wervel gaan noemen, hetgeen bij de patiënten tot enige verwarring heeft geleid. Er is geen extra wervel in de lengte van de wervelkolom geklemd, alleen een extra beweeglijke wervel en een minder vaste wervel. Dit kan worden aangeduid als L6.
Koop nu
wat is sacralisatie?
Sacralisatie wordt vaak omschreven als het hebben van één wervel minder omdat het onderste lendensegment (L5) met het bekken is vergroeid. Het kan ofwel vergroeid zijn met het heiligbeen onderaan, ofwel met het ilium aan de zijkant (de grote oorvormige beenderen van het bekken) of met beide. Sacralisatie met het heiligbeen kan centrale sacralisatie worden genoemd, terwijl aan de zijkanten sprake kan zijn van uni- of bi-laterale transversale sacralisatie. Omdat het L5-segment vergroeid of half vergroeid is, heeft het meer gemeen met zijn sacrale buren dan met zijn (beweeglijke) lumbale buren, vandaar dat wordt gezegd dat het gesacraliseerd is.
Centrale sacralisatie kan hypermobiliteit – zelfs instabiliteit – veroorzaken op het niveau L4-S1 boven
Bij centrale sacralisatie kunnen de wervels stevig vergroeid zijn of er kan een lichte mate van beweging zijn door de aanwezigheid van een restant van een L5 schijf. Het is heel goed mogelijk om op gevorderde leeftijd te komen zonder te beseffen dat je een wervel minder hebt. De problemen kunnen pas aan het licht komen wanneer de conditie afneemt, met name de kracht van de buikspieren.
Bilaterale sacralisatie treedt gewoonlijk op doordat vergrote dwarse uitsteeksels hetzij met het bekken articuleren, hetzij ermee versmelten.
Unilaterale gedeeltelijke sacralisatie (syndroom van Bertolotti) veroorzaakt grotere biomechanische verstoringen dan bilaterale
Om de zaken te verwarren is de wervel in kwestie vaak niet over de hele lengte vergroeid. Hij kan aan één kant vergroeid zijn, maar niet aan de andere. De deelname aan de beweging van de wervelkolom aan één kant zorgt alleen voor een zeer onhandige beweging en de andere werkende lendenwervels daarboven moeten dat opvangen. Waar overbelasting optreedt, zal pijn optreden, vaak hoger in de wervelkolom (zie hieronder).
welke problemen veroorzaken lumbarisatie en sacralisatie?
Er is altijd aangenomen dat congenitale sacralisatie en lumbarisatie klinisch onbelangrijk zijn, maar dat is wellicht niet het geval. In het algemeen veroorzaken zowel afwijkingen van het sacrum als van de basis van de wervelkolom problemen, meestal vanwege het onvolledige karakter van elk van beide. Bij lumbarisatie is het zeldzaam dat dit extra gewricht volledig vrij is. Bij sacralisatie is het zeldzaam dat het helemaal vergroeid is. Het zuivere uiterste van beide wordt zelden gevonden, eerder een niemandsland ertussen.
Het iconische boek van Sarah Key, dat sinds 1986 wordt gedrukt, bespreekt dit onderwerp in de sectie ‘Do I Have An Extra Vertebra?’
Hetzelfde geldt voor wervels die bij het vijfde lendensegment gesacraliseerd zijn. Hoewel van dit segment wordt gezegd dat het beweeglijk is, is het in werkelijkheid meestal niet vrij genoeg. Ook dit gewricht is vis noch vis, en worstelt om deel uit te maken van de dagelijkse functie van de wervelkolom. Onveranderlijk is dit niet-echte gewricht niet tegen zijn taak opgewassen. Bovendien wordt de zwakte ervan duidelijker met het vorderen van de jaren.
In het algemeen heeft een gedeeltelijk gesacraliseerd gewricht (met enige mate van beweging) meer kans op het ontwikkelen van symptomen, terwijl een volledig gesacraliseerd gewricht (dat volledig vergroeid is) meestal pijnvrij is, maar elders symptomen veroorzaakt bij andere gewrichten – centraal op het niveau erboven en contra-lateraal op zowel hetzelfde niveau als hogere niveaus in de gehele lumbale wervelkolom. Dit wordt hieronder uitvoeriger beschreven.
Wat is het syndroom van Bertolotti (BS)?
Het syndroom van Bertolotti is lage rugpijn die wordt veroorzaakt door eenzijdige gedeeltelijke sacralisatie waarbij een pseudartrose, of ontwikkelingsgewricht, ontstaat wanneer een dwarsproces van L5 blijvend tegen het bot van het bekken stoot. De pijn van BS is typisch eenzijdig en wordt gevoeld waar er een ‘benige hardheid’ is aan de bovenkant van de achterkant van het bekken.
Unilaterale gedeeltelijke sacralisatie is de meest problematische variant van het sacralisatiesyndroom omdat het resulteert in een meer complexe eenzijdige verstoring van de biomechanica door de basis van de wervelkolom. Beenlengteverschil kan een rol spelen bij het op de voorgrond treden van symptomen van gedeeltelijke sacralisatie.
De pseudo-artrose ontwikkelt zich waar er wrijvend contact is van de processus transversus tegen het bekken/sacrum. Een ander voorbeeld van het wonder van het menselijk lichaam is dat het compleet is met gewrichtskraakbeen dat het bot bedekt en een gewrichtskapsel. Voor het grootste deel, en zeker tijdens de jeugdjaren, spaart de pseudoartrose het lichaam van pijn, maar met de leeftijd, overmatig zitten, zware sportactiviteiten, of een hyperextensie blessure, kan het gewricht pijnlijk worden. Een hoog percentage van patiënten met unilaterale sacralisatiuon ontwikkelt een degeneratieve discusziekte op L5 en het L4 niveau daarboven, veroorzaakt door verkeerde biomechanische krachten door de wervelkolom op deze niveaus.
Typische bilaterale sacralisatiepijn
Andere problemen Geassocieerd met sacralisatie
Een gefuseerde unilaterale sacralisatie werpt bewegingsbelasting op het contralaterale gewricht op hetzelfde niveau
Full-fusie unilaterale sacralisatie van het onderste lumbale segment heeft verschillende domino-effecten. Het eerste is overmatige bewegingsbelasting van de pseudartrose aan de contralaterale zijde. Een behandelingsoptie is het operatief fuseren van de pseaudartrose (zie hieronder), hoewel conservatieve mobiliserende en zelfbehandelingstechnieken om het schijngewricht beter te laten werken eerst uitputtend moeten worden geprobeerd.
Unilaterale gefuseerde sacralisatie veroorzaakt contralaterale/cephalad bewegingsbelasting op hogere lumbale niveaus.
Unilaterale sacralisatie heeft ook de neiging om problemen te veroorzaken in de bovenste lumbale wervelkolom aan de contralaterale zijde. Meestal zijn er problemen van het L2-3 spinale segment, waarbij meestal ook het facetgewricht betrokken is. De reden hiervoor is niet duidelijk, maar heeft waarschijnlijk te maken met de normale torsie van functionele bewegingen van de wervelkolom in combinatie met de schokkende belasting bij het neerzetten van de hiel, die links en rechts door de wervelkolom galmt op de weg omhoog.
Het iliolumbale ligament maakt L5 zeer stabiel. Ter vergelijking, L4 is broos
Volledige fusie bilaterale sacralisatie veroorzaakt vaak degeneratieve afbraak van de L4 schijf boven, in verband met het veranderde zwaartepunt van de basis van de wervelkolom. Met de L5 vergroeid met het heiligbeen, wordt de plaats waar de wervelkolom beweegt, verhoogd. L4 – de ‘nieuwe’ wervelkolombasis – mist de veilige steun die L5 biedt en dit kan leiden tot overbelastingssyndroom en ontwikkelingsinstabiliteit van het L4-segment.
Normaal betekent het feit dat L5 op het heiligbeen zit, dat de wervelkolom diep in het bekken ontspringt, waar hij stevig verankerd is door een driedimensionale reeks van zeer sterke ligamenten. De dichte strengen van de stellate (stervormige) ligamenten waaieren aan weerszijden uit in stevige halve cirkels vanaf de vijfde lendenwervel naar verschillende delen van de binnenste bekkenbeenderen, waardoor de wervelkolom stevig aan de sacrale tafel wordt vastgesjord.
Extra belasting door bilaterale sacralisatie van L5 kan instabiliteit veroorzaken op het L4-niveau erboven
Om deze redenen moet de behandeling voor lumbale sacralisatie altijd versterkende oefeningen omvatten van de spieren aan de voor- en achterkant van de wervelkolom. De intrinsieke spieren van de wervelkolom (multifidus) moeten opnieuw worden getraind om de buigkracht van L4 als de verhoogde zetel van de wervelkolombeweging te versterken en u kunt hier meer lezen over versterking van de wervelkolom en de Romeinse stoel. Tegelijkertijd helpen sterkere buikspieren bij het creëren van een sterkere steunmuur aan de voorkant. U kunt hier alles lezen over de beste buikspieroefeningen voor een slechte rug.
Wilt u het syndroom van Bertolloti zelf behandelen?
Mobiliseren van unilaterale R sacralisatie (syndroom van Bertolotti) met de hiel. Zie ‘Masterclasses’ op www.sarahkey.com
Waarom niet leren via video in plaats van lezen?
Je vindt het misschien ook leuk om Sarah Key op video te zien, die laat zien wat je zelf kunt doen. Wat de foto’s ook zeggen, je moet je ruggengraat maken zoals hij vroeger was; plastischer en meegaander. Zie Sarah demonstreren hoe je de wervelkolom decompresseert, waardoor de niet-echte gewrichten in je rug beter gaan werken. Ja, het is echt zo simpel als dat! Bekijk het complete videopakket over rugpijn
