Op een willekeurige dag zijn er in de Verenigde Staten miljoenen dakloze honden en katten die worstelen om te overleven. Zij zijn het gevolg van het feit dat mensen hun dieren niet steriliseren en castreren, waardoor zij meer dieren in een wereld brengen die al meer honden en katten heeft dan er liefdevolle huizen voor hen zijn. Asielen kunnen al deze dieren niet op humane wijze huisvesten en onderhouden tot hun natuurlijke dood – ze zouden gedwongen worden jarenlang eenzaam en gestrest in krappe kooien of kennels te leven, en andere dieren zouden moeten worden verstoten omdat er geen plaats voor hen is.
Ongewenste dieren loslaten om op straat rond te zwerven is geen humane optie. Als ze niet verhongeren, bevriezen, aangereden worden door een auto of sterven aan een ziekte, kunnen ze gekweld en mogelijk gedood worden door wrede jongeren of opgepikt worden door handelaren die dieren bemachtigen om ze te verkopen aan laboratoria.
Goede en slechte oplossingen
Dierentehuizen nemen elk jaar meer dan 6 miljoen dieren op, velen omdat hun verzorgers zich geen euthanasie bij een dierenkliniek kunnen veroorloven.1 Dierenverzorgers geven ook dieren op die veterinaire zorg nodig hebben die ze zich gewoon niet kunnen veroorloven, zoals gebroken poten, kankergezwellen, woekerende infecties, besmettelijke ziekten, en meer. Als deze verzorgers in plaats daarvan hun zieke en gewonde dieren zouden houden en hun de nodige diergeneeskundige zorg zouden ontzeggen, zou dat niet alleen vreselijk wreed en onverantwoord zijn, maar ook illegaal: wetten in elke staat beschermen dieren tegen moedwillige verwaarlozing. Elk jaar wordt slechts een klein percentage van de grote populatie dakloze dieren ooit opgenomen in een dierenasiel, waar zij hopelijk veiligheid en comfort kunnen vinden, behandeld kunnen worden voor kleine medische aandoeningen, en beoordeeld kunnen worden voor adoptie in een nieuw thuis. Van de miljoenen dieren die elk jaar in asielen terechtkomen, moet ongeveer de helft worden geëuthanaseerd om humane redenen of omdat er geen geschikte tehuizen voor hen bestaan.2
Omwille van het grote aantal ongewenste gezelschapsdieren en het gebrek aan goede tehuizen, is het soms het meest humane dat een asielmedewerker kan doen, een dier een vredige bevrijding te geven uit een wereld waarin honden en katten vaak als “overtollig” en ongewenst worden beschouwd. PETA is het eens met The Association of Shelter Veterinarians (ASV) en The American Veterinary Medical Association dat een intraveneuze injectie met natriumpentobarbital, toegediend door een getrainde professional, de vriendelijkste, meest medelevende methode is om dieren te euthanaseren.
Injecties in het hart van dieren die bij bewustzijn zijn, zijn niet acceptabel. Inhalatiemiddelen, decompressie, verdrinking, elektrocutie, schieten en andere methoden zijn eveneens onaanvaardbaar omdat zij zelden een onmiddellijke dood veroorzaken en lijden veroorzaken voordat de dood intreedt.
Sommige middelen, waaronder T-61 (een mengsel van een verdovend middel voor het centrale zenuwstelsel, een verlammend middel en een plaatselijk verdovingsmiddel), kunnen ongemak veroorzaken als ze te langzaam of te snel, of in een te hoge dosis worden ingespoten, en sommige, zoals strychnine, kunnen bij dieren heftige stuiptrekkingen, spiersamentrekkingen of een hartstilstand teweegbrengen.
Nitrous oxide, halothaan, en koolmonoxide gassen kunnen duur en onbetrouwbaar zijn en kunnen irritatie of prikkelbaarheid bij dieren veroorzaken. Koolmonoxidevergiftiging is in het verleden routinematig gebruikt in dierenasiels, en wordt nog steeds gebruikt in sommige kleinere inrichtingen. Het proces kan dieren laten lijden terwijl ze langzaam stikken. Het kan tot 30 minuten duren voordat sommige dieren het bewustzijn verliezen, waarbij paniekerige dieren naar adem kunnen happen, zich een weg uit de kamer proberen te klauwen, en – wanneer er meer dan één in een kamer of box wordt gedwongen – elkaar aanvallen.2 Sommige dieren moeten herhaaldelijk vergast worden voor ze sterven, terwijl andere levend gevonden zijn in diepvriezers en ronddartelen op stortplaatsen nadat ze dood gewaand waren.
Sommige dierenasiels hebben zelfgemaakte triplex kisten gebruikt als geïmproviseerde vergassingskamers, die niet goed afdichten en vaak de apparatuur missen die nodig is om de gasconcentraties nauwkeurig te meten. Maar zelfs in de handel verkrijgbare vergassingskamers kunnen dieren die volledig bij bewustzijn zijn, de gruwel meemaken anderen te zien schreeuwen en te zien lijden aan stuiptrekkingen en spierkrampen terwijl ze langzaam sterven. Oude, jonge, gewonde en zieke dieren zijn bijzonder gevoelig voor gasgerelateerde trauma’s en stress en kunnen -beschadigd en getraumatiseerd- herhaalde vergassingspogingen overleven. Koolmonoxidevergiftiging is verboden in vele staten, waaronder Californië, Tennessee, Maryland en Rhode Island, maar wordt nog steeds gebruikt in sommige dierenasielen in de V.S.3
In haar Richtlijnen voor Zorgstandaarden in Dierenasielen legt de ASV uit: “Het gebruik van koolmonoxide als methode om honden en katten in asielen te euthanaseren is onaanvaardbaar vanwege meerdere humane, operationele en veiligheidsoverwegingen…(Een) aanvaardbare methode van euthanasie moet snel en pijnloos zijn, en mag geen ongemak veroorzaken. Elk gas dat wordt geïnhaleerd moet een bepaalde concentratie in de longen bereiken voordat het effectief kan zijn. De hoge gasstroomsnelheid die nodig is om de aanbevolen concentratie van 6% te bereiken, kan resulteren in geluidsniveaus die de dieren angst aanjagen. Het plaatsen van meerdere dieren in een kamer kan de dieren bang en angstig maken en de effectieve concentratie koolmonoxide die elk dier krijgt verdunnen, waardoor een lukrake euthanasie-ervaring ontstaat die langdurig, pijnlijk en ineffectief kan zijn. “4
De fysieke methoden die worden gebruikt om dieren in asielen te doden zijn schieten, elektrocutie, en decompressie. Het voor de hand liggende probleem met schieten is de kans op extreme pijn als de persoon die het pistool hanteert niet bekwaam is, als het dier worstelt, of als de kogel wordt afgeketst en het dier het overleeft. Elektrocutie kan uiterst pijnlijk en traumatisch zijn en werkt niet altijd.
Decompressiekamers simuleren een opstijging tot duizenden meters boven zeeniveau in enkele minuten. In veel opvangcentra die deze methode gebruiken, vindt de decompressie plaats met een snelheid die meer dan 15 maal hoger ligt dan de aanbevolen snelheid. Bij deze snelheid zetten de gassen in de sinussen, middenoren en darmen van de dieren snel uit, wat aanzienlijk ongemak of ernstige pijn veroorzaakt.5 Onopzettelijke decompressie kan gebeuren wanneer de apparatuur niet goed werkt, wanneer er een fout is gemaakt door het personeel, of wanneer kleine dieren vast komen te zitten in luchtzakken. Totdat de overbevolking van honden en katten onder controle is gebracht door middel van castratie en sterilisatie, moeten we het lijden van ongewenste dieren op de meest verantwoordelijke en humane manier voorkomen. Euthanasie, op de juiste manier uitgevoerd, is vaak de meest barmhartige optie.
Een barmhartig Afscheid
Wanneer dierenvriendjes erg ziek worden en lijden zonder hoop op herstel, en ze lijken niet in staat om echt van het leven te genieten, kan het tijd zijn om hen een vredige dood te bezorgen door middel van euthanasie. Vraag uw dierenarts om openhartig met u te praten, en overweeg een second opinion als u twijfelt. Wees er zeker van dat u het lijden van uw dierenvriend niet verlengt vanwege uw eigen angst om los te laten. De neiging is om te lang te wachten, ten koste van het dier waar u van houdt.
Als uw dierenvriend erg nerveus is, kunt u misschien een dosis kalmeringsmiddel van uw dierenarts krijgen en dit twee uur voor het afgesproken tijdstip voor euthanasie toedienen. De dierenarts zal de injectie gemakkelijker kunnen toedienen aan een ontspannen patiënt. U zult ook rustiger zijn als uw dierenvriend op zijn gemak is. Het is belangrijk om te proberen vrolijk en sussend te zijn met uw dierenvriend tot nadat hij of zij het bewustzijn heeft verloren.
Sommige dierenartsen komen bij u thuis om de prik toe te dienen, wat de stress kan verlichten van dieren die pijn hebben of bang zijn voor auto’s of voor het kantoor van de dierenarts. Ga anders naar het dierenziekenhuis en neem eventueel een familielid of vriend mee om u morele steun te geven en u naar huis te brengen. Indien nodig, vraag het ziekenhuispersoneel u te helpen uw gezelschapsdier naar binnen te dragen. Als u van plan bent het lichaam te begraven in plaats van het achter te laten in het ziekenhuis, of als uw dier veel pijn heeft of erg bang is, kunt u afspreken dat de dokter naar de auto komt om de injectie te geven.
Bij uw dier blijven terwijl hij of zij zachtjes wordt “ingeslapen” met een injectie van natriumpentobarbital in een ader in de poot kan een grote troost zijn voor het dier. Als u echter erg overstuur of nerveus bent, kunt u die gevoelens overbrengen op uw dierenvriend; het is belangrijk om kalm te blijven en met een kalmerende stem te spreken. Terwijl de hersenen van uw dierenvriend onmiddellijk “in slaap vallen”, kan zijn of haar hart een paar minuten langer kloppen omdat de bloedsomloop vertraagd kan zijn door het kalmeringsmiddel en/of ouderdom. Een voorzichtige dierenarts zal het hart tot de laatste slag in de gaten houden. U zult er nooit aan twijfelen dat uw vriend een vredig vertrek uit dit leven heeft gehad als u er tot het einde toe bij bent om afscheid te nemen.
Tot slot, onthoud dat het normaal is om diep verdriet en een groot gevoel van verlies te voelen over de dood van uw dierenvriend. Zie onze factsheet “Het verlies van een gezelschapsdier” voor hulp en middelen om met deze moeilijke tijd om te gaan. Sommige ziekenhuizen en particuliere rouwbegeleidingsdiensten erkennen nu de noodzaak om mensen te helpen zich aan te passen aan het verlies van naaste vrienden en familieleden die toevallig niet menselijk zijn. Put troost uit de wetenschap dat u alles hebt gedaan wat u kon om het heengaan van uw dierlijke metgezel zo pijnloos en vredig mogelijk te laten verlopen.
Als u andere dierlijke metgezellen in uw gezin hebt, houd dan ook rekening met hun gevoelens. Als ze nauw verbonden zijn geweest met het dier dat is overleden, kan het voor hen heel nuttig zijn om de kans te krijgen het lichaam van de overleden metgezel te zien en te ruiken, zodat ze weten wat er is gebeurd en niet eindeloos voor de deur hoeven te wachten tot hun vermiste metgezel terugkeert. Dieren hebben vaak ook diepe gevoelens van verdriet en verlies, wanneer hun honden- of kattenvrienden sterven. Wees gevoelig voor hun gevoelens en probeer ze door hun verdriet heen te helpen door ze extra aandacht en activiteiten te geven, zelfs als u uw eigen verdriet verwerkt.
Wat u kunt doen
Als uw plaatselijke asiel een andere euthanasiemethode gebruikt dan een intraveneuze injectie met natriumpentobarbital, protesteer dan bij de lokale autoriteiten en eis dat humane methoden worden geïmplementeerd. Controleer staat en lokale wetten voor voorgeschreven methoden van euthanasie en sta erop dat uw lokale asiel voldoet aan deze eisen. Euthanasie moet altijd worden uitgevoerd door goed opgeleid, zorgzaam personeel, en dieren mogen nooit worden geëuthanaseerd in het zicht van andere dieren.
1 “Pets by the Numbers,” The Humane Society of the United States, laatst bekeken op 26 sept. 2020.
2Ibid.
2Louisa Tasker, “Methods for the Euthanasia of Dogs and Cats: Comparison and Recommendations,” World Society for the Protection of Animals, 2015.
3 “Banned In 19 States, Animal Gas Chamber Still Legal In Pennsylvania,” Pittsburg’s Action News 4, 2 Feb. 2012.
4Sandra Newbury et al., “Guidelines for Standards of Care in Animal Shelters,” The Association of Shelter Veterinarians, 2010.
5American Veterinary Medical Association, AVMA Guidelines for the Euthanasia of Animals: 2020 Edition , 2020.