De Azteekse kalendersteen of Azteekse zonnesteenkalender, gehouwen in basalt, is 3,6 meter in diameter en weegt ongeveer 24 ton. De steen, die afbeeldingen bevat van Azteekse metingen van dagen, maanden en kosmische cycli, werd voltooid in de periode van 52 jaar tussen 1427 en 1479 CE. De steen werd oorspronkelijk geplaatst bovenop de hoofdtempel in Tenochtitlan, de hoofdstad van het Azteekse rijk, op het zuiden in een verticale positie en was beschilderd in een levendige kleuren rood, blauw, geel en wit.
Toen de Spanjaarden Tenochtitlan in 1521 veroverden, begroeven zij de steen en bouwden de kathedraal van Mexico-Stad op de plaats. Meer dan 250 jaar lang was de steen verloren gegaan tot hij in december 1790 bij toeval werd opgegraven tijdens herstelwerkzaamheden aan de kathedraal. Tegenwoordig bevindt hij zich in het Museo Nacional de Antropologia, Mexico City.
“De steen werd voor het eerst beschreven door de Mexicaanse astronoom, antropoloog en schrijver, Antonio de León y Gama in Descripción histórica y cronológica de las dos piedras: que con ocasión del empedrado que se está formando en la plaza Principal de México, se hallaron en ella el año de 1790. Impr. de F. de Zúñiga y Ontiveros, 1792. “Hierin beschreef Leon y Gama de ontdekking in 1790 van twee van de belangrijkste azteekse kunstwerken op de Zócalo, het hoofdplein van de stad Mexico: de zonnesteen en een beeld van Coatlicue, een azteekse godin. Leon y Gama nam er ook het grootste deel van zijn kennis en theorieën in op over hoe de Azteken de tijd maten. Het werk prees, in tegenstelling tot auteurs uit voorgaande eeuwen, de Azteekse samenleving en hun wetenschappelijke en artistieke prestaties, in lijn met het groeiende Mexicaanse nationalisme aan het eind van de 18e eeuw. Het werd uitgegeven door Felipe de Zúñiga y Ontiveros, eigenaar van een van de belangrijkste drukkerijen in Amerika in die tijd. Naast drukwerk bevatte het boek drie gevouwen handgeschreven aquareltekeningen Dankzij de publicatie van het boek wordt Leon y Gama door velen beschouwd als de eerste Mexicaanse archeoloog” (Wikipedia-artikel over Antonio de León y Gama, geraadpleegd op 01-01-2010).