Het is altijd verstandig om eerst wat onderzoek te doen voordat je je halsoverkop stort op de muur van intimidatie die het kopen van Schotse whisky is. Misschien leer je meer over de manier waarop Scotch wordt geproduceerd. Misschien lees je je in over de kenmerken van de verschillende regio’s. Maar één ding dat zelfs de meest leergierigen onder ons vergeten, is hoe zeer vreemd en fonetisch mysterieus Schotse namen kunnen zijn.
Er is een goede reden voor. Schotse namen worden geschreven met een Gaelisch alfabet, en zijn verschillende muzikale, eigenaardige, en gekmakende uitspraken van schijnbaar herkenbare letters. Dus, als je probeert een fles AnCnoc te bespreken met je lokale Schotse handelaar, lijk je een dwaas.
Niet langer! Tenminste, niet zolang je onze handige, zij het niet geheel volledige, Scotch Whisky Uitspraakgids kan onthouden. Er bestaan al verschillende hulpmiddelen, van de herkenbare zwoele tonen van Brian Cox tot de websites van de distilleerderijen zelf, tot low-fi maar uitgebreide gidsen zoals deze, opgesteld door enkele Schotse liefhebbers die toevallig ook de Scotch Malt Whisky Society hebben opgericht. Allemaal nuttig, allemaal werk van tong-draaiende liefde. Maar zou het ook niet een beetje handig zijn om een spiekbriefje te hebben met een aantal van de meest onuitspreekbare Schotse whiskynamen ontcijferd voor jouw articulatie- en aankoopplezier?
Bedenk wel dat wij niet eens amateur fonetici zijn. Soms zeggen we nog ‘pisketti’ als we dronken genoeg zijn. Maar wij schamen ons gemakkelijk, en zijn geneigd tot zelfcorrectie bij het minste of geringste twijfel. We zijn ook vatbaar voor een overdreven uitspraak, zoals die vriend van je die in een dik Italiaans accent vervalt als hij de Valpolicella voorstelt (en dank je, Todd). Het basisdoel van Scotch (buiten het krijgen van wat, en snel) is het handhaven van een respectabel fatsoen, voordat je uiteindelijk vervalt in apocriefe verhalen over de zee die je net hebt verzonnen omdat je nu helemaal zat bent.
Je zult hier geen gemakkelijk uit te spreken namen vinden als Macallan of Glenlivet. Ongelooflijk populair, maar vrij intuïtief als het op de uitspraak aankomt. Ook flessen die moeilijk uit te spreken zijn, maar ook belachelijk moeilijk aan te komen zijn, laten we buiten beschouwing. Dat gezegd hebbende, er moeten hier een paar herkenbare, koopbare flessen staan – en een paar die je misschien nooit gekocht hebt vanwege een plotselinge aanval van gevoelloze tong.
Wie wist dat spul dat zo soepel over je tong glijdt er ook zo onhandig uit kan klauteren?
Aberlour
Denk Matt Lauer (en denk goed na) en voeg dan Aber toe: ABUR-LAUER.
Allt-A-Bhainne
Je zult deze niet zo vaak tegenkomen als, zeg, Ardbeg (die gezegend eenvoudig wordt uitgesproken). Maar cool punten als je weet dat het ALT-A-VAIN is.
AnCnoc
Aaen we zijn hier aan een zwemstart begonnen. Dit lijkt een spellingsgrap, maar het is eigenlijk een prima whisky, eenvoudig uit te spreken als AH-KNOCK.
Auchentoshan
Deze klinkt een beetje als Duits. In feite, zeg het gewoon als een Die Hard schurk. De “ch” is zacht en irritant zoals wanneer mensen “Bacchhhh” zeggen: ACH-EN-TOSHEN (afwisselend OAK-EN-TOSHEN).
Caol Ila
Klinkers liegen ons in bijna elke taal voor (ahem, soms y?). Hier is een uitstekend voorbeeld, met die “a” die ons allemaal uit ons spel probeert te brengen: COOL-EYE-LAH.
Cardhu
Zoals wanneer je je stervende auto probeert aan te moedigen om een heuvel op te rijden: CAR-DO!
BenRiach
“Ben” is makkelijk (zijn niet alle Bens dat? Grapje, jongens). Het tweede deel lijkt op de manier waarop wij ‘react’ zeggen, minus de ‘ct’ plus die zachte ‘ch’: BEN-REE-ACH.
Bruichladdich
Het is bijna alsof je “brook laddie” zegt, zoals een kerel die ervan houdt om bij beekjes te chillen, behalve hier als je echt authentiek wilt worden, die “ch” heeft een “challah” type ring om het: BROOCH-LADDY.
Bunnahabhain
Dit zou een hit zijn in Schots Scrabble: BOONA-HABBEN. Bonus authenticiteitspunten voor BOONA-HAVVEN.
Dalwhinnie
Eerlijk recht voor z’n raap, vergeet alleen niet om Martha Stewart deze mofo, bijv., DAL-HWINNIE.
Edradour
Hoe laat is het? Het is Edra d’hour! Oké, vergeet dat. Alleen niet dat de laatste lettergreep wordt uitgesproken als “hour,” niet “pour”: ED-RA-DOUR.
Glenfiddich
Een andere gemakkelijke om verkeerd te hebben. Denk maar aan de Chronicles of Riddick (en hoe kunnen we dat vergeten) voor GLEN-FIDDICK.
Glenkinchie
Deze staat alleen op de lijst omdat hij de algemene regel van “geen chimichanga” ch-klanken breekt. Die “ch” wordt hier inderdaad uitgesproken als “cheese”: GLEN-KIN-CHEE.
Glenmorangie
Lijkt eenvoudig, toch? Fout! Hang je hoofd in schaamte. De g is eigenlijk “zacht,” zoals in “Scotch prodigy.” Dus deze Scotch klinkt alsof je wilt dat je vriend Glen TERUG gaat naar de zonnestudio: GLEN-MORANGEE.
Glen Rothes
De verleiding is groot om dit uit te spreken als “kleren”, maar het is GLEN-ROTH-IS.
Jura
“Je bent een (schaamteloze eikel/roze-knobbel-van-een-jongen),” met een “J”: JU-RAH.
Lagavulin
Niet echt moeilijk, gewoon makkelijk te vinden en makkelijk, als je te opgewonden bent voor je Scotch, te overprononerend. Een harde “g” – zoals in “Ghost Rider: Spirit of Vengeance.” (OK, eigenlijk alleen het “Ghost”-gedeelte.) LAGA-VOO-LIN
Laphroaig
Iconisch genoeg als vloeibaar kampvuur, dus je weet misschien al hoe het wordt uitgesproken. Maar voor het geval u het wilt opgeven op die tweede (of is het derde?) lettergreep, niet doen. Fluister gewoon LA-FROIG (LA-FROYEEG, versneld).
Oban
Niet zo eenvoudig als je zou hopen, de enige truc hier is ongeveer…40% moeite doen om die “a” uit te spreken. Een beetje zoals OBEN, bijna OB’N.
Old Pulteney
Een ander geval van een weggevallen klinker. En een Scotch die klinkt als een herderswond” OLD PULT-KNEE.
Royal Lochnagar
Een harde “g” als in “Ga door met je slechte ik, jij sexy Schotse minnaar.” En Loch als in “Loch Ness,” en dank God voor dat meermonster en alle leermomenten die ze biedt: LOCH-NA-GARR.
Strathisla
Waarom staat die “s” daar? Om je helemaal uit je spel te halen, dwaas. STRATH-EYE-LAH
Enkele vuistregels:
Ben, zoals in het leven, wordt meestal uitgesproken als “Ben.”
“CH” krijgt meestal de chique behandeling van een Johann Sebastian Baccchhhh, maar je kunt ook een harde “K” klank gebruiken. Alleen nooit de “ch” klank in “chimichanga.” (Bijna nooit. Zie Glenkinchie.)
Klinkers worden rondgeslingerd, verloren en weer opduikend als paprika’s in een salade.
“Glen” betekent gewoon “vallei,” geen associatie tussen distilleerderijen. Of Glenn Gulia.
When in doubt, point and smile.
Header image via Alexandru Nika / .com