Volklores over zeevaart en zeereizen staan bol van verhalen over zeemonsters die schepen en schepen belagen. Eeuwenlang werden de onontdekte diepten van de oceanen aangeduid als plaatsen waar huiveringwekkende monsters rustig wachtten op hun volgende prooi. De verhalen over zeemonsters, waaronder reuzeninktvissen, zeedraken, reptielachtige monsters, veelarmige beesten en zeeslangen zijn zo angstaanjagende legenden en mysteries van de oceaan geworden. En op de meeste kaarten uit vroegere tijden werden zeelieden gewaarschuwd voor dergelijke mogelijke gevaren op zee en de onontdekte gebieden in de wateren werden altijd gemarkeerd met een boodschap, d.w.z. “hier zijn draken.”
Te midden van al deze zogenaamde monsters maakt de zeeslang, intrigerend en angstaanjagend, deel uit van vele mariene culturen over de hele wereld. De verwijzing naar de zeeslang is te vinden in verschillende mythologieën, onder andere in het Grieks, Mesopotamisch en Hebreeuws. Scandinavische mythen en verhalen staan bekend als de bron van Europese zeeslanglegendes. Onze middeleeuwse pioniers noemden dit zeemonster talrijke malen en de zeeslangen werden afgebeeld als degenen die in het diepe water kronkelden en ook als opgerold rond schepen en boten, een einde makend aan het leven van zeevaarders in het buitenland.
Image Credits: Barcroft Animals – Youtube
The Sea Serpent Sightings
Zichtwaarnemingen van deze zeemonsters worden al honderden jaren gemeld, en ook in de afgelopen tijd zijn er een aantal van dergelijke meldingen opgedoken. Verschillende verslagen zijn verschenen over de reptielachtige zeemonsters die werden gezien door zeelieden op volle zee en ook door mensen in de buurt van de kusten. Hoewel de beschrijvingen van de door mensen geziene zeeslang tot op zekere hoogte variëren, zijn deze beschrijvingen niet zonder overeenkomsten.
Een lijst van enkele van de meer prominente verhalen over het bestaan en de waarnemingen van zeeslangen kan als volgt worden genoemd:
– De Scandinavische folklore kent nogal wat documentatie over zeemonsters die in volle zee ronddolen. Een van de vele is Carta Marina, een publicatie van Olaus Magnus, een Zweedse priester uit de jaren 1500, waarin het bestaan van veel van dergelijke zeemonsters in de oceanen wordt beschreven.
– In 1639 werd de eerste Amerikaanse zeeslang, die later bekend werd als “Gloucester’s Sea Serpent”, waargenomen voor de kust van New England in de buurt van Cape Ann, Massachusetts. Volgens John Josselyn, die dit voorval rapporteerde in An Account of Two Voyages to New England in 1641, troffen de zeelieden een slang aan die “als een kabel op de rots bij Cape Ann lag gekwakt”. Drie jaar later werd nog een waarneming gemeld van een slang met een lengte van ongeveer 27 meter in de buurt van Lynn, Massachusetts.
– Een 18e-eeuwse beschrijving van een zeeslang werd gegeven door de nationale heilige van Groenland, Hans Egede. Volgens hem zag de bemanning in het buitenland van het schip dat op 6 juli 1734 de kust van Groenland passeerde, een verschrikkelijk wezen dat zij nog nooit eerder hadden gezien. Het monster was langer dan hun schip en had reusachtige vinnen en een klein hoofd.
– Een andere populaire waarneming van een zeeslang vond plaats in augustus 1848, toen de bemanning van de Royal Navy’s HMS Daedalus een 18 meter lang wezen zag tijdens een reis naar Sint Helena in de Zuid-Atlantische Oceaan. Het schepsel, zoals de legerofficieren beschreven, hield een slangachtige kop boven het water, werd later door sommige anderen bestempeld als een zeeolifant en reuzeninktvis.
– Cadborosaurus Willsi of Caddy is een zeer populaire zeeslang die in het begin van de 20e eeuw vaak de voorpagina’s van kranten en reportages haalde. Naar verluidt kreeg het wezen deze naam omdat het regelmatig werd waargenomen in de Cadboro-baai in Brits-Columbia.
– In 1997 werd een karkas gevangen in het visnet van de Kuiyo Maru, een vissersboot uit Japan in de buurt van de kust van Nieuw-Zeeland. Dit karkas zou nog steeds toebehoren aan een uitgestorven zeedier dat bekend staat als plesiosaurus.
– Andrew Hebda, een zoöloog voor het Nova Scotia Museum of Natural History, suggereert dat er in de afgelopen 140 jaar meer dan 31 waarnemingen van dergelijke zeemonsters in de regio zijn geweest. Volgens Hebda werd het laatste incident gemeld in 2007.
Een van de meest gemeenschappelijke draden van overeenkomst tussen al deze waarnemingen is ongeveer de lengte van de slang in zee. Deze overeenkomst heeft zelfs sceptici doen inzien dat er een onderliggend element van waarheid schuilt in de wijdverbreide speculaties over het bestaan van zeemonsters.
Scepticisme
Hoewel er in grote lijnen eensgezindheid is over de aanvaarding van het mythische schepsel, is de theorie niet zonder sceptici. De mensen die de waarnemingen van zeeslangen en het bestaan van de wezens hebben genegeerd, geloven dat deze waarnemingen gevallen van persoonsverwisseling kunnen zijn.
Vele pogingen zijn ondernomen om de werkelijkheid achter deze verhalen over waarnemingen van zeeslangen te begrijpen. Sommigen zijn tot de conclusie gekomen dat deze “monsterlijke” wezens migrerende walvissen of zeehonden waren, die vaak verschenen in gebieden buiten hun leefgebied. Walvissen, haaien, inktvissen en zelfs palingen van grote afmetingen zouden verward zijn met de mysterieuze zeemonsters, waardoor de geloofwaardigheid van hun bestaan teniet wordt gedaan. Dit komt omdat alle waarnemingen van de slang in de zee zijn afgebeeld als het schepsel met vinnen als drijfveren. Aangezien walvissen en haaien een enorme vinwijdte hebben, lijkt het verwarren van deze zoogdieren en wezens met zeemonsters inderdaad geloofwaardig.
Merendeel van de tijd waren de verhalen uit de oceaan over de zeeslangen gekleurde waarnemingen vanwege de moeilijkheid om het schepsel duidelijk te zien in oceaangolven van een afstand. En, die verhalen, ook de nieuwsberichten en schilderijen van die wezens, moeten andere waarnemingen hebben beïnvloed, waardoor soortgelijke waarnemingen ontstonden.
De laatste tijd zijn er echter velen naar voren gekomen die suggereren dat het om een roeispaan zou kunnen gaan die in oude verhalen abusievelijk zijn genoemd als zeeslangen die in staat zijn schepen tot zinken te brengen. Volgens biologen kan de roeispaan wel 11 meter lang worden en ook in staat zijn om als een slang over het wateroppervlak te zwemmen. Het gebrek aan informatie over de roeispaan, die ongevaarlijk is en slechts zelden in ondiep water voorkomt, moet hem hebben afgeschilderd als een monster dat schepen aanvalt en zeelieden opeet.
Of zeemonsters nu bestaan of slechts een hersenspinsel zijn van overactieve geesten, het valt niet te ontkennen dat de diepten van de oceanen vele voor ons nog onbekende geheimen verbergen. Zoals de legende van Sinbad, die de zeven zeeën doorkruist, beroemd is geworden, heeft ook de theorie van de zeeslang aan populariteit gewonnen, waardoor de wereld een interessant onderwerp heeft gekregen om over na te denken.
Disclaimer: De standpunten van de auteurs in dit artikel weerspiegelen niet noodzakelijkerwijs de standpunten van Marine Insight. Gegevens en grafieken, indien gebruikt, in het artikel zijn afkomstig van beschikbare informatie en zijn niet geverifieerd door een wettelijke autoriteit. De auteur en Marine Insight beweren niet dat deze accuraat zijn en aanvaarden geen enkele verantwoordelijkheid daarvoor. De standpunten vormen slechts de meningen en vormen geen richtlijnen of aanbevelingen over enige cursus van actie die moet worden gevolgd door de lezer.
Het artikel of afbeeldingen kunnen niet worden gereproduceerd, gekopieerd, gedeeld of gebruikt in welke vorm dan ook zonder de toestemming van de auteur en Marine Insight.