Begrotingstekort

Wat is Begrotingstekort?

Een begrotingstekort ontstaat wanneer de uitgaven de inkomsten overtreffen en geeft een indicatie van de financiële gezondheid van een land. De overheid gebruikt de term begrotingstekort meestal voor uitgaven en niet voor bedrijven of particulieren. Opgebouwde tekorten vormen de staatsschuld.

Begrotingstekort uitgelegd

In gevallen waarin een begrotingstekort wordt vastgesteld, overtreffen de lopende uitgaven het bedrag aan inkomsten dat via standaardoperaties wordt ontvangen. Een land dat zijn begrotingstekort wil corrigeren, moet mogelijk bezuinigen op bepaalde uitgaven, meer inkomsten genereren of een combinatie van beide gebruiken.

Het tegenovergestelde van een begrotingstekort is een begrotingsoverschot. Bij een overschot overtreffen de ontvangsten de lopende uitgaven en ontstaat een overschot aan middelen dat naar believen kan worden besteed. In situaties waarin de instroom gelijk is aan de uitstroom, is de begroting in evenwicht.

In het begin van de 20e eeuw hadden weinig geïndustrialiseerde landen grote begrotingstekorten, maar tijdens de Eerste Wereldoorlog namen de tekorten toe doordat de regeringen zwaar leenden en de financiële reserves uitputten om de oorlog en hun groei te financieren. Deze oorlogs- en groeitekorten bleven bestaan tot in de jaren zestig en zeventig, toen de groei van de wereldeconomie daalde.

Het gevaar van begrotingstekorten

Een van de voornaamste gevaren van een begrotingstekort is inflatie, dat is de voortdurende stijging van het prijspeil. In de Verenigde Staten kan een begrotingstekort de Federal Reserve ertoe brengen meer geld in de economie te pompen, waardoor de inflatie wordt aangewakkerd. Uiteindelijk zal een recessie optreden, die staat voor een daling van de economische activiteit die ten minste zes maanden aanhoudt. Aanhoudende begrotingstekorten kunnen leiden tot een inflatoir monetair beleid, jaar na jaar.

Strategieën om begrotingstekorten te verminderen

Landen kunnen begrotingstekorten tegengaan door economische groei te bevorderen via fiscaal beleid, zoals het verminderen van overheidsuitgaven en het verhogen van belastingen. Een strategie is bijvoorbeeld om de regelgeving te verminderen en de vennootschapsbelasting te verlagen om het vertrouwen van het bedrijfsleven te vergroten en de belastinginkomsten te verhogen. Een land kan extra geld drukken om betalingen op schulden te dekken door effecten uit te geven, zoals schatkistpapier en obligaties. Hoewel dit een mechanisme biedt om betalingen te doen, brengt het wel het risico met zich mee dat de valuta van de natie devalueert, wat tot hyperinflatie kan leiden.

Voorbeeld uit de echte wereld

Begrotingstekorten kunnen ontstaan als reactie op bepaalde onverwachte gebeurtenissen en beleidsmaatregelen. Zo hebben de verhoogde defensie-uitgaven na de terreuraanslagen van 11 september in de Verenigde Staten bijgedragen tot het begrotingstekort. Terwijl de aanvankelijke oorlog in Afghanistan naar schatting 22,8 miljard dollar kostte, kostten de daaropvolgende uitgaven in Irak 51 miljard dollar in het fiscale jaar 2003. Aan het einde van de presidentiële termijn van George W. Bush in 2009 bereikte het totale uitgegeven bedrag meer dan $ 900 miljard. Dit bedrag, gecombineerd met de kosten die werden opgebouwd tijdens de presidentiële termijn van 2009 tot 2017 van Barack Obama, verhoogde het tekort in 2009 tot ongeveer $ 1,4 biljoen. Volgens het Congressional Budget Office, “Aan het einde van 2018 was het bedrag van de schuld in handen van het publiek gelijk aan 78 procent van het bruto binnenlands product (bbp).”

Begrotingstekorten, uitgedrukt als percentage van het bbp, kunnen afnemen in tijden van economische voorspoed, omdat hogere belastinginkomsten, lagere werkloosheidscijfers en meer economische groei de behoefte aan door de overheid gefinancierde programma’s zoals werkloosheidsverzekering en Head Start verminderen.