Doosjellies in de Golf van Mexico?

Jep, maar schrik nog niet te hard… het is niet dezelfde soort als de beroemde soort uit Australië. Dat gezegd hebbende… wie is deze nieuwe indringer in onze wateren en is het zorgwekkend?

Volgens NOAA en de Universiteit van Californië in Berkeley zijn er tussen de 20-50 soorten dooskwallen van over de hele wereld. Hun aparte vorm, vaak “cubomedua” genoemd, plaatst hen in hun eigen familie. De meeste “medusa”-kwallen die wij kennen, behoren tot een groep die “scyphozoën” wordt genoemd, maar box jellies verschillen op verschillende manieren.

• Zijn vorm – de “doos” vorm en hun tentakels zijn gegroepeerd in vier groepen op de hoeken van de “doos”.
• Zijn zeer goede zwemmers – de meeste medusa’s kunnen hun “bellen” golven en zich voortbewegen, maar ze zijn planktonisch (drifters) in de oceaanstromingen. Box jellies zijn zeer sterke zwemmers. Zij kunnen tegen de stroming in zwemmen, zwemmen meer onder de oppervlakte (vaak verzameld in garnalenkorren), en er zijn topsnelheden van 4 knopen geklokt! (Dat is erg snel voor een kwal).
• Ze hebben wel ogen. Ze weten waar ze heen willen, kunnen botsingen met pieren vermijden en zwemmen zelfs weg van verzamelaars die ze proberen te vangen. Niet typisch voor onze lokale kwallen. Omdat ze geen centraal zenuwstelsel hebben zoals wij, is de wetenschap er niet zeker van hoe ze zien, of wat ze zien, maar ze zien.

Box jellies komen voor in alle tropische zeeën, inclusief de zuidelijke Atlantische Oceaan en de Golf van Mexico. Ze variëren in grootte van minder dan een centimeter tot ongeveer 8 centimeter, met tentakels die zich uitstrekken tot 10 meter achter. Het voortplanten in deze groep is interessant. De mannetjes brengen hun tentakels in de klok van het vrouwtje en zetten sperma af. Het vrouwtje bevrucht dan haar eitjes en laat planktonvormige larven, planula genaamd, los. Deze planula drijven een korte tijd mee met de stroming alvorens te metamorfoseren tot een bloemachtig wezen, poliep genaamd. Poliepen zijn sessiel (niet-zwemmend) en hechten zich vast aan harde structuren op de oceaanbodem. Hier kunnen zij zich met hun uitgestrekte tentakels bewegen en aanpassen om zich te voeden, en kunnen zij zelfs meer poliepen produceren door knopvorming. Na verloop van tijd zal elke poliep metamorfoseren tot een zwemmende medusa, de dooskwal die wij kennen en liefhebben. Zoals reeds gezegd, zwemmen ze doelgericht op jacht naar kleine vissen en ongewervelde dieren. Ze hebben hun roofdieren. Van sommige vissen en zeeschildpadden is bekend dat ze ze zonder nadelige gevolgen verorberen.

Ze bezitten allemaal een zeer sterk gif dat vrij pijnlijk is. De giftigste van de groep is Chironex fleckeri, de bekende uit Australië. Deze kwal is door velen, waaronder NOAA, genoemd als het giftigste zeedier in onze oceanen. Hij heeft in hun wateren zeker doden veroorzaakt. Het merendeel van de dodelijke dooskwallen leeft in de Indo-Pacific. En hoe zit het met Florida?

Ik ben op de hoogte van twee soorten die hier zijn aangetroffen. De “Four-handed Box Jelly” (Chiropsalmus quadrumanus) en de “Mangrove Box Jelly” (Tripedalia cystophora). De vierhandige dooskwal is de grootste van de twee, en degene die hier is afgebeeld. De “Mangrove Box Jelly” leeft meestal in het Caribisch gebied. De eerste melding in Zuid-Florida was in 2009 nabij Boca Raton, maar sindsdien zijn ze gemeld in de Keys en langs de zuidwestkust van Florida. Dit is een kleine dooskwal (ongeveer 0,25″ in diameter) en schijnt een voorkeur te hebben voor de stutwortels van mangrovebomen.

De vierhandige dooskwal kan bijna 5″ lang worden met tot 10′ tentakels eraan vast. Hij is wijdverspreid in Florida, maar komt meer voor aan de Atlantische kust dan bij ons. Ongeveer 6 jaar geleden werd er een naar mij gebracht. De persoon vond hem naast de pier bij de Quietwater Boardwalk, ’s avonds, zwemmend rond de lichten die in het water schenen, het was ook vlak voor Thanksgiving. Het hier afgebeelde exemplaar werd vorige week gezien door een plaatselijke surfer en door Robert Turpin (Escambia County Division of Marine Resources). Beide waarnemingen waren in de buurt van NAS Pensacola en kunnen hetzelfde dier zijn geweest. Deze dooskwal heeft dezelfde kenmerken als andere – doosvorm, gegroepeerde tentakels, en zeer pijnlijke steek. De surfer die me die van 6 jaar geleden bracht, werd erdoor gestoken. Hij zei dat hij door de pijn op zijn knieën viel… dus raak dit dier niet aan als je het ziet. Er was een melding van een klein kind dat stierf nadat het gestoken was in 1991. Maar er zijn ook meldingen van jonge kinderen die stierven door het Portugees oorlogsschip. De les is hier… wees er voorzichtig mee.

De kwallen zijn niet de dodelijke die we kennen uit Australië, en ze komen hier zeker niet vaak voor – ze verblijven liever in de open oceaan dan in de kustwateren, maar het is een dier dat iedereen zou moeten kennen en niet zou moeten aanraken als je het tegenkomt.