Lood(II)acetaat

ZoetstofEdit

Zoals andere lood(II)zouten heeft lood(II)acetaat een zoete smaak, wat heeft geleid tot het historische gebruik als suikervervanger in zowel wijn als voedsel.De oude Romeinen, die behalve honing weinig zoetstoffen hadden, kookten most (druivensap) in loden potten om een gereduceerde suikerstroop te produceren die defrutum werd genoemd en weer werd geconcentreerd tot sapa. Deze stroop werd gebruikt om wijn te zoeten en om fruit te zoeten en te bewaren. Het is mogelijk dat lood(II)acetaat of andere loodverbindingen die in de siroop uitlogen, loodvergiftiging hebben veroorzaakt bij degenen die de siroop consumeerden. Loodacetaat wordt niet meer gebruikt bij de productie van zoetstoffen wegens zijn erkende giftigheid. De moderne chemie kan het gemakkelijk opsporen, waardoor het illegale gebruik, dat nog decennia voortduurde nadat het legale gebruik als zoetstof was verboden, vrijwel geheel is gestopt.

Historische incidentenEdit

De vroegst bevestigde vergiftiging door loodacetaat was die van paus Clemens II, die in oktober 1047 overleed. Een toxicologisch onderzoek van zijn stoffelijk overschot, uitgevoerd in het midden van de 20e eeuw, bevestigde eeuwenoude geruchten dat hij was vergiftigd met loodsuiker. Het is niet duidelijk of hij werd vermoord.

In 1787 slikte de schilder Albert Christoph Dies per ongeluk ongeveer 3/4 oz (20 g) loodacetaat in. Zijn herstel van dit gif verliep langzaam en onvolledig. Hij bleef ziek tot aan zijn dood in 1822.

Hoewel het gebruik van lood(II)acetaat als zoetstof toen al illegaal was, is componist Ludwig van Beethoven mogelijk gestorven aan loodvergiftiging, veroorzaakt door met loodacetaat versneden wijnen (zie ook Beethovens lever).

In de jaren 1850 paste Mary Seacole lood(II)acetaat toe, naast andere middelen, tegen een epidemie van cholera in Panama.

In 1887 werden 38 jachtpaarden, toebehorend aan kapitein William Hollwey Steeds, vergiftigd in hun stallen in Clonsilla House, Dublin, Ierland. Tenminste tien van de jagers stierven. Kapitein Steeds, een ‘uitgebreide commissionair’, had de paarden eerder geleverd aan de Bray en Greystones Coach. Het bleek dat zij een zemelenbrij te eten hadden gekregen die was gezoet met een giftig loodacetaat.

CosmeticaEdit

Lood(II)acetaat, evenals wit lood, is door de geschiedenis heen in cosmetica gebruikt.

Tot voor kort werd het in de Verenigde Staten nog gebruikt in haarkleuringsproducten voor mannen, zoals Grecian Formula. Pas een paar jaar geleden verwijderde de fabrikant loodacetaat uit het haarkleuringsproduct, en vanaf juli 2018 zijn de ingrediënten in Grecian Formula water, isopropylalcohol, triethanolamine, bismutcitraat, natriumthiosulfaat, parfum, en panthenol. Loodacetaat is vervangen door bismutcitraat als de progressieve kleurstof. Het gebruik ervan in cosmetica is in Canada verboden door Health Canada in 2005 (van kracht eind 2006) op basis van tests die mogelijke kankerverwekkendheid en voortplantingstoxiciteit aantoonden, en het is ook verboden in de Europese Unie en staat op de California Proposition 65 waarschuwingslijst als kankerverwekkende stof sinds 1988.

Medisch gebruikEdit

Lood(II) acetaat oplossing was een veelgebruikte folk remedie voor pijnlijke tepels. In de moderne geneeskunde werd het een tijdlang gebruikt als adstringerend middel, in de vorm van Goulard’s Extract, en het is ook gebruikt voor de behandeling van poison ivy.

Industrieel gebruikEdit

Lood(II)acetaatpapier wordt gebruikt om het giftige gas waterstofsulfide op te sporen. Het gas reageert met lood(II)acetaat op het bevochtigde testpapier en vormt een grijs neerslag van lood(II)sulfide.

Een waterige oplossing van lood(II)acetaat is het bijproduct van een 1:1 verhouding van waterstofperoxide en witte azijn (azijnzuur) dat wordt gebruikt bij het reinigen en onderhouden van roestvrijstalen vuurwapenonderdrukkers (geluiddempers) en compensatoren. De oplossing wordt in beweging gebracht door de borrelende werking van het waterstofperoxide, en de belangrijkste reactie is het oplossen van loodafzettingen in de onderdrukker door het azijnzuur, dat loodacetaat vormt. Wegens de hoge toxiciteit moet deze chemische oplossing naar behoren worden verwijderd door een chemische verwerkingsinstallatie of een centrum voor gevaarlijke stoffen. Als alternatief kan de oplossing worden gereageerd met zwavelzuur om bijna onoplosbaar lood(II)sulfaat te doen neerslaan. De vaste stof kan vervolgens worden verwijderd door mechanische filtratie en is veiliger te verwijderen dan waterig loodacetaat.

Het werd in de Middeleeuwen ook gebruikt voor het maken van lucifers. Het werd gemaakt door natuurlijke vorm van lood(II)oxide, litharge genaamd, te mengen met azijn.

Loodsuiker was een aanbevolen middel dat tijdens het verhitten aan lijnolie werd toegevoegd om “gekookte” lijnolie te produceren, waarbij het lood en de hitte ervoor zorgden dat de olie sneller uithardde dan ruwe lijnolie.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.