Ontdek de geschiedenis van de Noorse vlag en waarom deze zoveel zegt over de natie als geheel.
In de meeste gevallen is de vlag van een natie zo’n tot de verbeelding sprekend symbool. De patronen en kleuren ervan roepen bij de burgers onmiddellijk sterke gevoelens van nationale trots op. Bij anderen kan het even sterke gevoelens oproepen en misschien negatieve stereotypen. Vlaggen zijn fascinerend, dus het wordt tijd dat we ons eens verdiepen in de Noorse vlag.
De vlag van Noorwegen is al meer dan 100 jaar een teken van nationale trots, identiteit en onafhankelijkheid. De huidige vlag bestaat uit een rood veld en een donkerblauw Noors kruis met een smalle witte rand. Het kruis staat iets uit het midden, dichter bij de hijszijde.
De kleuren van de Noorse vlag zijn alom herkenbaar, maar de geschiedenis ervan, althans buiten Noorwegen, is dat misschien minder. Van de vroege geschiedenis met een gouden leeuw tot de dagen van de Scandinavische unies, de Noorse vlag heeft een hele reis achter de rug. Alle varianten hebben hun rol gespeeld in de evolutie van de vlag tot de vlag die we vandaag de dag herkennen, “de zuivere vlag van Noorwegen”.
Lees verder om te leren hoe historische gebeurtenissen de iconische rode, blauwe en witte vlag die we vandaag de dag kennen hebben helpen vormen.
Eerdere geschiedenis van de Noorse vlag
In 1318 had de vlag van Noorwegen meer weg van een banier. Het had een rode achtergrond en een gouden leeuw in het midden, het zegel van hertogin Ingebørg:
Hoewel deze vlag/vaandel dateert van koning Håkon Håkonsson (1204-1263 n.Chr.), kan het eerste gebruik van het wapen nog verder terug worden getraceerd, zoals Snorri Sturluson (1179-1241) opmerkt. De IJslandse historicus en schrijver beweert dat het zelfs dateert van vóór de regering van koning Håkon Håkonsson.
De vlag van Noorwegen tijdens de unie met Denemarken
Noorwegen was tot 1380 na Christus een onafhankelijk land. Maar dat veranderde toen de Deense en Noorse troon werden geërfd door Olaf Haakonsson, die op zijn beurt een unie tussen Denemarken en Noorwegen tot stand bracht. Deze unie leidde ertoe dat Noorwegen in de jaren 1600 de Deense vlag aannam.
De 400-jarige unie met Denemarken was een donkere tijd voor Noorwegen en het tijdperk dat algemeen wordt aangeduid als “de 400-jarige nacht”. Deze omvatte ook de Unie van Kalmar (een unie tussen Denemarken-Zweden-Noorwegen) tussen 1397 en 1523, waarin zij onder één regerende vorst vielen.
De band met de Denen was een periode die duurde tot de Napoleontische oorlogen (1803-1815), waarin het Deense koninkrijk in 1814 werd verslagen. Het verlies had tot gevolg dat koning Christian Frederik Noorwegen opgaf en aan Zweden afstaat.
Noorse vlag tijdens de unie met Zweden
Noorwegen behield na de unie met Zweden de ‘Daneborg’-vlag, maar met een kleine aanpassing, de Noorse leeuw werd toegevoegd in de linkerbovenhoek:
De aangepaste Deense vlag was in gebruik tot 16 mei 1821, toen overeenstemming werd bereikt over een nieuwe Noorse vlag. Zakenman en politicus Fredrik Meltzer diende een ontwerp in dat de Nationale Vergadering beviel. En zo ontstond de vlag die we vandaag de dag herkennen.
Er wordt gezegd dat de zoon van Meltzer een blauw-witte vlag schetste toen hij eigenlijk de Deense vlag wilde tekenen.
Het kleurenschema van rood, wit en blauw werd in die tijd erkend als de kleuren van vrijheid en werd gebruikt bij andere dominante vlaggen, zoals de Franse, Amerikaanse en Britse vlaggen. Het nieuwe kleurenschema hielp Noorwegen aansluiting te vinden bij zijn huidige verplichtingen, Zweden vertegenwoordigd door blauw, terwijl het nog steeds zijn verleden en het rood en wit van Denemarken erkende.
De “haringsalade”-vlag
Daarna kwam de “haringsalade”, aangepaste koopvaardijvlaggen die zowel door Noorwegen als Zweden tussen 1842 en 1898 werden gebruikt. Zowel de vlag van Noorwegen als die van Zweden werden samengevoegd tot een kleiner embleem dat in de linkerbovenhoek van hun respectieve nationale vlag werd opgenomen.
Onafhankelijkheid en de huidige vlag
Noorwegen snakte naar vrijheid en onafhankelijkheid, wat leidde tot een terugkeer naar de “zuiver Noorse vlag” die in 1821 was ingevoerd. De Noorse schrijver Bjørnstjerne Bjørnson speelde een belangrijke rol in deze beweging. Zijn positieve impuls werd tegengewerkt door veel zeelieden van het land die tegen de verandering waren.
Op 10 december 1898 werd de vlag goedgekeurd. De daaropvolgende zeven jaar werd de nieuwe “zuivere vlag” echter meestal alleen op het droge gehesen, niet op marineschepen.
Toen, op 10 juni 1905, toen er een einde kwam aan de unie tussen Zweden en Noorwegen, kon de “zuivere Noorse vlag” eindelijk worden gehesen, niet alleen op het land, maar ook op vestingwerken en op de marineschepen. Tot op de dag van vandaag zwaaien de Noren trotser dan ooit met hun rode, blauwe en witte Noorse vlag.
Het land heeft “vlaggetjesdagen” aangewezen waarop alle openbare gebouwen de vlag hijsen, samen met veel particuliere huiseigenaren. De bekendste hiervan is natuurlijk de Noorse nationale feestdag op 17 mei.
Het Noordse kruis
Noorwegen deelt het basisontwerp van de vlag met de meeste andere Noordse naties en afhankelijkheden. Denemarken, de Faeröer, Finland, IJsland, Zweden en zelfs de Åland-eilanden maken allemaal gebruik van het Noordse kruis. U kunt hier meer lezen over de geschiedenis van dit vlagconcept.