Festivals in Mexico komen vaak voor en worden door de hele bevolking verwacht. Mexicanen maken van deze gelegenheden gebruik om vrije tijd door te brengen met hun dierbaren en een vrolijke en onstuimige sfeer te scheppen.
Religieuze of wereldlijke vieringen worden met toewijding ontvangen en er is grote belangstelling voor het voltooien van de rituelen en gebruiken die voor elk van de data zijn gepland. Mexicanen houden van hun tradities en tonen dit in hun vreugdevolle feesten die verrijkt zijn met de mythen die behoren tot de uitgebreide mondelinge traditie van het volk.
In Mexico worden ook talrijke festivals en artistieke en culturele bijeenkomsten georganiseerd die de moeite waard zijn om bij te wonen, omdat ze een belangrijke plaats innemen in hun convocaties. Bovendien heeft het met zijn rijkdom aan artistieke uitingen zoals schilderkunst, fotografie, beeldhouwkunst, literatuur, film en muziek de reiziger veel te bieden.
Naast de feesten die voor alle inwoners van het land gemeenschappelijk zijn, vinden er in Mexico ook feesten per staat, delegatie of kolonie plaats. Daarom is het praktisch onmogelijk om alle feestdagen in Mexico op te sommen, maar de meest voorkomende voor de hele bevolking zijn:
Januari
January 1st:
Nieuwjaarsdag. Het is het nieuwe jaar volgens de Gregoriaanse kalender en viert het begin van een nieuw jaar. In Mexico wordt het gevierd met familie en vrienden en is het een feest vol rituelen om het nieuwe jaar te verwelkomen: het eten van 12 druiven om wensen in vervulling te laten gaan; wie wil trouwen wordt aangeraden bij elk van de twaalf klokslagen te gaan zitten en stil te staan; geld in schoenen stoppen voor economische voorspoed of een gouden ring in het glas doen om mee te toosten; gekleurde kaarsen aansteken voor vrede, overvloed, hartstocht, gezondheid, helderheid en intelligentie; koffers buiten de deur zetten om veel reizen te maken; geel ondergoed dragen om geluk en goede tijden te garanderen; enzovoort.
februari
5 februari:
Dag van de Grondwet. Op 5 februari 1917 werd in Querétaro de Politieke Grondwet van de Verenigde Mexicaanse Staten van 1917 afgekondigd. De Mexicaanse grondwet leverde een grote bijdrage aan de wereld van het recht aan het begin van de 20e eeuw, omdat het de eerste was waarin sociale rechten waren opgenomen.
Het belang van deze gebeurtenis wordt elk jaar door de Mexicanen herdacht met een burgerlijke plechtigheid. In het hele land worden de nationale vlaggen gehesen, het Mexicaanse volkslied gezongen en de dienstplichtigen – jonge mannen en vrouwen die hun militaire dienstplicht hebben vervuld – zweren de eed het vaderland te verdedigen en de grondwet te eerbiedigen en te handhaven.
Maart
21 maart:
De geboortedag van Benito Juárez. Op 21 maart, samenvallend met het begin van de lente, vindt een van de belangrijkste Mexicaanse feestdagen plaats, de herdenking van de geboorte van Benito Juárez (21 maart 1806), ook bekend als de Benemérito de las Américas. Juárez was de grootste exponent van de politieke configuratie van Mexico, ook al werd hij in verschillende periodes verbannen, en eindigde hij zijn dagen als president van het land. Geboren in een kleine stad in Oaxaca, begon hij aan een briljante politieke carrière gebaseerd op zijn eigen waarden. Zoals hij zelf zei: “Onder volkeren, zoals onder naties, is eerbied voor de rechten van anderen vrede”.
april
Variabele datum tussen maart en april:
Paasweek. De Goede Week herdenkt de dood en verrijzenis van Jezus Christus, volgens de traditie van de christelijke kerk. Aangezien de datum wordt vastgesteld volgens de maankalender, kan deze van jaar tot jaar verschillen. De donderdag voor Paaszondag wordt beschouwd als Witte Donderdag. Het wordt gevolgd door Goede Vrijdag, die overeenkomt met de dag van Christus’ dood, en eindigt met Paaszondag.
mei
1 mei:
Internationale Dag van de Arbeid. Ter herdenking van de in Chicago omgekomen stakers heeft de arbeidersbeweging, bijeengekomen op het Congres van de Tweede Internationale te Parijs in 1889, 1 mei ingesteld als Internationale Dag van de Arbeid.
5 mei:
herdenking van de Slag bij Puebla. In de Slag bij Puebla werden de Fransen verdreven met de bedoeling in Mexico een monarchie te vestigen op het nationale grondgebied. Deze strijd vertegenwoordigt de liefde van het Mexicaanse volk voor onafhankelijkheid en de kracht die het nog steeds heeft in tijden van strijd. De burgerlijke ceremonie die elk jaar de triomf van deze confrontatie herdenkt, vindt plaats met optochten, dansen en voorstellingen.
september
16 september:
Onafhankelijkheidsdag. De samenvloeiing van de vroege onafhankelijkheidsbewegingen van de Amerikaanse koloniën, de Verlichting en de Franse Revolutie legden de kiem voor het Mexicaanse volk om zijn eigen oorlog te voeren tegen de Spaanse monarchale macht. De bezetting van Spanje door de Fransen in 1808 leidde tot het begin van de revolutie. De strijd ging elf jaar lang door in verschillende delen van het land, met een grote verscheidenheid aan doelstellingen en belangen, totdat in 1813 het Congres van Chilpancingo de onafhankelijkheid van Mexicaans Amerika uitriep, hoewel Spanje deze pas in december 1836 formeel erkende. Nadat het een katholieke constitutionele monarchie was, het Mexicaanse Rijk, werd het een federale republiek. De geboorte van Mexico als onafhankelijke staat wordt elke 16 september gevierd.
oktober
12 oktober:
Día de la Raza (Dag van het Ras). Net als in de rest van Latijns-Amerika wordt op 12 oktober herdacht dat Rodrigo de Triana – die met Christoffel Columbus meevoer – in 1492 het land ontdekte dat later Amerika zou worden genoemd. De voormalige voorzitter van de Ibero-Amerikaanse Unie Faustino Rodríguez San Pedro besloot het zo te noemen om de datum te markeren als een ontmoeting van culturen, het beginpunt van de relatie tussen de inheemse volkeren van de Amerika’s en de Spaanse kolonisatoren. Sinds 1928 wordt het in Mexico herdacht.
november
2 november:
Dag van de Doden. Een van de belangrijkste feestdagen in Mexico is de Dag van de Doden. In het algemeen worden alle feesten ter ere van de doden op Azteekse bodem op grote schaal gevierd, een traditie die van de inheemse voorouders is geërfd. Vandaag zijn de oude tradities samengesmolten met christelijke riten en hebben ze aanleiding gegeven tot nieuwe praktijken. Tijdens de Dag van de Doden schilderen veel mensen aspecten van leven en dood op hun gezicht en gedenken zij de overledenen met foto’s, persoonlijke voorwerpen en kaarsen. Deze viering is het diepst geworteld in Janitzio, Michoacán; Mixquic; Xochimilco; San Lorenzo Tezonco; de staat Morelos; en in Oaxaca.
November 20:
Gedenkdag van de Mexicaanse Revolutie van 1910. De Mexicaanse Revolutie is verantwoordelijk voor de huidige staatsvorm van het land – republikeins en federaal – de scheiding van kerk en staat, en de invoering van vrij, seculier onderwijs. Op 20 november wordt het begin gevierd van de oorlog die zou leiden tot de erkenning van de arbeidsrechten, het gemeenschappelijk eigendom van de inheemse bevolking en de verdeling van de landbouw.
December
12 december:
Dag van Onze-Lieve-Vrouw van Guadalupe. De Dag van de Maagd van Guadalupe, een feest dat miljoenen mensen in Mexico mobiliseert, brengt het geloof en de devotie van de natie opnieuw tot leven. Als eerbetoon aan de eerste verschijning van de Maagd aan de Indiaan Juan Diego – die rond 1531 aan bisschop Fray Juan de Zumárraga het bewijs van het wonder gaf om te voldoen aan het verzoek van de Maagd om voor haar een tempel te bouwen op de heuvel van Tepeyac – komen elke 12 december meer dan 4 miljoen gelovigen naar het dorp om haar te vereren. Liederen, dansen en offergaven vullen de Basiliek van de Maagd van Guadalupe tijdens de missen ter ere van haar.
24 en 25 december:
Kerstmis. Het feest ter herdenking van de geboorte van het Christuskind, volgens de christelijke traditie, is in Mexico een feestdag met een eigen identiteit, ontstaan uit de samensmelting van inheemse en Spaanse tradities. Het feest begint op 16 december met de traditie van Las Posadas, ter herdenking van de zoektocht van de Maagd Maria en Jozef naar onderdak, en eindigt op 6 januari met de komst van de Drie Wijzen. Tijdens de hele viering spelen kleine kinderen en talrijke riten zoals piñatas, aguinaldos – seizoensgebonden snoepjes – en pastorelas – komische voorstellingen van de strijd tussen de krachten van goed en kwaad – een hoofdrol.