Teken jij sms’jes en e-mails met een x? Heb je er ooit over nagedacht wat die x – steno voor kus – betekent voor jou of voor de persoon die hem naar jou heeft gestuurd? Er wordt gezegd dat het liberale gebruik van de x in elektronische correspondentie, zowel persoonlijk als professioneel, de werkplek vervrouwelijkt – en Labour parlementslid Jess Phillips werd een paar jaar geleden door een rechter berispt voor onprofessioneel omdat hij een e-mail aan een kiezer ondertekende met een x. Dus hoe zijn we gekomen tot een situatie waarin iedereen er een krijgt aan het einde van bijna elke zin die we typen?
Een deel van ons antwoord is heel simpel – de x in correspondentie brengt een speciaal soort empathie voor de ontvanger over. In een wereld waar hoofdletters als SCHREEUWEN worden gelezen en waar emoji’s dubbelzinnig zijn, kan elk element van een tekstbericht gemakkelijk verkeerd worden begrepen. De x dient als een catch-all apparaat, het vertellen van uw lezer dat alles goed is in uw relatie.
De alomtegenwoordige x kan worden toegepast op vriendschap, romantische, of zelfs professionele relaties bij het berichten. Het is zo veelzijdig, onthullen interesse, genegenheid en een algemene soort van saamhorigheid die, indien face to face, zou gelijkwaardig zijn aan een soort van non-verbale lichaamstaal – een hoofd tilt, of een sympathieke knik om instemming en begrip te tonen. De x laat zien dat je er samen voor staat en dat je het gesprek wilt voortzetten in een geest van wederzijdse en zelfs joviale waardering.
Hoewel dit nog steeds niet volledig verklaart waarom het de x is die zo’n macht is gaan uitoefenen, of waarom het zo essentieel voelt om er een op te nemen. Het zou immers ook een ander symbool kunnen zijn – en soms is het dat ook: een emoji misschien, of een simpel smiley-gezichtje zoals dit: :). Het vertelt ons ook niets over de reis die de x heeft afgelegd om dit veelzijdige symbool te worden.
Making your mark
De geschiedenis leert ons dat de x een lange stamboom heeft. In de Middeleeuwen eindigden handgeschreven letters met een + om het christelijke symbool van Christus aan te duiden. Omdat de meeste mensen analfabeet waren, werd een kruis voldoende toegankelijk geacht om de identiteit te verifiëren. Bovendien zijn er bewijzen dat dergelijke ondertekeningsrituelen vergezeld gingen van een kus op het papier, zoals men een kruis kuste als men van bepaalde religieuze overtuigingen was.
Maar er gaapt nog steeds een grote kloof tussen toen en nu. Wat is er aan het begin van de digitale revolutie gebeurd dat deze geleidelijke opmars in al onze correspondentie verklaart, waardoor elk bericht een eigen letter is geworden? Evenzo, waarom bleef de x staan, terwijl andere elementen van het brieven schrijven verdwenen, zoals het schrijven van: “Beste”, of “van” aan het begin en eind van correspondentie. Dat doen we nu bijna nooit meer bij het versturen van sms’jes, omdat messaging een eindeloze brief is geworden, een gesprek dat altijd wordt opengelaten, om later weer te worden opgepakt. Het is niet moeilijk voor te stellen dat het kruisje aan het eind van brieven is geëvolueerd tot de x, net zoals woorden als “tot ziens”, zijn geëvolueerd uit “God zij met u”.
Kuscultuur
Toch is voor de huidige generatie het verband achter de x waarschijnlijk volledig verloren gegaan – het is gewoon een soort kus en, net als een kruisje, kan het gebruik ervan je in grote problemen brengen. De kus is immers opmerkelijk cultureel bepaald en een x kan iets heel anders betekenen – of helemaal niets in een andere taal. In het Spaans bijvoorbeeld is x een afkorting van “por”, wat “voor” betekent. Evenzo betekent een kus in de ene cultuur iets anders in een andere en in sommige culturen wordt er helemaal niet gekust. In sommige culturen wordt er helemaal niet gekust. Een kus heeft ook een genderaspect, waardoor het riskant kan zijn om een kus te geven, vooral in een professionele omgeving.
Zelfs kan de x een manier zijn om iemand in staat te stellen zich fysiek uit te drukken zonder de druk van het daadwerkelijk moeten aanraken van iemand. Dit is inderdaad een van de meest verbazingwekkende eigenschappen van het web; het kan ons bevrijden van de beperkingen van sociale conventies en een ruimte bieden om op een andere manier met anderen om te gaan – een perspectief dat onderzoekers al sinds het ontstaan van het web hebben geschetst.
Er zijn wellicht veel mensen die een x plaatsen en die er niet aan zouden denken om de persoon in kwestie te kussen als ze oog in oog stonden, maar die zich er wel prettig bij voelen om dergelijke genegenheid te uiten door middel van een symbool. In een tijd waarin de uitvinder van het world wide web, Sir Tim Berners Lee, heeft opgeroepen tot meer liefde online, is dit zeker een goede zaak.
Dus, terwijl schijnbaar een van de meest ongecompliceerde dingen die we doen bij het berichten, de x in teksten heeft veel bredere implicaties dan we misschien eerst dachten. Een goede regel zou kunnen zijn om alleen een x te sturen naar mensen die zich er gemakkelijk bij zouden voelen als je ze van aangezicht tot aangezicht zou zoenen. Zou je die persoon ook echt zoenen, als hij of zij voor je stond? Zo niet, dan misschien de x laten vallen.