7 Soorten Scoliose & Hun Verschillen

Volgens de American Association of Neurological Surgeons (AANS), treft scoliose tussen de 2% en 3% van de Amerikaanse bevolking, of ongeveer zes tot negen miljoen mensen. Het wordt gekenmerkt door een abnormale zijwaartse kromming van de wervelkolom en er zijn veel verschillende vormen. De verschillende soorten scoliose worden ingedeeld naar oorzaak en leeftijd van begin; de snelheid en het mechanisme van progressie speelt ook een rol bij het bepalen van het specifieke type scoliose.

Hoewel alle vormen van scoliose een zekere mate van spinale kromming met zich meebrengen, zijn sommige ernstiger dan andere.

Wat onderscheidt de verschillende soorten scoliose?

Er zijn een aantal manieren om onderscheid te maken tussen de verschillende vormen van scoliose, maar de meest voorkomende methode voor classificatie is gebaseerd op etiologie, of de onderliggende oorzaak voor de aandoening. Volgens AANS zijn er drie categorieën waarin de verschillende vormen van scoliose passen: idiopathisch, congenitaal en neuromusculair.

De meeste vormen van scoliose zijn idiopathisch, wat betekent dat de oorzaak onbekend is of dat er geen enkele factor is die bijdraagt tot de ontwikkeling van de ziekte.

Congenitale vormen van scoliose zijn meestal het gevolg van een afwijking van de wervelkolom die bij de geboorte aanwezig is, en worden daarom meestal op jongere leeftijd ontdekt dan idiopathische vormen van scoliose.

Neuromusculaire scoliose is een kromming van de wervelkolom die secundair ontstaat aan een of andere neurologische of spierziekte, zoals spierdystrofie of cerebrale parese. Deze vorm van scoliose heeft de neiging veel sneller te verlopen dan andere.

Weten hoe spinale krommingsaandoeningen worden geclassificeerd, biedt een basis van kennis waarop begrip van de specifieke soorten scoliose kan worden gebouwd.

Hieronder staan acht soorten scoliose in meer detail:

Congenitale scoliose

Congenitale scoliose is vrij zeldzaam, en treft slechts 1 op de 10.000 pasgeborenen, en het is het gevolg van afwijkingen aan de wervelkolom die zich in de baarmoeder ontwikkelen. Tijdens de foetale ontwikkeling is misvorming van de wervels een van de meest voorkomende oorzaken van congenitale scoliose. Het kan ook het gevolg zijn van gedeeltelijke vorming van bepaalde botten of het ontbreken van een of meer botten in de wervelkolom. Niet alleen kan congenitale scoliose leiden tot een zijwaartse kromming van de wervelkolom, het kan ertoe leiden dat het kind extra krommingen in de tegenovergestelde richting ontwikkelt – de poging van het lichaam om de afwijking te compenseren.

Omdat congenitale scoliose verband houdt met afwijkingen aan de wervelkolom die bij de geboorte aanwezig zijn, wordt het meestal veel eerder gediagnosticeerd dan andere vormen van de ziekte. Symptomen van congenitale scoliose zijn onder meer scheve schouders, een ongelijke taille, uitstekende ribben aan één kant, een scheef hoofd en een naar één kant neigend lichaam. Wanneer de symptomen zich ontwikkelen, kunnen diagnostische tests zoals EOS-beeldvorming, röntgenfoto’s, MRI’s en CT-scans worden gebruikt om de diagnose te bevestigen.

Early Onset Scoliosis

De meest voorkomende leeftijdsgroep waarop scoliose wordt gediagnosticeerd, is tijdens de adolescentie – daarom wordt het ook adolescent scoliose genoemd. Wanneer scoliose optreedt vóór de leeftijd van 10 jaar, spreekt men van beginnende scoliose. Het is belangrijk om onderscheid te maken tussen scoliose bij adolescenten en scoliose bij jonge kinderen, omdat kinderen ouder dan 10 jaar het grootste deel van hun groei van de wervelkolom al achter de rug hebben, terwijl kinderen jonger dan 10 jaar nog in de groei zijn. Omdat kinderen jonger dan 10 jaar nog steeds groeien, kan vroege scoliose meer dan alleen de wervelkolom aantasten – het kan ook leiden tot misvormde ribben, wat de ontwikkeling van de longen kan beïnvloeden.

In veel gevallen vertonen kinderen met vroege scoliose geen uiterlijke tekenen van spinale problemen, vooral als de kromming mild is. Om beginnende scoliose te detecteren, is het belangrijk om aandacht te besteden aan de symmetrie van het lichaam van het getroffen kind. Ongelijke schouders, een asymmetrische taille, ongelijke heupen, een scheef hoofd en leunen kunnen allemaal wijzen op scoliose bij kinderen jonger dan 10 jaar. Bij diagnose is behandeling van deze vorm van scoliose belangrijker dan bij andere vormen van scoliose omdat het kind nog in ontwikkeling is. Gebrek aan behandeling kan bijdragen aan long- en hartproblemen en kan zelfs het risico op overlijden door long- en hartziekten verhogen.

Adolescente Idiopathische Scoliose

Verreweg de meest voorkomende vorm van scoliose, adolescente idiopathische scoliose treft maar liefst 4 van de 100 kinderen tussen de 10 en 18 jaar. De naam voor deze aandoening komt van de leeftijd waarop de scoliose begint (adolescentie) en het feit dat er geen eenduidige oorzaak is vastgesteld.
Op 10-jarige leeftijd begint de groei van de wervelkolom te vertragen; als het kind op dat moment al een aanzienlijke mate van kromming van de wervelkolom heeft ontwikkeld, kan de kromming zich tot in de volwassenheid voortzetten.

Er zijn een aantal theorieën over de oorzaak van adolescente idiopathische scoliose, die uiteenlopen van hormonale onevenwichtigheden tot asymmetrische groei. Ongeveer 30% van alle adolescente idiopathische scoliose patiënten hebben een familiegeschiedenis van scoliose, wat een genetisch verband suggereert. In de meeste gevallen ervaren adolescente idiopathische scoliose patiënten geen pijn of neurologische afwijkingen – ze kunnen er zelfs normaal uitzien van opzij gezien. Als er symptomen ontstaan, zijn dat meestal ongelijke schouders, een bult op de ribben of een scheve romp. Deze vorm van scoliose gaat soms ook gepaard met pijn in de onderrug.

Hoewel het verloop van de kromming op natuurlijke wijze kan vertragen naarmate het kind de volwassenheid van het skelet bereikt, beveelt ScoliSMART Clinics ten zeerste aan de spieren te hertrainen door middel van Early Stage Scoliosis Intervention (ESSI) zodra een kromming wordt vastgesteld.

Degeneratieve scoliose (De Novo Scoliose)

Ook bekend als scoliose bij volwassenen, late scoliose of de novo scoliose, wordt degeneratieve scoliose gekenmerkt door een zijwaartse kromming van de wervelkolom die zich in de loop der tijd langzaam ontwikkelt. Een van de natuurlijke gevolgen van het ouder worden is degeneratie van de gewrichten en tussenwervelschijven in de wervelkolom. (Bij jongere mensen werken de facetgewrichten als scharnieren en helpen ze de wervelkolom in een soepele beweging te buigen, terwijl tussenwervelschijven de individuele botten beschermen). Ongelijkmatige afbraak van deze schijven en gewrichten kan ervoor zorgen dat de kromming van de wervelkolom aan één kant meer uitgesproken wordt – een kenmerk van scoliose.

Degeneratieve scoliose ontwikkelt zich meestal in de lumbale wervelkolom, of de onderrug, en het vormt een lichte C-vorm. Wanneer de mate van zijwaartse kromming meer dan 10 graden bedraagt (zoals gemeten door de Cobb-hoek), wordt dit gediagnosticeerd als scoliose.

Hoewel veel vormen van scoliose niet pijnlijk zijn, kan degeneratieve scoliose dat zeker wel zijn. Veel voorkomende symptomen zijn een doffe pijn of stijfheid in de onderrug, een uitstralende pijn die zich uitbreidt naar de benen, een tintelend gevoel dat langs het been loopt, of een scherpe pijn in het been die optreedt tijdens het lopen, maar afneemt tijdens perioden van rust.

Een recente studie suggereert dat meer dan 60% van de volwassen bevolking boven de 60 jaar een zekere mate van degeneratieve scoliose heeft.

De novo scoliose wordt rechtstreeks veroorzaakt door leeftijdsgerelateerde degeneratie van de wervelkolom en komt voor bij volwassen patiënten die geen eerdere geschiedenis van scoliose hebben. De diagnose wordt het vaakst gesteld bij mensen ouder dan 50 jaar en kan worden gesteld door lichamelijk onderzoek en röntgenfoto’s. Patiënten met de novo scoliose klagen vaak over spiervermoeidheid en pijn in de onderrug, maar ook over stijfheid en beenklachten zoals gevoelloosheid of zwakte. Na verloop van tijd ontwikkelen patiënten vaak een slechte houding en verlies van evenwicht, maar de behandeling is lastig omdat er verhoogde risico’s zijn verbonden aan chirurgie bij oudere personen.

Neuromusculaire scoliose

Technisch een type idiopathische scoliose, neuromusculaire scoliose ontwikkelt zich secundair aan verschillende aandoeningen van het ruggenmerg, de hersenen, en het spierstelsel. De spinale kromming ontstaat wanneer de zenuwen en spieren niet in staat zijn de juiste uitlijning en het juiste evenwicht van de wervelkolom en de romp te handhaven. Deze kromming zal zich waarschijnlijk op volwassen leeftijd voortzetten en kan steeds ernstiger worden bij patiënten die niet in staat zijn om te lopen. Patiënten die aan een rolstoel gekluisterd zijn, kunnen moeite hebben om rechtop te zitten en kunnen de neiging hebben om naar één kant in te zakken.

Enkele van de onderliggende aandoeningen waarvan bekend is dat ze bijdragen aan neuromusculaire scoliose zijn myelodysplasie, cerebrale parese, Duchenne spierdystrofie, Freidrich ataxie en spinale spieratrofie. Symptomen van neuromusculaire scoliose zijn meestal niet pijnlijk, tenzij de kromming van de wervelkolom zeer uitgesproken wordt. In veel gevallen is het eerste teken van scoliose een verandering in de houding – ofwel voorover leunen of opzij leunen terwijl men staat of zit. De diagnose kan worden bevestigd door klinisch onderzoek en röntgenfoto’s van de wervelkolom, die meestal een lange, C-vormige kromming laten zien die de hele wervelkolom betreft.

Scheuermann’s kyfose

Waar scoliose wordt gedefinieerd als een abnormale kromming van de wervelkolom van voren gezien, is kyfose een voorwaartse afronding van de wervelkolom. Scoliose treft meestal de lendenwervelkolom, terwijl kyfose meestal de halswervelkolom en de borstwervelkolom treft. Scheuermann’s kyfose is een van de drie soorten kyfose en wordt meestal gediagnosticeerd tijdens de adolescentie. Het ontstaat als gevolg van een structurele misvorming van de wervels en de eerste symptomen zijn een slechte houding, rugpijn, spiervermoeidheid en stijfheid in de rug. In de meeste gevallen blijven deze symptomen vrij consistent en ze verergeren over het algemeen niet na verloop van tijd, behalve in ernstige gevallen.

Syndromale scoliose

Zoals de naam al doet vermoeden, is syndromale scoliose een vorm van scoliose die secundair aan een of ander syndroom ontstaat. Enkele van de syndromen die het vaakst in verband worden gebracht met syndromale scoliose zijn het syndroom van Rett, het syndroom van Beale, spierdystrofie, osteochondrodystrofie, en verschillende bindweefselaandoeningen. Omdat deze aandoening in verband kan worden gebracht met veel verschillende aandoeningen, zijn de symptomen zeer variabel. Hoewel de symptomen meestal niet pijnlijk zijn, kunnen ze in ernstige gevallen ongemak of pijn bij het zitten veroorzaken. Omdat het verband tussen verschillende aandoeningen en syndromale scoliose bekend is, kunnen kinderen die deze aandoeningen ontwikkelen al op jonge leeftijd worden gescreend op scoliose.

Wanneer behandeling zoeken

Scoliose komt in vele vormen voor, elk met zijn eigen set diagnostische criteria en specifieke leeftijd van begin. Omdat scoliose zo’n variabele aandoening is, kan het lastig zijn om een exacte diagnose te stellen en dat kan leiden tot problemen bij het bepalen van de beste behandeling.

Krijg informatie over de ScoliSMART-benadering

ScoliSMART Clinics biedt de eerste scoliosebehandelingsbenadering die gebruikmaakt van voedingsondersteunende principes in combinatie met zowel statische als dynamische Auto Response Training-apparatuur. Recente klinische studies hebben aangetoond dat bepaalde neurotransmitter (chemische stoffen in de hersenen) onevenwichtigheden vaak worden aangetroffen bij scoliose patiënten. Deze neurotransmitters zijn direct gerelateerd aan het reflexcontrolemechanisme van uw wervelkolom, dat de uitlijning van uw wervelkolom beïnvloedt.