“Onwetendheid wekt vaker zelfvertrouwen op dan kennis.” – Charles Darwin
Voor veel mensen geldt dat hoe meer je leert, hoe meer je beseft hoe weinig je eigenlijk weet. Je realiseert je dat er hiaten zijn in je kennis, en je kunt die hiaten al dan niet willen opvullen om meer geïnformeerd te raken over het onderwerp.
Maar wat gebeurt er als je dit besef mist? Wat als je zo behept bent met je onwetendheid dat je niet in staat bent te weten dat je op een bepaald gebied kennis mist?
Het Dunning Kruger Effect (DKE) treedt op wanneer je eigen incompetentie je verhindert je incompetentie te zien.
Wacht, wat?
En, waarom zou het je iets kunnen schelen?
Omdat de wereld vol zit met betweters die eigenlijk geen idee hebben waar ze het over hebben- en hoe bewuster we worden van dit fenomeen, hoe beter we in staat zullen zijn de trollen die nepnieuws spuien te ontcijferen van de waarheidsverkondigers.
Afgelopen september twitterde president Donald Trump dat Alabama, samen met de Carolina’s en Georgia, “hoogstwaarschijnlijk (veel) harder dan verwacht” getroffen zou worden door de orkaan Dorian. Binnen enkele uren tweette de National Weather Service in Birmingham, Alabama, dat “Alabama geen gevolgen zal ondervinden van #Dorian. We herhalen, geen gevolgen van orkaan #Dorian zullen in Alabama gevoeld worden. Het systeem zal te ver oostelijk blijven.”
Hij beweerde ook in een toespraak in Pittsburgh: “We bouwen een muur op de grens van New Mexico en we bouwen een muur in Colorado, we bouwen een prachtige muur, een grote die echt werkt waar je niet overheen kunt, je kunt er niet onderdoor, en we bouwen een muur in Texas. We bouwen geen muur in Kansas, maar zij krijgen het voordeel van de muren die we net noemden.” Colorado deelt zijn grens niet met Mexico.
In beide gevallen, zoals de DKE zou voorspellen (voor meer, zie hier), verdedigde de president zijn aanvankelijke standpunt heftig, geloofde dat het waar was en veranderde kaarten of rekte feiten op om zijn uitspraken als waar te laten beschouwen.
Het Dunning Kruger Effect kan behoorlijk schadelijk zijn, vooral wanneer actie en woorden gevolgen hebben.
Wat is het Dunning Kruger Effect?
Het effect werd voor het eerst geschetst in een paper uit 1999 van twee Cornell psychologen, Justin Kruger en David Dunning. De experimenten van Dunning en Kruger testten deelnemers op het gebied van grammatica, humor en logica en vergeleken de werkelijke resultaten van de student met het oordeel van elke deelnemer over hoe goed ze het deden op de tests.
In het humor-experiment, bijvoorbeeld, kregen de deelnemers een reeks moppen en werd hen gevraagd om te beoordelen hoe grappig ze waren op een schaal van 1-11. De beoordelingen werden vervolgens vergeleken met de “grappig”-beoordelingen van acht professionele komieken (de deelnemers kenden dat deel niet). Een hele opgave. (Eerlijk gezegd heb ik geen idee hoe ik het zou doen.)
Als laatste vraag werd de deelnemers gevraagd in te schatten hoe goed ze waren in het herkennen van iets als grappig in vergelijking met een typische Cornell student.
Wat vonden Dunning en Kruger?
De deelnemers die het slechtst waren in het beoordelen of een grap grappig was (in vergelijking met de komieken) dachten dat ze bovengemiddeld goed waren in de taak. Bijvoorbeeld, mensen met testscores in het 12e percentiel schatten zichzelf in als in het 62e percentiel. Aan de andere kant dachten deelnemers die het echt goed deden op de taak dat ze een beetje slechter waren dan ze werkelijk waren.
De andere taken gebruikten LSAT-vragen voor logica en een Nationaal Leraren Examen prep boek (omdat humor zeker subjectief kan zijn). Maar de resultaten hielden altijd stand: Mensen bleven zichzelf net gemiddeld of hoger inschatten, zelfs als ze vreselijk scoorden.
De basis van het DKE-effect: Hoe minder bekwaam je bent in iets op sociaal of intellectueel gebied, hoe zekerder je zult zijn van je capaciteiten op dat gebied. Deze overschatting vindt gedeeltelijk plaats omdat mensen die ongeschoold of onbekwaam zijn in de aanpak die zij kiezen om succes en tevredenheid te bereiken, lijden onder twee grote problemen. Niet alleen maken zij verkeerde keuzes en komen daardoor tot verkeerde conclusies, maar hun onbekwaamheid berooft hen van de mogelijkheid om zich hun onbekwaamheid te realiseren. In plaats daarvan blijven zij achter met de verkeerde indruk dat zij het prima doen.
In eenvoudige bewoordingen: Wat je niet weet, kan je schaden, want als je het verkeerde doet, zul je het niet weten.
Wat we kunnen leren van het Dunning Kruger Experiment
Het DKE-effect ondersteunt verder een ander bekend psychologisch effect, dat stelt dat de meeste mensen de neiging hebben hun capaciteiten te overschatten. Mensen zullen zichzelf als gemiddeld of bovengemiddeld inschatten op vrijwel alle taken. Als je begrijpt hoe gemiddelden werken, weet je dat dit onmogelijk is (sommige mensen moeten onder het gemiddelde zitten, sommige zijn gemiddeld, en sommige zijn bovengemiddeld om het geheel te laten werken).
Een raadselachtig aspect van de resultaten is hoe de onbekwamen er niet in slagen, door levenservaring, te leren dat ze ongeschoold zijn. Als een persoon iets blijft verknoeien, zou hij het dan uiteindelijk niet leren? Ik wed dat je hier ja antwoordt. Maar wacht.
Waarom gebeurt dit?
Eén reden is dat mensen in het dagelijks leven zelden negatieve feedback over hun vaardigheden en bekwaamheden van anderen krijgen. We kunnen dit tact noemen, diplomatiek zijn, of respect voor anderen, maar het eindresultaat is hetzelfde: we schrikken er meestal voor terug om mensen te vertellen dat ze het verknald hebben. Maar wat DKE ons leert is dat mensen behoefte hebben aan eerlijke feedback.
In mijn werk met cliënten en in mijn persoonlijke relaties noem ik dit radicale transparantie. Dit verwijst naar de noodzaak om anderen verantwoordelijk te houden voor hun daden – volledig eerlijk zijn tegen anderen over de impact die hun woorden en daden op je hebben.
En als mensen negatieve feedback krijgen, moeten ze nog steeds tot een juist begrip komen van waarom die mislukking heeft plaatsgevonden. Het probleem met mislukking is dat er meer onduidelijkheid over bestaat dan over succes. Om succes te hebben, moeten veel dingen goed gaan: De persoon moet bekwaam zijn, zich inspannen, en misschien geluk hebben.
Om te falen, is het ontbreken van een van deze componenten voldoende. Daarom kunnen mensen, zelfs als ze feedback krijgen die wijst op een gebrek aan vaardigheid, dit toeschrijven aan een andere factor (vaak een externe factor – het weer was slecht dus ik was niet in mijn spel) of ze kunnen anderen de schuld geven van het misverstand (om hun zelfbeeld te beschermen). Zie de Fundamental Attribution Error voor meer over deze neiging.
Er is nog een reden waarom mensen niet accepteren dat ze incompetent zijn of een gebrek aan kennis hebben. Zij kunnen onwetend zijn van een belangrijke vorm van feedback: sociale vergelijking. Een van de manieren waarop we leren over onze competenties is door het observeren van de acties van anderen. Onderzoek toont aan dat, in vergelijking met mensen die experts zijn op bepaalde gebieden, mensen die incompetent zijn op diezelfde gebieden minder in staat zijn om de vaardigheden bij anderen te herkennen. Bijgevolg zijn zij niet in staat te leren dat zij minder bekwaam waren op dat gebied en overschatten zij zichzelf eerder.
Tot slot is het typisch waar dat de dingen waar we niet goed in zijn, we niet veel oefenen. Dit betekent dat mensen die incompetent zijn op een bepaald gebied, niet vaak met hun incompetentie worden geconfronteerd, waardoor ze minder gelegenheid hebben hun fouten te corrigeren, waardoor de tekortkomingen verergeren.
Niet in het lab, demonstreerden Dunning en Kruger de DKE tijdens een schietevenement. Zij rekruteerden wapenhobbyisten die vrijwillig een 10-vragen vuurwapenveiligheids- en -kennisquiz invulden. Wat vonden zij? De wapenbezitters die het minst wisten over wapenveiligheid overschatten hun kennis extreem. Ik weet niet hoe het met u zit, maar voor mij roept dit echt vragen (en twijfels) op over de strijd van Amerikanen rond wapenbezit in het kader van het Tweede Amendement: Zou het kunnen dat degenen met de minste kennis over de grondwet of over wapens en wapenveiligheid de discussie aanzwengelen?
Hier is onze eerste conclusie: Als je denkt dat je ergens heel goed in bent, zoek dan een objectieve manier om je deskundigheid te beoordelen. Misschien zie je dat je slachtoffer wordt van DKE zonder het te weten (want dat zou je niet doen).
We zijn tenslotte allemaal mensen.
In onze volgende post zullen we andere belangrijke aspecten van DKE behandelen, waaronder de invloed ervan op geluk, en mogelijke oplossingen die we allemaal kunnen gebruiken in het dagelijks leven.