Blastomycose

Blastomycose is een zeldzame schimmelinfectie die wordt veroorzaakt door de schimmel Blastomyces dermatitidis, die in hout en grond groeit. Het is een veel voorkomende infectie bij honden, vooral in gebieden waar het veel voorkomt.

De ziekte tast vooral de longen aan, waarbij bijna 50% van de patiënten vaak minimale of geen symptomen vertoont. De infectie kan zich verspreiden naar andere delen van het lichaam. De huid wordt het meest aangetast en is in ongeveer 20-40% van de gevallen betrokken.

Oorzaken en risicofactoren

Infectie vindt plaats door het inademen van de sporen die in de lucht terechtkomen wanneer besmette grond of hout wordt verstoord. Mensen en dieren zoals honden, ratten en katten kunnen besmet raken. De ziekte wordt zelden overgedragen van mens op mens of van dier op mens. Zeer zelden kan besmetting via de huid optreden.

Blastomycose komt over de hele wereld voor, maar komt het meest voor in het zuid-centrum en het midden-westen van de VS en Canada. De jaarlijkse incidentie in deze gebieden is ongeveer 1-2 gevallen per 100.000 mensen. Hoewel mensen van alle leeftijden en geslachten besmet kunnen raken, lopen mensen met een verzwakt immuunsysteem, zoals mensen die geïnfecteerd zijn met het humane immuundeficiëntievirus (HIV) of ontvangers van orgaantransplantaties, een groter risico op ernstige ziekte en op verspreiding van de infectie naar andere delen van het lichaam.

Symptomen kunnen zich pas 3-4 weken na inademing van de schimmel openbaren. De gemiddelde tijd dat de symptomen zich manifesteren is 45 dagen (tussen 21-106 dagen).

Klinische kenmerken

Patiënten presenteren zich meestal met respiratoire symptomen die overeenkomen met een van de volgende specifieke patronen.

Symptoompatroon	Features
Flu-achtige ziekte	Koorts, koude rillingen, hoofdpijn, niet-productieve hoest Symptomen kunnen zonder behandeling binnen enkele dagen verdwijnen Mag ongediagnosticeerd blijven
Aute ziekte die lijkt op bacteriële longontsteking	Hoge koorts, rillingen, productieve hoest, pijn op de borst Sputum kan geelbruin zijn
Chronische ziekte die lijkt op tuberculose of longkanker	Lage koorts, productieve hoest, nachtelijk zweten, gewichtsverlies Sputum kan geelbruin zijn of bloed bevatten
Snelle, progressieve, ernstige symptomen die lijken op acuut respiratoir distress syndroom (ARDS)	Hoge koorts, kortademigheid, snelle ademhaling

Andere symptomen die kunnen optreden zijn bot- of gewrichtspijn, spierstijfheid en -pijn, betrokkenheid van de prostaat die pijn bij het plassen kan veroorzaken, en betrokkenheid van de keel die heesheid veroorzaakt.

Cutane kenmerken van blastomycose

Huidlaesies komen vaak voor in het gezicht, de hals en de extremiteiten als de infectie zich vanuit de longen verspreidt naar andere delen van het lichaam. Er kunnen zich één of vele laesies ontwikkelen.

• Lesies beginnen als papels, pustels of als onderhuidse knobbels.
• Binnen enkele weken tot maanden ontwikkelen de laesies zich tot zweren en vormen korstige zweren.
• Over een periode van maanden tot jaren worden de laesies groter en genezen ze tot verheven wratachtige littekens. De laesies kunnen een groot deel van het gezicht bedekken en ernstige misvormingen veroorzaken.
• Ireversibele littekenvorming komt vaak voor.

Diagnose

Laboratoriumonderzoek en radiologisch onderzoek worden uitgevoerd om de diagnose blastomycose te bevestigen.

• Sputummicroscopie en -kweken
• Serologisch onderzoek
• Röntgenfoto’s van de borst en CT-scan
• Weefsel- en huidbiopsie

De anamnese van de patiënt is ook belangrijk bij de diagnose, vooral in gebieden waar een ziekte-uitbraak kan zijn.

Behandeling

Patiënten met blastomycose die tot de longen beperkt blijft en die geen ernstige symptomen hebben, behoeven wellicht geen behandeling. Gewoonlijk zijn de symptomen zelfbeperkend en verdwijnt de infectie spontaan. Behandeling moet worden ingezet als de infectie in de longen verergert.

Wanneer de infectie zich uitbreidt en de huid betrokken raakt, treedt geen spontane oplossing op en is behandeling noodzakelijk.

• Itraconazol oraal toegediend is het middel van keuze bij milde tot matige ziekte waarbij de longen betrokken zijn, of bij ziekte waarbij andere organen betrokken zijn.
• Amfotericine B via intraveneuze toediening is het middel van keuze bij ernstige of levensbedreigende blastomycose (b.v. ARDS, betrokkenheid van het CZS, immuungecompromitteerde patiënten).

Patiënten met beperkte huidlaesies en relatief milde longbetrokkenheid herstellen gewoonlijk volledig. Onbehandelde of ernstiger ziekte kan leiden tot ernstige littekenvorming en misvormingen of de dood.